George Fox (ur. we wrześniu 1624, zm. 13 stycznia 1691) – angielski dysydent i założyciel Religijnego Towarzystwa Przyjaciół, skupiającego chrześcijan powszechnie znanych jako kwakrzy. Żył w czasach wielkiego przewrotu społecznego. Wystąpił przeciwko władzom religijnym i politycznym, zaproponował radykalne i bezkompromisowe podejście do wiary chrześcijańskiej. Jeździł po całej Wielkiej Brytanii jako kaznodzieja, za co był prześladowany przez władze.

XIX-wieczna grawiura na podstawie ilustracji o nieznanej dacie

Życie i działalność edytuj

Narodził się w purytańskiej wiosce, w Drayton-in-the-Clay (Leicestershire), znanej dziś jako Fenny Drayton. Jego ojciec, Christopher Fox, był tkaczem. George był najstarszym spośród czworga rodzeństwa[1].

W roku 1647 zaczął głosić w miejscach publicznych[2]. Skrytykował decyzję sędziów, którzy skazali na śmierć kobietę przyłapaną na popełnieniu kradzieży[3]. Był przeciwnikiem płacenia dziesięcin, składania przysięgi oraz służby wojskowej. Z tego powodu popadł w konflikt z władzami świeckimi oraz religijnymi. W 1649 roku uwięziony został w Nottingham i było to jego pierwsze uwięzienie[4]. W 1650 roku został uwięziony w Derby za bluźnierstwo. Fox na rozprawie powiedział do sędziego: „Drżyj przed sądem Bożym”. Po tym wydarzeniu zwolenników Foxa nazwano „Quakers” (drżący)[5][6]. W sumie był więziony osiem razy. Ostatnie uwięzienie miało miejsce w roku 1675[7].

Fox kilkakrotnie spotkał się z Cromwellem. Podczas drugiego spotkania, które miało miejsce w 1656 roku, przywitał Cromwella słowami „lay down his crown at the feet of Jesus” (złóż swoją koronę u stóp Jezusa). Fox domagał się od Cromwella wolności religijnej dla swoich zwolenników[8].

W 1654 roku przeprowadził misję, wraz z 60 swoimi zwolennikami, w południowej Anglii. Następnie głosił w Szkocji (1657–1658), Walii (1657), Irlandii (1669), Indiach Zachodnich oraz Ameryce (1671–1673), w Holandii (1677 oraz 1684) i Niemczech (1677). Po roku 1660 Fox słał listy do znaczących polityków oraz osób w różnych krajach świata, m.in. do papieża, tureckiego sułtana, a także do chińskiego cesarza[7].

Przypisy edytuj

  1. Nickalls 1952 ↓, s. 1.
  2. Nickalls 1952 ↓, s. 18-19.
  3. Nickalls 1952 ↓, s. 66.
  4. Nickalls 1952 ↓, s. 40-43.
  5. Nickalls 1952 ↓, s. 52-58.
  6. Sekty Luteranie.pl
  7. a b George Fox founder of the Society of Friends. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)].
  8. Nickalls 1952 ↓, s. 274.

Bibliografia edytuj

  • John L. Nickalls: The Journal of George Fox. Cambridge University Press, 1952. ISBN 0-941308-05-7. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj