Górki (gmina w guberni radomskiej)

Górki (od 1915 Jurkowice) – dawna gmina wiejska istniejąca na przełomie XIX i XX wieku w guberni radomskiej. Gmina Górki istniała już w 1810 roku[1]. Siedzibą władz gminy były prawdopodobnie Górki. Według S. Chmielnickiego[2] budynek siedziby gminy znajdował się w Pełczycach Górnych od strony Jurkowic.

Górki
gmina wiejska
do 1915
Państwo

 Królestwo Polskie

Gubernia

gubernia radomska

Powiat

sandomierski

Siedziba

Górki

brak współrzędnych

Za Królestwa Polskiego gmina Górki należała do powiatu sandomierskiego w guberni radomskiej[3][4][5].

Około 1881 w skład gminy wchodziły według [1]: Brodowa Góra, Budy, Domaradzice, Górki, Józefów, Juljanów, Jurkowice, Konary, Konarska - Wola, Kujawy, Łukawica A i B, Moszyny, Nawodzice, Nowa Wieś, Olbierzowice, Opalina, Pełczyce Dolne i Górne, Pęcławice, Pęcławska - Kolonia, Pęcławice - osada, Podgórze, Podlesie, Pokrzywianka, Rajmuntowice, Rybnica, Smerdynia, Stradówek, Szczeglice, Szymanowice Dolne i Górne, Ułanowice, Witoldów, Witowice, Wolica, Wróblew, Wysoczki - duże, Wysoczki - małe, Wysoczki - średnie, Zagaje, Zagórzyce, Zielonka, Żyznów.

W tym okresie gmina liczyła 787 domów oraz 5 629 mieszkańców. Zajmowała obszar 17 167 mórg, w tym 11 426 mórg należało do dworów.

W 1877 na terenie gminy znajdowały się 2 gorzelnie Ułanowice i Julianów, 6 młynów wodnych, 3 wiatraki, młynek do gipsu, tartak (Rybnica, cegielnia (Szymanowice Dolne), wapiennik (folwark Żyznów) oraz szkoła początkowa (Olbierzowice). Sąd gminny okręgowy oraz urząd pocztowy znajdował się w Klimontowie. Gmina liczyła 5 393 mieszkańców. [6]

W 1915 r. w czasie I wojny światowej okupacyjna administracja austriacka zmieniła nazwę gminy na gmina Jurkowice[2][7].

Wójtowie edytuj

  • T. Bryła (1869)[8].

Przypisy edytuj

  1. Akta parafialne Parafii Olbierzowice z 1810 roku
  2. a b S. Chmielnicki, Olbierzowice i parafia Olbierzowice, Olbierzowice 1929, odbito w „Drukarni Nowoczesnej” w Sandomierzu, s. 1.
  3. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  4. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  5. Powiat sandomierski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 292.
  6. Zinberg 1877 ↓, s. 17 (Wykaz).
  7. Rocznik Statystyczny Królestwa Polskiego R. 2, 1914
  8. Szkoła elementarna we wsi Olbierzowice, Archiwum Państwowe w Radomiu, sygnatura 58/123/0/2/1007

Bibliografia edytuj

  • Sulimierski Filip (red. naczelny), Chlebowski Bronisław (red.), Walewski Władysław (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego. T. II. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 59, 1881.
  • I. Zinberg: Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego i opatrzony Mappą Królestwa Polskiego. W podziale administracyjnym obowiązującym w chwili oddawania tomu do druku. T. II. Warszawa: W drukarni I. J. Ałapina, ulica Dzielna Nr. 4, 1877.