Gęsiówka kaukaska

Gęsiówka kaukaska
	; 'Variegata'
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	gęsiówka
Gatunek	gęsiówka kaukaska
	Nazwa systematyczna
	Arabis caucasica Willd.; Enum. Pl. Suppl. [Willdenow] 45. 1814
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica Willd) – gatunek byliny należący do rodziny kapustowatych. Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to podgatunek gęsiówki alpejskiej (Arabis alpina L. subsp. caucasica (Willd.) Briq.)^[3].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Rośnie dziko w Afryce Północnej (Algieria, Maroko), w Europie Południowej nad Morzem Śródziemnym, na Krymie, Kaukazie, w Azji Zachodniej i Środkowej, rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza tymi rejonami swojego rodzimego występowania^[3]. W Polsce głównie uprawiana jako roślina ozdobna, czasami (bardzo rzadko) dziczeje (efemerofit).

Morfologia edytuj

Pokrój: Poduszkowaty, osiąga wysokość do 20 cm.
Liście: Odwrotnie jajowate o gruboząbkowanych brzegach, owłosione. Są zimozielone.
Kwiaty: Promieniste, 4-krotne, białe lub biało-różowe (w zależności od odmiany).

Zastosowanie edytuj

Roślina ozdobna – szczególnie nadająca się do ogrodów skalnych i jako roślina zadarniająca. Dzięki swoim jasnozielonym i białoobrzeżonym liściom doskonale komponuje się z innymi roślinami. Jest jedną z 5 podstawowych ogrodowych bylin wiosennych (pozostałe to ubiorek wiecznie zielony, floks szydlasty, smagliczka skalna i żagwin ogrodowy)^{[według kogo?]}.

Uprawa edytuj

Rozmnażanie wiosną z nasion, a po przekwitnięciu przez podział lub sadzonki pędowe. Po przekwitnięciu zaleca się ścinanie kwiatostanów. Sadzonki łatwo się korzenią. Roślina wytrzymała na mróz. Wymaga stanowisk słonecznych, gleb przepuszczalnych, niezbyt żyznych i nie za suchych^[4].

Odmiany edytuj

'Plena' – odmiana pełnokwiatowa. Ma liście szarofilcowe, długi okres kwitnienia, kwiaty białe, wys. 20 cm. Czasami zakwita już w marcu i kwitnie dłużej od formy typowej.
'Variegata' – wys. 10 cm, liście jasnozielone o kremowo-białych brzegach, kwiaty białe.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
↑ Gęsiówka kaukaska – Arabis caucasica. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).

Bibliografia edytuj

Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].

[4] Gęsiówka kaukaska – Arabis caucasica. 2013. [dostęp 2013-04-01]. (pol.).

[3]

[1]

[2]

[4]