Fryderyk Wilhelm (książę Brunszwiku)

Fryderyk Wilhelm (ur. 9 października 1771 w Brunszwiku, zm. 16 czerwca 1815 pod Quatre Bras, obecnie w Belgii) – niemiecki książę Brunszwiku-Lüneburga i Oleśnicy z dynastii Welfów. Przejściowo także władca Brunszwiku-Wolfenbüttel.

Fryderyk Wilhelm brunszwicki

Książę Fryderyk Wilhelm pędzla Johanna Christiana Augusta Schwartza (1809)
książę Brunszwiku
Okres	od 14 października 1806 do 16 czerwca 1815
Poprzednik	Karol Wilhelm
Następca	Karol II
Dane biograficzne
Dynastia	Welfowie
Data urodzenia	9 października 1771
Data śmierci	16 czerwca 1815
Ojciec	Karol Wilhelm brunszwicki
Matka	Augusta Fryderyka Hanowerska
Żona	Maria badeńska
Dzieci	Karol II brunszwicki, Wilhelm, Stillborn

Życiorys

Lata 1771–1805

Fryderyk Wilhelm przyszedł na świat w Brunszwiku, jako czwarty syn Karola Wilhelma i Augusty Fryderyki. Z uwagi na fakt posiadania aż trzech starszych braci: Karola Jerzego Augusta (1766 – 20 września 1806), Jerzego Wilhelma Krystiana (1769–1811) i Augusta (1770–1822), Fryderyk nie był brany pod uwagę przy ewentualnym dziedziczeniu tronu.

W 1789 roku wstąpił do armii pruskiej w stopniu kapitana i wziął udział w kampanii przeciw rewolucyjnej Francji. Był to początek antyfrancuskiej drogi na jaką wstępował przyszły książę.

W kilkanaście lat później – w 1805 – zmarł bezpotomnie członek rodziny Welfów, książę oleśnicki Fryderyk August (29 października 1740 – 8 października 1805) i swoje dobra przekazał właśnie Fryderykowi. Było to jednak niewielkie księstewko położone na Dolnym Śląsku pod bezpośrednią zwierzchnością pruską.

Lata 1806–1809

Przełomowym wydarzeniem dla Fryderyka Wilhelma stała się bitwa pod Jeną-Auerstedt z 14 października 1806 roku, w której Fryderyk Wilhelm, brał udział już jako generał major. Podczas walki zginął wówczas feldmarszałek pruski i ojciec Fryderyka, książę Brunszwiku Karol Wilhelm. Z uwagi na przedwczesną śmierć najstarszego brata, Karola Jerzego (zmarł niespodziewanie 20 września) i po ogłoszeniu za niezdolnych do pełnienia władzy pozostałych braci, najmłodszy syn zmarłego księcia nieoczekiwanie został jedynym sukcesorem księstwa Brunszwiku. Władzy jednak nie zdołał objąć, gdyż na skutek działań militarnych i politycznych Napoleona I, które zakończyły się klęską Królestwa Prus, ziemie brunszwickie weszły w skład stworzonego właśnie pokojem w Tylży Królestwa Westfalii.

Wobec takiego rozwoju wypadków prawowity następca brunszwickiego tronu udał się do Bruchsalu w Badenii, gdzie rządził jako niezależny Wielki Książę jego szwagier, Karol Fryderyk Badeński. W Badenii Fryderyk Wilhelm przebywał do roku 1809, kiedy to po zawiązaniu się V koalicji postanowił walczyć przeciw Napoleonowi.

Czarny Korpus

Pomnik Czarnego Księcia w Brunszwiku

Dzięki zgromadzonym środkom (m.in. zastawienie Oleśnicy) udało mu się zebrać wojsko, ze względu na mundury nazwane Czarnym Korpusem. Jeszcze w tym samym roku książę zdołał wyzwolić Brunszwik, a następnie przedostał się do Wielkiej Brytanii i przez kolejne cztery lata brał udział razem ze swoim Korpusem w licznych walkach na Półwyspie Iberyjskim.

Jako że książę był dowódcą Czarnego Korpusu nadano mu przezwisko Czarny Książę. Wśród współczesnych mu ludzi, on sam jak i jego żołnierze cieszyli się dużym szacunkiem i popularnością.

Lata 1813–1815

4% obligacja Fryderyka Wilhelma, księcia Brunszwiku-Lüneburga na 25 talarów, wyemitowana w Brunszwiku 20 lipca 1814 r., z możliwością wykupu w książęcej braunszwicko-lüneburskiej kasie generalnej, zaciągnięta w celu sfinansowania wojny wyzwoleńczej przeciwko Napoleonowi

W grudniu 1813 Fryderyk Wilhelm powrócił do swojej ojczyzny jako bohater. Spokój nie trwał jednak długo. Już bowiem w 1815 we Francji znów władzę objął Napoleon I i rozpoczęła się nowa wojna. Jako zaciekły antybonapartysta Czarny Książę po raz kolejny stanął przeciwko Cesarzowi Francuzów. W kampanii podporządkował się z całą armią Wellingtonowi, lecz udziału w Bitwie pod Waterloo nie wziął. Dwa dni wcześniej, 16 czerwca uczestnicząc w krwawej bitwie pod Quatre Bras, otrzymał śmiertelną ranę i zmarł na polu bitwy.

Szczątki Fryderyka Wilhelma pochowane są obecnie w brunszwickiej katedrze.

Rodzina

W 1802 Fryderyk Wilhelm poślubił Marię Elżbietę Badeńską (1782–1808), z którą doczekał się trójki dzieci:

• synów: Karola (1804–1873) i Wilhelma (1806–1884) – obaj następowali po sobie jako książęta Brunszwiku
• córki, martwo urodzonej (16 kwietnia 1808).

Tytuły

• 1771–1806: Jego Dostojna Wysokość Książę Brunszwiku-Wolfenbüttel;
• wrzesień – październik 1806: Jego Dostojna Wysokość Dziedziczny Książę Brunszwiku;
• październik 1806 – 1815: Jego Dostojna Wysokość Książę Brunszwiku.