Groszek kosmatostrąkowy

Groszek kosmatostrąkowy (Lathyrus hirsutus L.) – gatunek rośliny zielnej z rodziny bobowatych (motylkowatych). Rośnie dziko w Azji, Europie i Afryce Północnej, rozprzestrzenił się również na Azorach[4]. W Polsce jest rośliną obcego pochodzenia (kenofitem) rzadko spotykanym. Stwierdzono jego występowanie m.in. na Górnym Śląsku[5].

Groszek kosmatostrąkowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

groszek

Gatunek

groszek kosmatostrąkowy

Nazwa systematyczna
Lathyrus hirsutus L.
Sp. pl. 2:732. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Morfologia edytuj

 
Kwiat
 
Owoce
 
Liście
Łodyga
Pnąca się lub podnosząca się, dość szeroko oskrzydlona, osiągająca długość 30-100 cm. Jest naga, lub rzadko tylko owłosiona.
Liście
Złożone z dwóch podługowatych lub lancetowatych listków wyrastających na wąsko oskrzydlonym ogonku. Osadka liścia zakończona jest wąsem.
Kwiaty
Na długiej szypułce 1-3 kwiaty motylkowe. Mają kolor purpurowoczerwony do niebiesko-fioletowego i jaśniejsze skrzydełka. Młode kwiaty w pąkach są kremowo-żółtawe. Korona jest krótsza od 20 mm. Ząbki kielicha są krótsze od jego rurki, lub co najwyżej nieco tylko dłuższe.
Owoc
Jest na całej powierzchni pokryty odstającymi włoskami wyrastającymi z małych brodawek i jest to cecha, po której najłatwiej odróżnić ten groszek od innych, podobnych gatunków. Jest najczęściej 5-nasienny.
Podobne gatunki
Groszek leśny. Różni się liczbą kwiatków w kwiatostanie (najczęściej 5-wiele, wyjątkowo tylko 3) i strąkiem, który jest nieowłosiony.

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do sierpnia, jest owadopylna. Po dojrzeniu nasion dwie łupiny strąka skręcają się śrubowato, wyrzucając na pewną odległość nasiona. Występuje na polach, przydrożach, i siedliskach ruderalnych. Liczba chromosomów 2n= 14.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. Lathyrus hirsutus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].
  5. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 322, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.

Bibliografia edytuj

  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.