Groombridge 1830
Groombridge 1830 – gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest odległa od Słońca o 29,9 lat świetlnych.
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
11h 52m 58,768s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+37° 43′ 07,24″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−5817,856 ± 0,056 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−98,008 ± 0,0008 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−1,26[4] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Prędkość ruchu |
319,7 km/s[4] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Nazwa edytuj
Oznaczenie Groombridge 1830 odnosi się do katalogu Stephena Groombridge’a wydanego w 1838, w którym wymienił on tę gwiazdę. Bywa ona nazywana „Gwiazdą Argelandera”, na cześć Friedricha Argelandera, który zauważył jej duży ruch własny[2].
Charakterystyka edytuj
Groombridge 1830 ma wielkość obserwowaną 6,45m[1]. Jest zaliczana do podkarłów, ze względu na niską metaliczność i jasność[3][2]. Jej jasność jest równa zaledwie 23% słonecznej, a temperatura to około 4985 K[3]. Pomiar średnicy kątowej gwiazdy w połączeniu z paralaksą wskazuje, że ma ona średnicę 66% słonecznej, a jej masa jest obliczana na 61% masy Słońca[3].
Gwiazdę tę wyróżnia szczególnie duży ruch własny, w katalogu Hipparcosa jest trzecia pod tym względem: tylko Gwiazda Barnarda i Gwiazda Kapteyna mają większy[5]. Względem Słońca porusza się ona z prędkością ok. 320 km/s, około dwudziestokrotnie większą niż średnia i przeciwną względem ruchu Słońca[4][3]. Ruch i niska zawartość metali świadczą, że jest to gwiazda należąca do halo galaktycznego, która przecina dysk galaktyczny w swoim ruchu wokół Centrum Galaktyki[3].
W 1936 roku zaobserwowano superrozbłysk, który zwiększył jasność Groombridge 1830 o 70% (w zakresie światła niebieskiego) na 18 minut, wielokrotnie bardziej energetyczny niż rozbłyski słoneczne[3]; takie nieoczekiwane zjawisko powtórzyło się m.in. w 1968[2]. Astronomowie podejrzewali, że gwiazda ma słabego, ale bardzo aktywnego towarzysza, czemu jednak przeczyły pomiary astrometryczne, dopplerowskie i interferometryczne[2]. Obecnie uznaje się, że za te obserwacje odpowiadają wysokoenergetyczne wyrzuty masy z samej gwiazdy[3][2].
Nie są znane planety okrążające tę gwiazdę i ich istnieniu może nie sprzyjać niska metaliczność. Ekosfera wokół gwiazdy znajduje się w odległości 0,38–0,83 au od niej; hipotetyczny obiekt krążący wewnątrz niej byłby narażony na superrozbłyski[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i HD 103095 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f Groombridge 1830. SolStation. [dostęp 2021-01-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Jim Kaler: Groombridge 1830 Ursae Majoris. STARS, 2014-07-11. [dostęp 2021-01-19]. (ang.).
- ↑ a b c d Anderson, E, Francis, C.: HIP 57939. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2021-01-19]. (ang.).
- ↑ High Proper Motion Stars in the Hipparcos Catalogue. Europejska Agencja Kosmiczna. [dostęp 2021-01-19]. (ang.).