Wikipedia

Gisèle Freund

Gisèle Freund (ur. 19 grudnia 1908[1] w dzielnicy Schöneberg w Berlinie, zm. 31 marca 2000 w Paryżu[1]) – francusko-niemiecka fotografka i fotoreporterka pochodzenia żydowskiego. Słynęła z fotografii dokumentalnej oraz portretów pisarzy i artystów. Fotografowała znane osoby, m.in.: Virginię Woolf, Jean-Paula Sartre’a i Fridę Kahlo.

Gisèle Freund
Ilustracja
Gisèle Freund (1974)
Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1908
Berlin

Data i miejsce śmierci

31 marca 2000
Paryż

Narodowość

francuska

Dziedzina sztuki

fotografia

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Nagrobek Gisèle Freund na cmentarzu Montparnasse w Paryżu

Życiorys edytuj

Urodziła się w rodzinie kupców tekstylnych Juliusa i Clary Freund, bogatej pary żydowskiej w berlińskiej dzielnicy Schöneberg. Jej ojciec był zapalonym kolekcjonerem sztuki. W 1925 roku kupił jej pierwszy aparat[2].

W 1931 studiowała socjologię i historię sztuki na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu, a w latach 1932–1933 studiowała na Uniwersytecie Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie. Na uniwersytecie stała się aktywną członkinią studenckiej grupy socjalistycznej i była zdecydowana wykorzystać fotografię jako integralną część swojej socjalistycznej praktyki. W 1939 zyskała zaufanie Virginii Woolf i wykonała kultowe kolorowe zdjęcia Woolfów na wystawie w angielskiej National Portrait Gallery. Woolf zgodziła się zmienić ubranie, aby zobaczyć, które najlepiej pasują do harmonii kolorów[3].

10 czerwca 1940 wraz z nadciągającą nazistowską inwazją uciekła z Paryża. Jej mąż Pierre został schwytany przez nazistów i wysłany do obozu jenieckiego. Był w stanie uciec i spotkał się z Gisèle przed powrotem do Paryża, aby walczyć w ruchu oporu. Jako żona uciekającego więźnia, Żyda i socjalisty, Freund „obawiała się o swoje życie”. W 1942 z pomocą André Malraux, który powiedział swoim przyjaciołom: „musimy uratować Gisèle!”[4], uciekła do Buenos Aires w Argentynie na zaproszenie Victorii Ocampo. Ocampo była w centrum argentyńskiej elity intelektualnej, a za jej pośrednictwem Freund poznała i sfotografowała wielu wielkich pisarzy i artystów, takich jak Jorge Luis Borges i Pablo Neruda[5].

Mieszkając w Argentynie, Freund rozpoczęła działalność wydawniczą pod nazwą Ediciones Victoria. W 1947 została pierwszą kobietą, która podpisała kontrakt z agencją Magnum Photos (jako twórczyni z Ameryki Łacińskiej). W 1953 wróciła na stałe do Paryża. W 1954 została uznana przez rząd Stanów Zjednoczonych za persona non grata, co było wynikiem jej socjalistycznych poglądów. Robert Capa zmusił ją do zerwania więzi z Magnum Photos[6].

Po jej śmierci prezydent Jacques Chirac chwalił ją jako „jednego z największych fotografów na świecie”[4].

Publikacje edytuj

  • 1936: La Photographie en France au dix-neuvieme siècle: essai de sociologie et d’esthétique
  • 1945: France
  • Guia Arquitectura Mexicana Contemporánea
  • 1954: Mexique precolombien (wspólnie z Paulem Rivetem)
  • 1965: James Joyce à Paris. Ses dernières années
  • 1970: Le monde et ma camera
  • 1974: Photographie et société
  • 1977: Memoires de l'Oeil
  • 1978: Portfolio: Au pays des visages
  • 1982: Trois Jours avec Joyce
  • 1985: Itineraires
  • 1985: Gisèle Freund, photographer
  • 1989: Gisèle Freund, Portraits d'ecrivains et d’artistes
  • 1991: Gisèle Freund, portrait. Entretiens avec Rauda Jamis
  • 1998: The Poetry of the Portrait: Photographs of Writers and Artists

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Gisele Freund. [dostęp 2020-05-22]. (ang.).
  2. ↑ Carlene Meeker, Gisèle Freund [online], Jewish Women’s Archive [dostęp 2022-12-01] (ang.).
  3. ↑ Portraits of Virginia Woolf: here, the true face of the modern writer. [dostęp 2020-05-22]. (ang.).
  4. ↑ a b Suzanne Daley: Gisele Freund Is Dead at 91; Photographed Paris Writers. 2000-04-01. [dostęp 2020-05-22]. (ang.).
  5. ↑ Carlene Meeker: GISÈLE FREUND 1912 – 2000. [dostęp 2020-05-22]. (ang.).
  6. ↑ Lesbian Art History in Europe 1850 – 1950 | Feminine Moments [online], 25 marca 2017 [dostęp 2022-12-01] (ang.).
  7. ↑ Gisèle Freund Photographe | Actuphoto [online], actuphoto.com [dostęp 2022-12-01].
  8. ↑ LEGION D'HONNEUR, „Le Monde.fr”, 3 stycznia 1991 [dostęp 2022-12-01] (fr.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gisèle_Freund&oldid=72395594”