Fryderyk IV Sprawiedliwy

Fryderyk IV Sprawiedliwy, niem. Friedrich IV. Der Aufrichtige, fr. Frédéric IV le juste (ur. 5 marca 1574 w Ambergu, zm. 19 września 1610 w Heidelbergu) – hrabia-palatyn reński i elektor Rzeszy w 15831610, z reńskiej linii dynastii Wittelsbachów.

Fryderyk IV
Ilustracja
ok. 1600, Muzeum Narodowe w Warszawie
Wizerunek herbu
Elektor Palatynatu
Okres

od 22 października 1583
do 19 września 1610

Poprzednik

Ludwik VI

Następca

Fryderyk V Zimowy

Dane biograficzne
Dynastia

Wittelsbachowie

Data i miejsce urodzenia

5 marca 1574
Amberg

Data i miejsce śmierci

19 września 1610
Heidelberg

Ojciec

Ludwik VI

Matka

Elżbieta Heska

Rodzeństwo

Anna Maria,
Krystyna

Żona

Ludwika Julianna Orańska
od 23 czerwca 1593

Dzieci

Ludwika Julianna,
Katarzyna Zofia,
Fryderyk V Zimowy,
Elżbieta Karolina
Anna Eleonora
Ludwik Wilhelm
Maurycy Krystian
Ludwik Filip

Był synem Ludwika VI (1539–1583), palatyna reńskiego, i jego żony Elżbiety Heskiej (1539–1582), jedynym który dożył wieku dorosłego. Spośród licznego rodzeństwa dzieciństwo przeżyły tylko dwie siostry Anna Maria (1561–1589) i Krystyna (1573–1619).

Wraz ze śmiercią ojca, 22 października 1583, objął panowanie. Opiekę nad 9-letnim Fryderykiem przejął stryj Jan Kazimierz (1589–1652). Jako zagorzały kalwinista, wychował swojego podopiecznego w tym wyznaniu. Staranne wykształcenie humanistyczne zapewnił chłopcu matematyk, astronom i teolog Bartłomiej Pitiscus (1561–1613), który został później nadwornym kaznodzieją. W 1592 Fryderyk osiągnął pełnoletność i przejął pełnię władzy nad Palatynatem Reńskim. Kontynuował politykę stryja, szukając sprzymierzeńców dla obrony kalwinizmu. W 1608 doprowadził do zawiązania sojuszu zw. „Unią Protestancką”, stając na jego czele[1].

Rodzina edytuj

23 czerwca 1593 poślubił Ludwikę Juliannę Orańską (1576–1644), córkę Wilhelma I Milczącego (1533–1584), namiestnika Niderlandów, i jego trzeciej żony Karoliny Burbon (1546–1582). Ze związku pochodzi ośmioro dzieci:

Przodkowie edytuj

Prapradziadkowie elektor reński

Jan I

(1459–1509)

∞1481

Joanna z Nassau

(1464–1521)

margrabia Badenii

Krzysztof

(1453–1527)

∞1468

Otylia z Katzenelnbogen

(1451–1517)

ks. Ansbach

Fryderyk II Starszy

(1460–1536)

∞1479

Zofia Jagiellonka

(1464–1512)

ks. Bawarii

Albrecht IV Mądry

(1447–1508)

∞1487

Kunegunda Rakuszanka

(1478–1534)

landgraf Dolnej Hesji

Ludwik II Szczery

(1438–1471)

∞1454

Matylda wirtemberska

(1438–1495)

ks. Meklemburgii

Magnus II

(1441−1503)

∞1478

Zofia Erykówna

(1462–1504)

margrabia Miśni

Albrecht Odważny

(1443–1500)

∞1464

Zdeňka Sidonia Podiebradówna

(1482–1561)

kr. Polski, w. ks. Litwy

Kazimierz IV Jagiellończyk

(1427–1492)

∞1454

Elżbieta Rakuszanka

(1436–1505)

Pradziadkowie elektor reński

Jan II

(1492–1557)

∞1508

Beatrycze badeńska

(1492–1535)

Kazimierz Hohenzollern,

margrabia Bayeruth

(1481–1515)

∞1518

Zuzanna Wittelsbach

(1502–1543)

landgraf Hesji

Wilhelm II Średni

(1469–1509)

∞1500

Anna meklemburska

(1485–1525)

margrabia Miśni

Jerzy Brodaty

(1471–1539)

∞1496

Barbara Jagiellonka

(1478–1534)

Dziadkowie elektor reński

Fryderyk III

(1515–1576)

∞1537

Maria Hohenzollernówna

(1519–1567)

landgraf Hesji

Filip Wielkoduszny

(1504–1567)

∞1748

Krystyna saska

(1505–1549)

Rodzice elektor reński

Ludwik VI

(1539–1583)

∞1560

Elżbieta heska

(1539–1582)

Fryderyk IV Sprawiedliwy (1574–1610), elektor reński

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj