Grenokit
Grenokit, greenockit – minerał z gromady siarczków. Należy do grupy minerałów rzadkich.
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
CdS |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
3-3,5 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
wyraźna |
| Układ krystalograficzny |
heksagonalny |
| Gęstość minerału |
4,9-5 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
żółta, pomarańczowa, brunatnoczerwona, czerwona |
| Rysa |
żółta, ceglastoczerwona |
| Połysk |
tłusty, żywiczny na pow. przełamu, diamentowy na ścianach kryształu |
Nazwa pochodzi od nazwiska Charlesa Murraya, lorda Greenock, który pierwszy opisał ten minerał.
Właściwości
edytujZazwyczaj tworzy kryształy o pokroju krótkosłupowym, tabliczkowym, płytkowym, są to formy hemimorficzne z przeważającym słupem pionowym (najczęściej są to słupy heksagonalne z jednej strony zakończone piramidą). Występuje w skupieniach zbitych, naciekowych. Tworzy naskorupienia, naloty, powłoki. Występuje w geodach i migdałach. Jest kruchy, przezroczysty. Odmiany zasobne w cynk w promieniach nadfioletowych ujawniają fluorescencję żółtopomarańczową. Rozpuszcza się w kwasie solnym. Jest izomorficzny z wurcytem.
Występowanie
edytujMinerał wtórny pojawiający się w formie nalotów i powłok w strefie wietrzenia kruszców cynku. Jako minerał pierwotny występuje w żyłach kruszcowych złóż siarczkowych. Współwystępuje ze sfalerytem, wurcytem, galeną. Spotykany jest w towarzystwie kalcytu, kwarcu, prehnitu, wavelitu, realgaru.
Miejsca występowania: USA – Arkansas, Missouri, Kanada, Wielka Brytania, Czechy.
W Polsce bywa znajdowany w kopalniach cynku okolic Bytomia, w okolicach Kowar (Rudawy Janowickie), w Górach Sowich i Sudetach.
Zastosowanie
edytuj- Interesuje naukowców i kolekcjonerów
- zawiera ok. 77,8% kadmu, przeważnie jest jednak go bardzo mało i nie ma praktycznego znaczenia.
Monokryształy siarczku kadmu aktywowane złotem, CdS(Ag), stosowane są jako scyntylator o długim czasie scyntylacji 10−4 sekundy i maksimum emisji na fali o długości 590 nm.
Wykorzystywany jest do produkcji złącza p-n w ogniwach fotowoltaicznych typu CIGS.
Bibliografia
edytuj- J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG „Spirifer” W-wa 2005
- A.Bolewski – Mineralogia szczegółowa – Wyd.Geolog. 1965
- A.Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE. 1993
- O. Medenbach, C. Sussieck – Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” 1996
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. „Alma – Press” 2003
- Opis minerału na webmineral. [dostęp 2017-02-27].