Grete Mostny

austriacka i chilijska archeolożka

Grete Mostny Glaser (ur. 17 września 1914 w Linzu, zm. 15 grudnia 1991 w Santiago) – austriacka i chilijska archeolożka.

Grete Mostny Glaser
ilustracja
Państwo działania

 Chile

Data i miejsce urodzenia

17 września 1914
Linz

Data i miejsce śmierci

15 grudnia 1991
Santiago

Alma Mater

Uniwersytet Wiedeński, Vrije Universiteit Brussel

Doktorat

1939Orientalistyka, Historia
Vrije Universiteit Brussel

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Universidad de Chile

Okres zatrudn.

1948-

Muzeum

Museo Nacional de Historia Natural

Stanowisko

Dyrektor

Okres zatrudn.

1964-1982

podpis

Życiorys edytuj

Urodziła się w żydowskiej rodzinie Paula Mostnego i Juliany Glaser. Rodzina Mostnych w XIX wieku przeprowadziła się z miejscowości Koloděje nad Lužnicí w Czechach do Linzu. Tutaj pięciu braci założyło gorzelnię, która uchodziła za największy żydowski zakład w mieście[1].

W latach 1924-1933 uczęszczała do szkoły żeńskiej w Linzu, w której 24 czerwca 1933 zdała maturę[2]. Zapisała się na semestr zimowy 1933/34 Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Wiedeńskiego. Uczęszczała na zajęcia Egiptologii, Afrykanistyki, Prehistorii i języki obce. Była członkiem koła egiptologów, zbierającego się w salonie Marianne von Werther, wraz z profesorami i wykładowcami wydziału Egiptologii. Napisała pracę dyplomową Die Kleidung der aegyptischen Frau im alten Reich (Ubiór kobiety w Starym Państwie) pod kierunkiem egiptologa Wilhelma Czermaka i archeologa klasycznego Camillo Praschnikera, która została pozytywnie oceniona 10 grudnia 1937.

18 grudnia 1937 zdała pierwszą część egzaminu dyplomowego. Jednak w marcu 1938 przed egzaminem ustnym (Rigorosum) została, jako żydówka, zmuszona do opuszczenia uczelni w związku z Anschlussem Austrii i dojściem do władzy narodowych socjalistów[2]. Musiała się ukrywać[3]. Majątek rodzinny został skonfiskowany 1 lipca 1938[1][4]. Dokończyła studia w 1939 na Vrije Universiteit Brussel w Brukseli, gdzie obroniła pracę doktorską z filologii orientalnej i historii. Po obronie wyjechała do Egiptu, gdzie brała udział w wykopaliskach archeologicznych w Luksorze[3]. W tym samym roku wraz z matką i bratem wyemigrowała do Chile. Została asystentką w dziale antropologii Museo Nacional de Historia Natural w Santiago. W 1943 została dyrektorem tego działu.

Po II wojnie światowej rząd Austrii przesłał jej dyplom Uniwersytetu Wiedeńskiego i zaprosił do powrotu do kraju i pracy na Uniwersytecie. Odmówiła i w 1946 przyjęła obywatelstwo chilijskie[2]. Od 1948 wykładała na Universidad de Chile[3] antropologię prehistorii. Została profesorem na Wydziale filozofii i edukacji[2]. W 1959 współorganizowała Asociación de Museos Chilenos (Związek Muzeów Chilijskich).

Od października 1964 do 1982 dyrektor Museo Nacional de Historia Natural.

Prowadziła badania archeologiczne w całym Chile. Dzięki jej zaangażowaniu znalezione przez rabusiów w 1954 Dziecko z El Plomo, zamrożone zwłoki dziecka złożonego w ofierze przez Inków, zostało pozyskane przez muzeum i poddane badaniom naukowym. Była inicjatorką konkursu dla młodzieży z dziedziny nauk przyrodniczych i techniki Feria Científica Nacional Juvenil, którego zwycięzcy otrzymują nagrodę jej imienia.

Upamiętnienie edytuj

Od lata 2016 siedem kobiet naukowców, w tym Grete Mostny, zostanie upamiętnionych rzeźbami na terenie Uniwersytetu Wiedeńskiego w ramach projektu obchodów 650-lecia uczelni[5].

Rodzina edytuj

Jej pierwszym mężem był Fischel Wassner – właściciel fabryki produkującej sombrera. Po jego śmierci wyszła za Juana Gómeza Millasa – rektora Uniwersytetu Chilijskiego w latach 1953-1963 i Ministra Edukacji w latach 1953 i 1964-1968[2].

Zmarła 15 grudnia 1991 na raka.

Przypisy edytuj

  1. a b 1938 – 1942, Rudolfstraße 6-8. IN SITU. Zeitgeschichte findet Stadt: Linz im Nationalsozialismus. [dostęp 2016-05-05]. (niem.).
  2. a b c d e Katharina Kniefacz, Herbert Posh: Grete (Margarete) Mostny (Mostny Glaser). Uniwersytet Wiedeński. [dostęp 2016-05-05]. (ang.).
  3. a b c Francisco Mouat: Grete Mostny 1914–1991. Breve Biografía de la Dra. Grete Mostny.. Museo Nacional de Historia Natural, Santiago de Chile. [dostęp 2016-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (hiszp.).
  4. Leopold Israel Mostny Vermögenseinziehung. Geheime Staatspolizei Linz, 1943-11-25. [dostęp 2016-05-05]. (niem.).
  5. Sieben Frauendenkmäler für Uni Wien. ORF, 2015-10-28. [dostęp 2016-05-03]. (niem.).