Golejewo (województwo wielkopolskie)
Golejewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie rawickim, w gminie Pakosław.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
149[2] |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
63-921[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PRA |
| SIMC |
0374060 |
Położenie na mapie gminy Pakosław  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu rawickiego  | |
 51°37′08″N 17°01′49″E/51,618889 17,030278[1]
| |
Historia edytuj
Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od końca XIV wieku. Wymieniona w 1393 pod nazwą Golegewo, 1400 Goleyew, 1403 Goleyewo, 1447 Golyeyewo, Golyeyowo, 1507 Golyewo, 1521 Goleyewo Maius, 1523 Goleyewo Maior, Golyeiewo, 1547 Golieyewo, 1563 Galyeyewo, 1560 Golieiewo[4].
Tereny wsi były jednak zasiedlone wcześniej niż odnotowują to historyczne, archiwalne zapisy. W okolicy, około pół kilometra na wschód i na zachód od wsi, archeolodzy znaleźli ułamki wczesnośredniowiecznej ceramiki o nie ustalonej bliżej chronologii oraz z okresu połowy X – poł. XIII wieku[4].
Miejscowość była wsią prywatną należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej Golejewskich herbu Abdank, którzy w XV wieku od nazwy wsi utworzyli swoje odmiejscowe nazwisko. W 1447 wieś leżała w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego. W 1510 należała do parafii Czesram[4].
W latach 1386–1447 właścicielami wsi byli Golejewscy. W 1408 Michał Abdank z Golejewa pozwany został przez Hankę żonę Andrzeja z Jaraczewa w powiecie pyzdrskim, o połowę Golejewa, na którym miała zapis 80 grzywien. Michał pozbawił ją tej kwoty oraz dochodów z młyna. W 1423 Michał ten wraz ze swymi bratankami Mikołajem oraz Wojciechem odstąpili Piotrowi Abdankowi z Rogowa 1/3 Golejewa za 20 grzywien w szer. groszy praskich. W 1447 Wojciech z Golejewa sprzedał Michałowi z Przyborowa całe swoje trzecie części we wsiach: Golejewko, Stwolno, Tabliny i Wałkowy oraz 1/3 połowy młyna w Golejewku za 200 grzywien. W 1487 Klara wdowa po Włodku Ramszu ze Śmigla, dziedziczka w Golejewie, sprzedała z prawem odkupu Janowi Kołaczkowskiemu dwa łany w Golejewie za 26 florenów węgierskich. W latach 1474–1547 właścicielami we wsi byli Awdańcy Chojeńscy oraz Błażejewscy. W 1474 Jerzy Chojeński z Chojna zapisał swojej żonie Barbarze po 100 grzywien posagu oraz wiana na połowie wsi Ostrobudki oraz na dwóch częściach Golejewa. W 1547 Jan Błożejewski z Chojna był w sporze sądowym z wojskim poznańskim Wojciechem Chojeńskim. Powodem było niesprawiedliwe wymierzenie ról w Golejewku, zaoranie granic pomiędzy Golejewem, a Golejewkiem, wbicie pali granicznych na pastwiska w Golejewku, niedokonania naprawy spalonego młyna o nazwie Słupski Młyn, który znajdował się w Golejewie. W 1566 pobrano podatki we wsi z 3,5 łana oraz od 2 zagrodników[4].
W 1581 wieś pod nazwą Goleiewo położona była w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[6]. Golejewo należało do okręgu jutroszyńskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Golejewko, którego właścicielem był wówczas (1846) von Zastrow[6]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 106 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 16 dymów (domostw)[6]. W skład majątku Golejewko wchodziły wówczas także wsie: Drogi (10 domów, 136 osób) oraz Olbina (6 domów, 84 osoby)[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34425
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 321 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Chmielewski 1987 ↓, s. 520–521.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 63.
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 229.
Bibliografia edytuj
- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I (A – H), zeszyt 3, hasło „Golejewo”. Wrocław: Ossolineum, 1987, s. 520–521.