Gil azorski

Gil azorski
	Pyrrhula murina
	Godman, 1866
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	łuszczakowate
Podrodzina	łuskacze
Plemię	Pyrrhulini
Rodzaj	Pyrrhula
Gatunek	gil azorski
Synonimy
	Pyrrhula pyrrhula murina Godman, 1866;
	Pyrrhula pyrrhula murina Godman, 1866;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Gil azorski^[3] (Pyrrhula murina) – narażony na wyginięcie gatunek ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), zwany także gilem z São Miguel. Gatunek wyodrębniony niedawno na podstawie różnic morfologicznych^[4] oraz analizy filogenetycznej^[5] z P. pyrrhula, z którym stanowi takson siostrzany^[5].

Endemiczny dla wyspy São Miguel w archipelagu Azorów. Zamieszkuje lasy laurowe. Obecne występowanie jest ograniczone do bardzo niewielkiego terenu ok. 580 ha w okolicy Pico da Vara we wschodniej części São Miguel^[6]. Populacja szacowana jest obecnie na około 627–1996 dorosłych osobników, mimo że w latach 70. XX wieku było zaledwie ok. 40 par^[7]. Jeden z najbardziej zagrożonych gatunków ptaków w Europie. Cały obszar występowania jest chroniony jako obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Podejmowane są działania ochronne, polegające przede wszystkim na chronieniu i odtwarzaniu siedliska – lasów laurowych. Dla ochrony gatunku realizowany był projekt finansowany przez unijny Instrument Finansowy LIFE.

Długość ciała 16–17 cm; masa ciała około 30 g^[8].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Pyrrhula murina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ BirdLife International, Pyrrhula murina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-4 [dostęp 2015-12-09] (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Pyrrhulini Vigors, 1825 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-26].
↑ Nigel Collar, Ian Newton, Peter Clement, Vladimir Arkhipov: Family Fringillidae (Finches). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 15: Weavers to New World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2010, s. 608. ISBN 978-84-96553-68-2. (ang.).
↑ ^a ^b T. Töpfer, E. Haring, T. R. Birkhead, R. J. Lopes, L. Liu Severinghaus, J. Martens, M. Päckert. A molecular phylogeny of bullfinches Pyrrhula Brisson, 1760 (Aves: Fringillidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 58 (2), s. 271–282, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.10.015. (ang.).
↑ Ramos 1995 ↓, s. 6.
↑ Ceia 2008 ↓.
↑ Clement, P., Christie, D.A. & Sharpe, C.J.: Azores Bullfinch (Pyrrhula murina). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

Bibliografia edytuj

R.R. Ceia R.R., Monitorização da população de Priolo. Relatório da acção F6 do Projecto LIFE Priolo, Lisboa: Sociedade Portuguesa para o Estudo das Aves, 2008 (port.).
Jaime A.J.A. Ramos Jaime A.J.A., Action Plan for the Azores Bullfinch [online], 1995 [zarchiwizowane z adresu 2010-10-08] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Azores bullfinch (Pyrrhula murina). [w:] ARKive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-05)]. (ang.).
Europe's rarest finch finds favour. BirdLife International, 2008-03-19. [dostęp 2020-04-26]. (ang.).
Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Centro Ambiental do Priolo – ośrodek edukacyjny na São Miguel poświęcony gilowi azorskiemu. (ang. • port.).

[itis-1] Pyrrhula murina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] BirdLife International, Pyrrhula murina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-4 [dostęp 2015-12-09] (ang.).

[eko-3] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Pyrrhulini Vigors, 1825 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-26].

[hbw15-4] Nigel Collar, Ian Newton, Peter Clement, Vladimir Arkhipov: Family Fringillidae (Finches). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 15: Weavers to New World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2010, s. 608. ISBN 978-84-96553-68-2. (ang.).

[mpe58-5] T. Töpfer, E. Haring, T. R. Birkhead, R. J. Lopes, L. Liu Severinghaus, J. Martens, M. Päckert. A molecular phylogeny of bullfinches Pyrrhula Brisson, 1760 (Aves: Fringillidae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 58 (2), s. 271–282, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.10.015. (ang.).

[CITEREFRamos19956-6] Ramos 1995 ↓, s. 6.

[CITEREFCeia2008-7] Ceia 2008 ↓.

[hbwa-8] Clement, P., Christie, D.A. & Sharpe, C.J.: Azores Bullfinch (Pyrrhula murina). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]