Grenada (miasto w Hiszpanii)

hiszpańska miejscowość

Grenada (hiszp. Granada) – miasto w Andaluzji, w południowej Hiszpanii. W późnym średniowieczu centrum ostatniego państwa muzułmańskiego na Półwyspie Iberyjskim, obecnie stolica prowincji.

Grenada
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

 Andaluzja

Prowincja

Grenada (prowincja)

Data założenia

711

Burmistrz

Francisco Cuenca Rodríguez

Powierzchnia

88,02 km²

Wysokość

738 m n.p.m.

Populacja
• liczba ludności


230 595
(2023)

Kod pocztowy

18001-18016

Tablice rejestracyjne

GR

Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, na dole znajduje się punkt z opisem „Grenada”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Grenada”
Położenie na mapie Andaluzji
Mapa konturowa Andaluzji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Grenada”
Ziemia37°13′N 3°41′W/37,216667 -3,683333
Strona internetowa

Historia edytuj

Geografia edytuj

Położona w dolinie rzeki Genil (dopływ Gwadalkiwiru), w Górach Betyckich. W pobliżu najwyższe pasmo Półwyspu IberyjskiegoSierra Nevada, a za nim Morze Śródziemne z Costa del Sol.

Klimat edytuj

Średnia temperatura i opady dla Grenady
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 12.6 14.6 18.0 19.5 24.0 30.2 34.2 33.5 28.7 22.6 16.5 13.1 22,3
Średnie dobowe temperatury [°C] 6.8 8.5 11.4 13.1 17.1 22.5 26.0 25.5 21.6 16.3 10.9 7.9 15,7
Średnie temperatury w nocy [°C] 1.1 2.4 4.8 6.8 10.2 14.7 17.7 17.6 14.4 10.1 5.3 2.7 9,0
Opady [mm] 41 33 35 37 30 11 2 3 23 38 50 50 352
Średnia liczba dni z opadami 5.8 5.6 5.1 6.3 4.7 1.7 0.3 0.6 2.7 5.1 6.7 7.2 51,9
Wilgotność [%] 72 68 60 57 51 43 37 41 51 62 71 75 57
Średnie usłonecznienie [h] 170 172 219 234 280 331 362 330 254 211 164 148 2881
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología[1] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 687 m n.p.m., 1981-2010)

Demografia edytuj

Rozwój demograficzny Grenady (1900-2010)

Gospodarka edytuj

 
Panorama miasta
 
Widok na Alhambrę
 
Pałac Karola V
 
Katedra w Granadzie widziana z Alhambry

Ośrodek handlowy, przemysłowy i kulturalny. Siedziba jednego z czołowych uniwersytetów w kraju[2]. Ważna miejscowość turystyczna, słynna z krajobrazów i zabytków. Znajduje się tutaj stacja kolejowa Granada.

Zabytki edytuj

Kto nie widział Grenady, ten niczego nie widział – przysłowie hiszpańskie.

