Gruczoły Bowmana (łac. glandulae olfactoriae) – gruczoły zlokalizowane w blaszce właściwej błony śluzowej nabłonka węchowego[1]. Są zbudowane z komórek posiadających duże pęcherzyki wydzielnicze[2]. Produkowana przez nie wydzielina zawierająca immunoglobulinę A oraz laktoferynę i lizozym[1] pokrywa nabłonek węchowy i chroni ośrodkowy układ nerwowy przed przedostawaniem się toksyn i patogenów, a także ułatwia odbiór bodźców węchowych poprzez przenoszenie wonnych cząsteczek i ich kumulowanie w pobliżu receptora, dzięki białku OBP (ang. odorant binding protein), które prawdopodobnie również wchodzi w skład wydzieliny tych gruczołów[3]. Inne badania wykazują, że OBP nie jest produkowane przez te gruczoły[4].

Rysunek przekrojowy gruczołu Bowmana

Gruczoły Bowmana zostały opisane przez brytyjskiego chirurga, histologa oraz anatoma Williama Bowmana.

Przypisy edytuj

  1. a b T.K. Mellert, M.L. Getchell, L. Sparks, T.V. Getchell. Characterization of the immune barrier in human olfactory mucosa. „Otolaryngol Head Neck Surg”. 106 (2), s. 181–188, Feb 1992. PMID: 1738551. 
  2. D Frisch. Ultrastructure of mouse olfactory mucosa. „The American Journal of Anatomy”. 121 (1), s. 87–120, 1967. DOI: 10.1002/aja.1001210107. PMID: 6052394. 
  3. L.M. Gil-Carcedo, L.A. Vallejo, E. Gil-Carcedo. Structure of the principal olfactory tract. „Otolaryngol Head Neck Surg”. 122 (1), s. 129–138, Jan 2000. PMID: 10629500. 
  4. M. Tegoni, P. Pelosi, F. Vincent, S. Spinelli i inni. Mammalian odorant binding proteins. „Biochim Biophys Acta”. 1482 (1–2), s. 229–240, Oct 2000. PMID: 11058764.