Goździk chiński

Goździk chiński
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzaj	goździk
Gatunek	goździk chiński
	Nazwa systematyczna
	Dianthus chinensis L.; Sp. pl. 1:411. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Goździk chiński (Dianthus chinensis L.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych. Pochodzi z Azji (Chiny, Korea, Indie, Nepal i wschodnia część Rosji)^[3]. W wielu krajach, również w Polsce jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Morfologia i biologia edytuj

Pokrój: Roślina przeważnie jednoroczna, rzadko tylko jest dwuletnia lub wieloletnia. Tworzy luźne kępki o wysokości 12-45 cm^[4]. Cały pęd pokryty jest woskiem i ma szarozielony kolor. Pędy gładkie, częściowo płożące się, górą wzniesione i rozgałęzione^[4].
Łodyga: Wzniesiona, rozgałęziająca się, sztywna, naga.
Liście: Ulistnienie naprzeciwległe. Liście równowąskolancetowate, całobrzegie, ostro zakończone. Są zrośnięte nasadami i podobnie jak łodyga pokryte woskiem.
Kwiaty: Na łodydze wyrastają 1-3 bezwonne duże kwiaty (średnica 3-8 cm). Kwiaty pojedyncze lub pełne^[4]. Zielony, cylindryczny kielich składa się z 5 zrośniętych działek. Korona składa się z 5 wcinanych lub ząbkowanych płatków, wewnątrz niej 1 słupek i 10 pręcików. Kwiaty barwy jednolitej- białej, różowej, czerwonej, szkarłatnej, ciemnowiśniowej, w różnych odcieniach lub z rysunkiem na płatkach^[4]. Kolor kwiatów zależy od odmiany, istnieją też odmiany wielobarwne. Kwitnie od lipca do października^[4].
Owoc: Torebka otwierająca się 4-ząbkami. Nasiona drobne, liczne.

Odmiany^[4] edytuj

Odmiany uprawne zostały zebrane w następujące grupy:

D.ch. Flore pleno. Kwiaty pełne.
D.ch. var. Heddewigii Reg (syn. D. heddewigii hort.). Kwiaty o średnicy do 10 cm, brzegi płatków ząbkowane, wysokość 35 cm. Istnieją tu m.in. formy:
- var. Heddewigii - o kwiatach pojedynczych.
- var. Heddewigii Flore pleno – kwiaty pełne, często z białym oczkiem lub obrzeżeniem.
- var. Heddewigii laciniatus Reg. – kwiaty bardzo duże, brzegi płatków głęboko wcinane.
- var. Heddewigii diadematus hort. – rośliny silnie rozkrzewione, zwarte, wysokości 30 cm, na kwiatach nakładające się koliste barwne plamy.
- var. Heddewigii gardnerianus hort. – rośliny wysokości 40 cm, kwiaty pojedyncze i pełne, czerwone i liliowe, brzegi płatków głęboko wcinane.
D.ch. var. Imperialis Grӧnl et Rpl. – tzw. goździk cesarski. rośliny wysokości 15-25 cm, kwiaty o średnicy do 10 cm, bardzo pełne.
Formy tetraploidalne znane pod nazwą Dianthus Tetra Heddensis oraz liczne mieszańce m.in. z D. caryophyllus Chabaud i D barbatus.

Zastosowanie i uprawa edytuj

Zastosowanie. Uprawiany jako roślina ozdobna, zwykle na kwiat cięty, jako roślina doniczkowa, lub na rabatach.
Sposób uprawy: Wymaga słonecznych stanowisk, gleba w kulturze, żyzna, przepuszczalna^[4]. Uprawiany jest przeważnie z nasion, czasami przez podział bryły korzeniowej. Przy uprawie gruntowej wysiewa się nasiona do ciepłego inspektu w marcu-kwietniu, siewki wymagają pikowania^[4], a do gruntu wysadza na początku maja w rozstawie 20-25 × 30 cm.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Krystyna Oszkinis: Kwiaty od A do Z. PWRiL, 1992. ISBN 83-09-00039-1.

Bibliografia edytuj

Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).

[3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].

[oszki-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Krystyna Oszkinis: Kwiaty od A do Z. PWRiL, 1992. ISBN 83-09-00039-1.

[3]

[1]

[2]

[4]