Grażyna Gęsicka

polska działaczka państwowa, socjolożka (1951–2010)

Grażyna Gęsicka z domu Dusyn (ur. 13 grudnia 1951 w Warszawie, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku[1]) – polska socjolog i polityk, doktor nauk humanistycznych, minister rozwoju regionalnego w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, posłanka na Sejm VI kadencji.

Grażyna Gęsicka
Ilustracja
Grażyna Gęsicka (2009)
Imię i nazwisko po urodzeniu

Grażyna Dusyn

Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1951
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2010
Smoleńsk

Minister rozwoju regionalnego
Okres

od 31 października 2005
do 7 września 2007
i ponownie od 11 września 2007 do 16 listopada 2007

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Następca

Elżbieta Bieńkowska

Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości
Okres

od 6 stycznia 2010
do 10 kwietnia 2010

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Poprzednik

Przemysław Gosiewski

Następca

Mariusz Błaszczak

podpis
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Tablica pamiątkowa odsłonięta w 2016 na fasadzie gmachu Ministerstwa Rozwoju
Grób Grażyny Gęsickiej

Życiorys edytuj

Wykształcenie i działalność zawodowa edytuj

W 1974 ukończyła studia w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1985 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie socjologii[2]. Rozprawę doktorską zatytułowaną Związki zawodowe w systemach społecznych wysoko rozwiniętych krajów kapitalistycznych na przykładzie Francji i Wielkiej Brytanii napisała pod kierunkiem Włodzimierza Wesołowskiego.

Pracowała jako adiunkt w Instytucie Socjologii UW (1985–1993). Była członkinią Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz członkinią Association internationale des sociologues de langue française (AISLF)[3]. Była autorką i współautorką książek oraz około 30 artykułów w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych. Opublikowała m.in. Regionalne fundusze inwestycyjne (1997), Partnerstwo w rozwoju lokalnym (1996).

Działalność polityczna edytuj

W 1980 wstąpiła do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, była współzałożycielką struktur związku w Instytucie Socjologii UW. W 1981 wykładała we Wszechnicy Robotniczej Solidarności. Po wprowadzeniu stanu wojennego zajmowała się organizacją i wykładami w niejawnej Wszechnicy Robotniczej Regionu Mazowsze NSZZ „S”. Od 1983 inwigilowana przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Współpracowała z wychodzącym w drugim obiegu pismem „KOS”[4].

W 1989 uczestniczyła w obradach Okrągłego Stołu w podzespole ds. górnictwa. W latach 1989–1991 była koordynatorką naukową Ośrodka Badań Związkowych NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze.

W latach 1990–1997 doradzała i wykonywała ekspertyzy z zakresu problematyki rozwoju lokalnego i regionalnego na rzecz m.in. Komisji Europejskiej, Banku Światowego, rządu, Sejmu RP, władz lokalnych i regionalnych. Od września do grudnia 1991 była doradcą ministra pracy i polityki socjalnej.

W latach 1993–1994 uczestniczyła w grupie ekspertów ds. Europy Środkowej i Wschodniej w programie LEDA (Local Employment Development Action) Komisji Europejskiej. W 1995 była stałym doradcą w nadzwyczajnej Komisji Sejmowej ds. zasad polityki regionalnej państwa. W latach 1995–1996 zajmowała stanowisko zastępcy kierownika programu Phare „Inicjatywy lokalne na rzecz rozwoju społeczno-ekonomicznego”. Pracowała jako zastępczyni dyrektora generalnego w Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw (1996–1998).

Od 1998 do 2001 była podsekretarzem stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Była odpowiedzialna za programy wspierające zatrudnienie, finansowane ze źródeł zagranicznych (Phare, Bank Światowy), sprawy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz za wdrożenie w Polsce Europejskiego Funduszu Społecznego. W sierpniu 2001 została wiceprezesem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

W kampanii wyborczej w 2005 doradzała Platformie Obywatelskiej, reprezentowała PO w negocjacjach koalicyjnych z Prawem i Sprawiedliwością w ramach zespołu zajmującego się wykorzystaniem funduszy Unii Europejskiej.

31 października 2005 została ministrem rozwoju regionalnego w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza. 14 lipca 2006 objęła to stanowisko w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. 7 września 2007 została odwołana z urzędu ministra rozwoju regionalnego z jednoczesnym powołaniem na sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. 11 września tego samego roku ponownie powołana na urząd ministra.

W wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskała mandat poselski, kandydując z listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu rzeszowskim i otrzymując 28 982 głosy. 6 stycznia 2010 objęła stanowisko przewodniczącego Klubu Parlamentarnego PiS[5].

Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej[6]. 25 kwietnia tegoż roku została pochowana w Kwaterze Smoleńskiej[7] na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (II/1/14)[8].

Życie prywatne edytuj

Córka Jana i Adeli[1]. Jej mężem był socjolog Janusz Gęsicki, z którym miała córkę Klarę[9]. Mieszkała w Warszawie.

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie edytuj

W 2007 otrzymała Nagrodę im. Władysława Grabskiego przyznaną przez Konfederację Lewiatan[10].

16 kwietnia 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[11]. W tym samym roku pośmiertnie uhonorowano ją odznaką honorową „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”[12].

Imieniem Grażyny Gęsickiej nazwano skwer u zbiegu ulic Jana III Sobieskiego i Stefana Okrzei w Rzeszowie (2010)[13] oraz ulicę w Warszawskiej dzielnicy Mokotów (2017, uprzednio nazwanej imieniem Heleny Kozłowskiej)[14]. W 2016 na fasadzie gmachu Ministerstwa Rozwoju została odsłonięta tablica upamiętniająca Grażynę Gęsicką[15], a sali dawnego kina „Śląsk”, mieszczącego się w gmachu Ministerstwa Rozwoju przy ul. Wspólnej 2/4, nadano imię Grażyny Gęsickiej[16].

Powołano Fundusz stypendialny im. Grażyny Gęsickiej (utworzony przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce[17]) oraz Ruch Kobiet im. Grażyny Gęsickiej na Podkarpaciu[18], a Forum Kobiet Podkarpacia przyjęło do swojej nazwy patronat Grażyny Gęsickiej[19]. Jej imieniem nazwano również należący do norweskiego armatora Knutsen OAS Shipping statek do przewozu LNG, który w 2022 został wyczarterowany przez PKN Orlen[20].

Przypisy edytuj

  1. a b Grażyna Gęsicka. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-03-10].
  2. Dr Grażyna Gęsicka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-10-30].[martwy link]
  3. Grażyna Gęsicka. sejm.gov.pl. [dostęp 2022-12-30].
  4. Anna Grażyna Kister: Grażyna Gęsicka. encysol.pl. [dostęp 2022-12-29].
  5. Gęsicka oficjalnie szefem klubu. rp.pl, 2010-01-06. [dostęp 2013-10-30].
  6. Lista pasażerów i załogi samolotu TU-154. mswia.gov.pl, 2010-04-10. [dostęp 2013-10-30].
  7. Pożegnanie Grażyny Gęsickiej. interia.pl, 2010-04-25. [dostęp 2023-08-30].
  8. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2023-07-30].
  9. Anna Bikont, Maciej Kuźmicz: Grażyna Gęsicka. wyborcza.pl, 2010-04-10. [dostęp 2013-10-30].
  10. Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2017-07-20].
  11. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 kwietnia 2010 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587).
  12. Odznaka Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego. podkarpackie.pl. [dostęp 2013-10-30].
  13. Uchwała Nr LXXXII/1457/2010. bip.erzeszow.pl, 2010-11-05. [dostęp 2013-10-30].
  14. Zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 listopada 2017 r. w sprawie nadania nazwy ulicy, „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego”, Warszawa, dnia 10 listopada 2017 r., poz. 10117.
  15. Tablica upamiętniająca ś.p. minister Grażynę Gęsicką. mr.gov.pl, 2016-04-10. [dostęp 2016-04-11].
  16. Sala imienia minister Grażyny Gęsickiej. mr.gov.pl, 13 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-17].
  17. Młodzieżowy Animator – zgłoszenia tylko do 13 marca!. stowarzyszeniewarka.pl, 2011-03-03. [dostęp 2013-10-30].
  18. Ruch Kobiet im. Grażyny Gęsickiej. gazeta.pl, 2011-07-30. [dostęp 2013-10-30].
  19. Forum Kobiet Podkarpacia dr Grażyny Gęsickiej. glospowiatu.eu, 2013-10-27. [dostęp 2013-10-30].
  20. Sonia Sobczyk-Grygiel: Gazowce „Lech Kaczyński” i „Grażyna Gęsicka” ochrzczone w Korei. forsal.pl, 2022-12-14. [dostęp 2022-12-14].

Bibliografia edytuj