Fulko IV, zwany le Réchin (Ponury) (ur. w 1043, zm. 14 kwietnia 1109) – hrabia Andegawenii, młodszy syn hrabiego Gâtinais Godfryda II Ferréola i Ermengardy, córki hrabiego Andegawenii Fulka III Czarnego.

Fulko IV
Ilustracja
Hrabia Andegawenii
w latach 1098-1106 razem z Godfrydem
Okres

od kwiecień 1068
do 14 kwietnia 1109

Poprzednik

Godfryd III Brodaty

Następca

Fulko V

Dane biograficzne
Dynastia

Plantageneci

Data urodzenia

1043

Data śmierci

14 kwietnia 1109

Ojciec

Godfryd II Ferréol

Matka

Ermengarda d’Anjou

Żona

Hildegarda de Beaugency
Ermengarda de Bourbon
Orengarda de Châtellailon
Bertrada de Montfort
Mantie de Brienne

Dzieci

Ermengarda Andegaweńska
Godfryd IV Martel
Fulko V

Życiorys edytuj

Był młodszym bratem Godfryda III Brodatego, który w 1060 r. odziedziczył Andegawenię. Fulko, w sojuszu z księciem Akwitanii Wilhelmem VIII, rozpoczął wojnę przeciwko bratu. Dzięki zdradzie w szeregach Godfryda pojmał brata w 1067 r. Został wówczas ekskomunikowany przez Kościół i musiał wypuścić Godfryda. Wkrótce jednak wojna rozgorzała na nowo. W kwietniu 1068 r. Godfryd przegrał bitwę pod Brissac i dostał się do niewoli, w której przebywał do 1096 r.

Fulko został jedynym hrabią Andegawenii. Wojna domowa przyczyniła się do utraty niektórych terytoriów. Odpadło Saintoge, a Fulko musiał oddać Gâtinais królowi Francji Filipowi I. Przez cały okres swojego panowania Fulko dążył do narzucenia silnej władzy andegaweńskim baronom, walczył z terytorialnymi zakusami książąt Normandii oraz o utrzymanie andegaweńskiego zwierzchnictwa nad Maine i Bretanią. W 1106 r. wybuchła rebelia najstarszego syna i współrządcy Fulka, Godfryda, zakończona śmiercią pierworodnego.

Ok. 1096 r. Fulko miał spisać historię hrabiów Andegawenii, co jednak jest kwestionowane przez współczesną historiografię. Jeśli jednak tak było, byłaby to pierwsza kronika spisana przez osobę świecką.

Rodzina edytuj

Fulko żenił się pięciokrotnie. Jego pierwszą żoną była Hildegarda de Beaugency, córka Lancelina II, pana de Beaugency, z którą miał jedną córkę. Była to Ermengarda (ok. 1067 - 1147), żona księcia Akwitanii Wilhelma IX Trubadura i księcia Bretanii Alana IV Młodszego.

Po śmierci pierwszej żony ożenił się z Ermengardą, córką Archambauda IV, pana de Bourbon. Ermengarda została oddalona w 1075 r., prawdopodobnie na skutek zbyt bliskiego pokrewieństwa. Fulko miał z nią jednego syna – Godfryda IV Martela (1073 - 19 maja 1106), hrabiego Andegawenii.

21 stycznia 1076 r. poślubił Orengardę, córkę Isembarda, pana de Châtellailon. Małżeństwo to pozostało bezdzietne i Orengarda została oddalona w 1080 r.

W 1089 r. poślubił Bertradę de Montfort (ok. 1070 - 14 lutego 1117), córkę Szymona I, pana de Montfort, i Agnieszki, córki hrabiego Ryszarda d’Évreux. Urodził im się syn – Fulko V (1092 - 10 listopada 1143), hrabia Andegawenii i król jerozolimski.

Wkrótce po narodzeniu syna Bertrada porzuciła męża dla króla Filipa I Francuskiego. Fulko ożenił się ponownie z Mantie, córką Waltera I de Brienne. To małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1107 r.

W kulturze edytuj

Wynalezienie ciżmy edytuj

Według Orderica Vitalisa, 11-wiecznego mnicha, to Fulko odpowiada za wynalezienie butów o wydłużonych noskach. W kronice duchownego, opisano, iż Fulko cierpiał z powodu haluksów, oraz wydłużonych paznokci, co skłoniło go do zamówienia takich butów[1].

Gry wideo edytuj

W serii gier wideo Crusader Kings jednym z grywalnych władców jest Foulques d'Anjou, przedstawiony jako hrabia Turenii[2].

Przypisy edytuj

  1. Author, The history of poulaines (long toed shoes) [online], Shoes and Feet, 18 lutego 2020 [dostęp 2023-08-08] (ang.).
  2. Interesting characters – CK3 Wiki [online], ck3.paradoxwikis.com [dostęp 2023-08-08].

Linki zewnętrzne edytuj