  • Alhambra, warowny zespół pałacowy zbudowany w XIII w. przez Nasrydów i rozbudowany w XIV w., arcydzieło architektury arabskiej w Hiszpanii, którą cechuje niezwykłe bogactwo dekoracji wnętrz, m.in. arkadowe galerie kolumnowe, stalaktytowe sklepienia, ściany wykładane płytkami azulejos i barwnymi stiukami z ornamentem oraz malowidła ścienne.
    • Alcazaba (zamek), najstarsza część Alhambry, stoi wysoko na górskiej ostrodze nad rzeką Darro.
    • Mexuar, miejsce pracy urzędników dworskich i państwowych,
      • Sala de Mexuar, gdzie odbywały się posiedzenia rządu i królewskiego sądu;
      • Patio de Mexuar (dawny seraj), piękny dziedziniec z fontanną,
      • Cuarto Dorado, imponujące dzieło nasrydzkiej sztuki, (służąca do audiencji prywatnych);
    • Dziedziniec Mirtów, centralny punkt Alhambry;
      • Sala de la Barca (dawna poczekalnia), z sufitem w kształcie łodzi;
      • Sala Ambasadorów, jedna z najpiękniejszych;
        z kopułą – arcydziełem intarsji, wzorem zdobienia reprezentacyjnych sal; (centrum polityczne i dyplomatyczne arabskiej Grenady);
    • Dziedziniec Lwów, najdoskonalszy przykład zdobnictwa mauretańskiego; z fontanną wspartą na 12 lwach;
      • Sala Mozarabów;
      • Sala Królów, z polichromowanymi malowidłami na suficie;
      • Sala Dwóch Sióstr, z gipsowym sklepieniem stalaktytowym,
      • Sala Abencerragów, z kopułą w kształcie gwiazdy.
    • Pałac Karola V, największy obiekt w kompleksie Alhambry, uważany za najpiękniejsze dzieło renesansu poza Włochami[przez kogo?]. Zbudowany w XVI w. na podstawie projektu hiszpańskiego architekta Pedra Machuca[3], jako „znak zwycięstwa” chrześcijaństwa, finansowany ze specjalnie utworzonego podatku płaconego przez Arabów. Jest to monumentalna budowla z galeriami i dwukondygnacyjną kolumnadą wokół okrągłego dziedzińca wewnętrznego. Fasada zewnętrzna jest utrzymana w stylu renesansu toskańskiego. W pałacu znajduje się Muzeum Archeologiczne, gdzie przechowywane są znaleziska z Alhambry, oraz Muzeum Sztuk Pięknych, które oferuje przegląd malarstwa szkół związanych z Grenadą oraz gromadzi dzieła pochodzące z rozwiązanych klasztorów Grenady.
  • Generalife, na górnym zboczu Alhambry rozpościera się zespół ogrodowy z pawilonami, który był letnią rezydencją emirów mauretańskich. Obecnie jest wspaniałym przykładem islamskiej sztuki ogrodowej.
  • Katedra Santa María de la Encarnación, gotycko-renesansowa z XVI–XVIII w.; wnętrze o długości 116 i szerokości 67 metrów, pięcionawowe, bogato zdobione rzeźbami, obrazami i wyposażone w dzieła sztuki.
  • Klasztor kartuzów z kościołem, XVI-XVII wiek, z zakrystią w stylu churrigueryzmu z XVIII wieku; zaliczany do arcydzieł architektury barokowej.
  • Klasztor San Jerónimo, budowa rozpoczęta na polecenie Królów Katolickich w 1496[4]. Karol V wydał rozporządzenie żeby klasztor został poświęcony pamięci dowódcy wojsk hiszpańskich, wicekrólowi Neapolu Gonzalo Fernándezowi de Córdoba. Zwłoki księcia zostały złożone w tym klasztorze. Klasztorowi nadał ostateczny kształt Diego de Siloé, główny architekt budowy od 1528 roku.
  • Kościoły: San Pedro y San Pablo i Santa Ana.
  • Pałace: Casa del Cabildo Antiquo (dawna szkoła wyższa z czasów Maurów) i arcybiskupi z XVII wieku.
  • Kamienice z XVI wieku: Corral de Carbon, Casa de los Tiros, Casa del Castri.
  • Albaicin, stara zabytkowa dzielnica z klimatem mauretańskiej Grenady.

Ludzie urodzeni w Grenadzie edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Grenadzie.

Miasta partnerskie edytuj

Przypisy edytuj

  1. Valores climatológicos normales. Granada Base Aérea – Agencia Estatal de Meteorología.
  2. ARWU World University Rankings 2017. [dostęp 2017-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)].
  3. Henri Stierlin: Perły architektury pałacowej. Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA Sp. z o.o. & Co. Spółka Komandytowa. ISBN 978-83-60006-52-8.
  4. Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 344-345. ISBN 978-3-8331-5106-4.

Bibliografia edytuj

  • Nowa encyklopedia powszechna, PWN, Warszawa 1995-1996.

Linki zewnętrzne edytuj