Łabowa (gmina)
Łabowa – gmina wiejska w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Siedzibą gminy jest Łabowa.
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1210082 | ||||
| Wójt |
Marta Słaby | ||||
| Powierzchnia |
119,12 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
49,8 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
18 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
KNS | ||||
Adres urzędu: Łabowa 3733-336 Łabowa | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||
| 49°31′41″N 20°51′47″E/49,528056 20,863056 | |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Sąsiaduje z gminami Grybów, Kamionka Wielka, Krynica-Zdrój, Muszyna, Nawojowa, Piwniczna-Zdrój.
Geografia edytuj
Położona jest między pasmem Jaworzyny w Beskidzie Sądeckim a pasmem Grybowskim w Beskidzie Niskim, w połowie drogi między Nowym Sączem a Krynicą-Zdrojem, w dolinie rzeki Kamienicy Nawojowskiej. Wysokość terenu waha się od 440 do 1080 m n.p.m.
Gmina posiada obszar 119,12 km², w tym: użytki rolne 24%, użytki leśne 71%. Stanowi to 7,68% powierzchni powiatu.
Sołectwa edytuj
Barnowiec, Czaczów, Kamianna, Kotów, Krzyżówka, Łabowa, Łabowiec, Łosie, Maciejowa, Nowa Wieś, Roztoka Wielka, Składziste, Uhryń.
Historia edytuj
Wieś Łabowa została ulokowana przed 1581 roku przez Branickich na prawie wołoskim. W tym samym roku powstała tu parafia greckokatolicka. Do roku 1947 w większości zamieszkana przez ludność łemkowską[2].
Demografia edytuj
Dane z 31 grudnia 2017 roku[3].
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 6005 | 100 | 2919 | 48,5 | 3086 | 51,5 |
| gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) |
50 | 24 | 26 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Łabowa w 2014 roku[1].
Zabytki edytuj
- Murowana cerkiew greckokatolicka pw. Opieki NMP w Łabowej z 1784 roku, ufundowana przez Lubomirskich. Budynek przykrywa blaszany, siodłowy dach, nad kaplicami uformowany w kopuły, który zdobi pięć wieżyczek z latarniami. Nad wszystkim góruje baniasty hełm wieży z latarnią.
- Cmentarz gminy żydowskiej w Łabowej.
- Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra w Roztoce Wielkiej, zbudowana w 1819 roku w typie zachodniołemkowskim. Wnętrze zdobią klasycystyczne ołtarze, ikonostas i lichtarze: dwa późnobarokowe z pierwszej połowy XVIII w. i dwa klasycystyczne.
- Unicka cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Maciejowej zbudowana w 1830 roku w typie budownictwa zachodniołemkowskiego. Cerkiew jest drewnianym trójdzielnym budynkiem z wieżą konstrukcji słupowej i izbicą. Z wyposażenia cerkiewnego posiada neobarokowy ikonostas z przełomu XIX i XX wieku. Przed cerkwią stoi drewniana dzwonnica z namiotowym dachem pochodząca z tego samego okresu. Obecnie pełni rolę kościoła rzymskokatolickiego.
- Greckokatolicka drewniana cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Łosiem[4], wybudowana w 1826 roku w typie budownictwa zachodniołemkowskiego. Obita gontem, trójdzielna. Wieża konstrukcji słupowej z izbicą. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVIII–XIX wieku. Znajduje się tu ikonostas o motywach rokokowo-klasycystycznych.
- Kapliczki przydrożne, w tym w Nowej Wsi, zbudowana ok. połowy XIX wieku, pod wezwaniem Matki Boskiej od Dzieciątka.
Gospodarka edytuj
Warunki górskie w znacznym stopniu ograniczają możliwości produkcyjne terenów rolnych i preferują pastewny system użytkowania ziemi. W krajobrazie rolniczym dominują użytki zielone i uprawy roślin pastewnych z enklawami upraw niektórych zbóż i ziemniaków. Głównym kierunkiem w rolnictwie gminy jest hodowla bydła domowego opasowego mlecznego.
Turystyka edytuj
Typowo turystyczną miejscowością jest położona w głębokiej dolinie otoczonej szczytami Beskidu Niskiego o wys. do 850 m n.p.m. Kamianna. Miejscowość została rozsławiona przez księdza Henryka Ostacha jako centrum apiterapii, czyli leczenia produktami pszczelimi.
Ponadto wyciągi w Czaczowie, na Hali Łabowskiej oraz w Kamiannej umożliwiają uprawianie narciarstwa.
Ochrona przyrody edytuj
Przeważającą powierzchnię gminy pokrywają lasy. Drzewostany chronione są w rezerwatach przyrody w Barnowcu, Łabowcu, Łosiem i Uhryniu. Część gminy należy do Popradzkiego Parku Krajobrazowego.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Gmina Łabowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Nasze Regionalne - Wszystko z Twojego Regionu [online], naszeregionalne.pl [dostęp 2019-04-09].
- ↑ Gmina Łabowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-08], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ w Łosiu, w Łosiem, w Łosiach - Poradnia językowa PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-10-19] (pol.).