Groty Nagórzyckie w Tomaszowie Mazowieckim

Groty Nagórzyckie w Tomaszowie Mazowieckim – wyrobiska poeksploatacyjne z XVIII wieku znajdujące się w południowej części miasta Tomaszowa Mazowieckiego, przy ulicy Pod Grotami (przedłużeniu ulicy Jana Pawła II), biegnącej nad Zalew Sulejowski na terenie byłej wsi Nagórzyce, obecnie dzielnicy Tomaszowa.

Groty Nagórzyckie w Tomaszowie Mazowieckim

Widok na groty od strony ścieżki rowerowej równoległej do rzeki Pilicy
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Położenie	Tomaszów Mazowiecki
Rozciągłość pozioma	3720 m
Ochrona i dostępność	udostępnione dla ruchu turystycznego
Położenie na mapie województwa łódzkiego Groty Nagórzyckie w Tomaszowie Mazowieckim
Położenie na mapie Polski Groty Nagórzyckie w Tomaszowie Mazowieckim
51°30′01″N 19°59′41″E
Strona internetowa

Charakterystyka

Jedna z bram do grot

Tutejsze skały piaskowcowe liczą prawie 100 milionów lat i pochodzą z epoki kredowej, gdy na obszary tzw. Niecki Tomaszowskiej wielokrotnie wkraczało i wycofywało się morze.

Groty są pozostałością po podziemnej kopalni kwarcu wydobywanego w XVIII stuleciu i na początku XIX wieku. Groty składają się z licznych korytarzy, wnęk, zaułków i sal. Największe wyrobisko zwane „Salą Królewską” ma 30 m długości, 25 m szerokości i 3 m wysokości. Najrozleglejsza grota ma długość 120 metrów. Każda grota nosiła inną nazwę, np. Boczna, Borsucza, Chowańcza, Ciemna, Jeziorna, Niedźwiedzia, Taneczna, Złodziejska.

Piasek wydobywano od końca XVIII do początku XX wieku na potrzeby gospodarskie, a później dla hut szkła. Zakaz eksploatacji wydały władze carskie po zawaleniu się jednej z komór w której zginął mieszkaniec Nagórzyc. Od tamtej pory stały się lokalną atrakcją turystyczną, a po zamurowaniu wejść na długo zostały zapomniane.

Ponowne zainteresowanie uruchomiło inwestycję w celu odnowienia grot przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Od czerwca 2010 czynione były zabezpieczenia grot i przystosowania ich do zwiedzania, a z początkiem 2012 groty otworzyły swoje drzwi dla turystów.

Miejsce to jest wiązane z legendą o zbójniku Madeju.

Komunikacja

Przy obiekcie znajduje się przystanek bezpłatnej komunikacji miejskiej. Z tomaszowskiego dworca kolejowego można tu dojechać linią nr 2. Do Grot Nagórzyckich prowadzi również oświetlona ścieżka pieszo–rowerowa. Za pawilonem administracyjno–wystawienniczym znajduje się parking dla samochodów osobowych.

Galeria (wnętrze)

• 
  Wycieczka w grotach
• 
  Rekonstrukcja pracy górników
• 
  Fragment wnętrza grot
• 
  Fragment ekspozycji dotyczącej legendy o diable nagórzyckim

Zobacz też

• Kopalnia Biała Góra

Bibliografia

• Jan Piotr Dekowski, Jerzy Jastrzębski, Tomaszowski Mazowiecki. Przewodnik po mieście i okolicy, Tomaszów Mazowiecki 1935, s. 65.
• Włodzimierz Rudź, Tomaszów Mazowiecki i okolice, Łódź 1974, s. 51.
• Andrzej Kobalczyk, Gawędy znad modrych wód, Piotrków Trybunalski 1998 (zawiera plany 4 grot z roku 1927).
• Stefan Zdonek, Historia Smardzewic, ISBN 978-83-927940-0-4, Smardzewice 2008, s. 37, 254n.
• Małgorzata i Juliusz Szymańscy, Tomaszów, Spała, Inowłódź, IMAX, Łódź 2009, s. 18–19.