Gerbera
Gerbera (Gerbera L.) – rodzaj bylin należący do rodziny astrowatych. Liczy około 22[4]–29[5] gatunków. Rośliny te występują w stanie dzikim w południowo-wschodniej Afryce i na Madagaskarze oraz w tropikalnych rejonach Azji i na Tasmanii[6]. Nazwę roślinie, dla upamiętnienia niemieckiego botanika Traugotta Gerbera, nadał w 1735 roku Jan Frederik Gronovius.
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
gerbera |
| Nazwa systematyczna | |
| Gerbera L. Opera Varia 247. 1758 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Gerbera linnaei Cass.[3] | |
Morfologia edytuj
Łodyga bezlistna (głąbik), dość gruba, o wysokości do 45 cm. Liście skupione w różyczce liściowej. Od spodu są owłosione, ogonkowe, równowąskie lub pierzastoklapowane. Kwiaty zebrane w koszyczki złożone z kwiatów rurkowatych i długich, wąskich kwiatów języczkowatych. Otwierają się w godzinach rannych, a zamykają pod wieczór.
Systematyka edytuj
Cleistanthium Kuntze, Piloselloides (Less.) C. Jeffrey
Gerbera Boehmer = Arnica L.
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Angiosperm Phylogeny Website adaptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[8], z późniejszymi uzupełnieniami[9]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Gerbera należy do podrodziny Mutisioideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), plemię Gerbereae Lindl. in Loud., podplemię Gerberinae Benth. & Hook.f., rodzaj gerbera (Gerbera L.)[10]
- Wykaz gatunków[4]
- Gerbera ambigua Sch.Bip.
- Gerbera aurantiaca Sch.Bip.
- Gerbera bojeri Sch.Bip.
- Gerbera crocea Kuntze
- Gerbera diversifolia Humbert
- Gerbera elliptica Humbert
- Gerbera emirnensis Baker
- Gerbera galpinii Klatt
- Gerbera grandis J.C.Manning & Simka
- Gerbera hypochaeridoides Baker
- Gerbera jamesonii Bolus – gerbera Jamesona
- Gerbera leandrii Humbert
- Gerbera linnaei Cass.
- Gerbera ovata J.C.Manning & Simka
- Gerbera parva N.E.Br.
- Gerbera perrieri Humbert
- Gerbera petasitifolia Humbert
- Gerbera serrata Druce
- Gerbera sylvicola Johnson, N.R.Crouch & T.J.Edwards
- Gerbera tomentosa DC.
- Gerbera viridifolia (DC.) Sch.Bip.
- Gerbera wrightii Harv.
Zastosowanie edytuj
Roślina uprawna: w ogrodnictwie ma znaczenie gatunek pochodzący z południowej Afryki, tzw. gerbera Jamesona. W krajach o ciepłym klimacie jest uprawiany w ogrodach skalnych. W Polsce nie przetrzymuje zimy, uprawia się go wyłącznie w szklarniach, głównie na kwiat cięty.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-05-27].
- ↑ a b Gerbera L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-02-20].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 385, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-05-27].
- ↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Gerbera. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-27]. (ang.).