GRB 130427A
GRB 130427A – rekordowy rozbłysk gamma odkryty 27 kwietnia 2013. Energia promieniowania rozbłysku osiągnęła 94 miliardy elektronowoltów, a w momencie jego odkrycia był to jeden z pięciu najbliższych rozbłysków. Wywołany został wybuchem supernowej typu Ic, oznaczonej SN 2013cq.
.jpg) Rozbłysk gamma widziany w zakresie promieniowania o energii > 100 milionów elektronowoltów | |
| Odkrywca |
Fermi Gamma-ray Space Telescope |
|---|---|
| Data obserwacji |
27 kwietnia 2013 |
| Dane obserwacyjne | |
| Gwiazdozbiór | |
| Rektascensja |
11h 32m 33s |
| Deklinacja |
+27° 41′ 56″ |
| Odległość w ly |
3,6 miliardów |
Nazwa i odkrycie edytuj
Rozbłysk został odkryty przez satelitę Fermi Gamma-ray Space Telescope[1]. „GRB” oznacza gamma ray burst (rozbłysk promieniowania gamma), „130427” określa datę jego odkrycia (27 kwietnia 2013), litera „A” oznacza, że był to pierwszy rozbłysk odnotowany w tym dniu[2].
Towarzyszący rozbłyskowi promieniowania gamma rozbłysk promieniowania w zakresie widzialnym został też odnotowany niezależnie w ramach programu Catalina Real-time Transient Survey i skatalogowany jako CSS130502:113233+274156[3]. „CSS” oznacza Catalina Sky Survey, następujące dalej cyfry oznaczają datę obserwacji i położenie (rektascensję i deklinację) rozbłysku na nieboskłonie[2].
Charakterystyka edytuj
Rozbłysk został początkowo odkryty przez Large Area Telescope (LAT), znajdujący się na pokładzie Fermiego[1]. Jeden z fotonów rozbłysku zarejestrowany przez LAT miał energię 94 miliardów elektronowoltów, trzykrotnie większą niż najbardziej energetyczne promieniowanie wcześniej zmierzone przez LAT[1]. Rozbłysk został także zaobserwowany przez satelitę Swift, co pozwoliło na określenie jego położenia[1]. Obserwacje pozwoliły określić, że należał on do pięciu najbliższych znanych rozbłysków gamma, znajdował się około 3,6 miliarda lat świetlnych od Ziemi[1].
Rozbłysk obserwowany był także w zakresie promieniowania radiowego, podczerwonego i widzialnego z innych teleskopów kosmicznych i naziemnych[4]. Wydarzenia to najprawdopodobniej sygnalizowało wybuch supernowej[1].
Supernowa edytuj
Oczekiwana supernowa zaobserwowana została w 16 dni po rozbłysku (12 dni w układzie odniesienia galaktyki zawierającej jego źródło)[5]. Wybuch nastąpił w nieregularnej galaktyce położonej w gwiazdozbiorze Lwa w odległości około 3,6 mld lat świetlnych od Ziemi (przesunięcie ku czerwieni z=0,34)[5]. Została ona sklasyfikowana, na podstawie widma, jako typ Ic[5]. Supernowa otrzymała oznaczenie SN 2013cq[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f NASA's Fermi, Swift See 'Shockingly Bright' Burst. nasa.gov, 2013-05-03. [dostęp 2013-05-07]. (ang.).
- ↑ a b Astronomical Catalogue Designations. theiet.org. [dostęp 2013-05-07]. (ang.).
- ↑ A. J. Drake et ce: An untriggered optical detection of GRB 130427A. astronomerstelegram.org, 2013-05-04. [dostęp 2013-05-07]. (ang.).
- ↑ Fermi and Swift see 'shockingly bright' burst. phys.org, 2013-05-03. [dostęp 2013-05-07]. (ang.).
- ↑ a b c Antonio de Ugarte Postigo: GRB 130427A: Spectroscopic detection of the SN from the 10.4m GTC. GCN Circular, 2013-05-14. [dostęp 2013-05-18]. (ang.).
- ↑ List of Supernovae. IAU Central Bureau for Astronomical Telegrams. [dostęp 2013-05-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- GRB 130427A w bazie SIMBAD (ang.)