Grupa Bluesowa Gramine

Grupa Bluesowa Gramine – polski zespół wokalno-instrumentalny, który powstał jesienią 1969 roku z inicjatywy Haliny Szemplińskiej, Władysława Dobrowolskiego i Tomasza Bielskiego. Początkowo działał pod patronatem warszawskiego klubu Stodoła.

Grupa Bluesowa Gramine
Rok założenia

1969

Rok rozwiązania

1988

Pochodzenie

PolskaWarszawa, Polska

Gatunek

blues
jazz[1]
rhythm and blues
soul
gospel

Wydawnictwo

Polskie Nagrania

Powiązania

Grupa Bluesowa „Stodoła”
Grupa Bluesowa „Warszawa”
Traffic Lights
Tomasz Bielski
Bogusław Choiński

Nazwa zespołu edytuj

Pierwotnie zespół nazywał się Grupa Bluesowa Stodoła, później też Grupa Bluesowa Warszawa. Dopiero w roku 1972 przyjęto nazwę Grupa Bluesowa Gramine lub w skrócie Gramine. Od 1980 zespół występował pod nazwą Traffic Lights.

Przebieg kariery edytuj

Początkowo w skład zespołu wchodzili: Ewa Bem (śpiew), H. Szemplińska (śpiew), Janusz Drozdowski (gitara), Ryszard Sułek (gitara basowa), Jerzy Pawełko (saksofon tenorowy, saksofon altowy), W. Dobrowolski (trąbka), Tomasz Szachowski (pianino), Włodzimierz Kruszyński (puzon) i Cezary Ziółkowski (perkusja).

Muzycy oparli wykonywany przez siebie repertuar na muzyce bluesowej. Kierownictwo artystyczne sprawowali autorzy tekstów grupy T. Bielski i Bogusław Choiński. Jej pierwszym programem były Blusełka, które stanowią połączenie murzyńskich pieśni gospels i spirituals z polską tradycją obyczajową i językową, choć rodzaj tego spektaklu jest trudny do zdefiniowania[1].

Jeszcze w 1969 roku Grupa Bluesowa „Stodoła” zdobyła trzy pierwsze nagrody na Ogólnopolskim Przeglądzie Zespołów Muzycznych w Gliwicach. Kolejny sukces odniosła na VII Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym Jazz nad Odrą (6-8 marca 1970) we Wrocławiu, gdzie E. Bem została wyróżniona za interpretację standardu Summertime.

Premiera Blusełek w „Stodole” przyniosła przychylne recenzje natomiast występ grupy podczas Międzynarodowych Spotkań Wokalistów Jazzowych w Lublinie (1970) został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków[2]. Fragment koncertu został sfilmowany przez Polską Kronikę Filmową i uznany za najlepszy temat kulturalny roku 1970[2]. Film zdobył I nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Kronik Filmowych w Londynie.

Wkrótce doszło do zmiany składu. Z zespołu odeszli: Drozdowski i Sułek, a dołączyli: Barbara Erie (śpiew), Andrzej Tenard (śpiew), Andrzej Krzysztofik (gitara basowa), Wojciech Zalewski (kontrabas) i Mieczysław Mazur (pianino). Skład zespołu często się zmieniał. Latem 1970 roku grupę opuścili Bem i Zalewski. Dołączyli kolejni muzycy: Duda Napieralska (śpiew) i Teodor Ratkowski (śpiew). We wrześniu 1970 r. zespół zarejestrował fragmenty Blusełek na płycie długogrającej[3]. Po nagraniu odeszli: Napieralska, Tenard, Ratkowski, Mazur, Kruszyński i Ziółkowski.

W 1971 skład Grupy Bluesowej „Stodoła” tworzyli: Halina Szemplińska (solistka), B. Erie (śpiew, chór), Danuta Mandowska (śpiew), Bogusław Teper (śpiew), Eugeniusz Dytło (śpiew, klarnet), A. Krzysztofik (gitara), Jacek Jasiński (ex-Co Wy Na To; gitara basowa), Mariusz Mroczkowski (ex-Big Beat Sextet; pianino, śpiew), J. Pawełko (saksofon tenorowy), W. Dobrowolski (trąbka), Zbigniew Mrozowski (perkusja).

W tym samym roku grupa zdobyła nagrodę specjalną na warszawskim Old Jazz Meeting. Wiosną Krzysztofika zastąpił Zdzisław Cyceń (gitara), a Mroczkowskiego - Waldemar Lubański (pianino, skrzypce, śpiew). W tym składzie zespół opracował program poetycko-muzyczny Afryka, misterium, kwiaty, który został nagrany przez telewizję i wyemitowany w TVP2 (premiera 5 września 1971)[2].

Z końcem roku formacja zmieniła nazwę na Grupa Bluesowa „Warszawa”, ponadto prowadziła (Szemplińska, Erie, Bielski i Choiński) w Rozgłośni Harcerskiej cykliczną, autorską audycję pt. Gdzie jest blues?[2]. Nowym patronem zespołu został klub „Trzy Kontynenty” mieszczący się w gmachu Teatru Wielkiego[2].

Przez zespół przewinęli się m.in. Waldemar Czapkiewicz (gitara; późniejszy akustyk zespołu) i Adam Blaszyński (instrumenty perkusyjne). W roku 1972 Grupa Bluesowa „Warszawa” zdobyła III nagrodę na kolejnym Old Jazz Meeting w kategorii zespołów jazzowych. Wiele nagród zdobywali również soliści zespołu – Ewa Bem, Halina Szemplińska, Barbara Erie, Bogusław Teper i Andrzej Tenard.

W tym samym roku grupa przekształciła się w formację Gramine, która kontynuowała linię artystyczną swojej poprzedniczki. Nazwa zespołu pochodzi od łacińskiego terminu graminae i oznacza rodzinę traw. Na podobieństwo brzmienia zespołu do Grupy Bluesowej Stodoła miała wpływ współpraca z kompozytorem i aranżerem Januszem Drozdowskim i charakterystyczna barwa głosu oraz interpretacja Szemplińskiej.

Zespół zadebiutował 13 października 1972 r. spektaklem Osiem koni albo czterdziestu ludzi (misterium przedśmiertnego zdejmowania maski), z muzyką H. Szemplińskiej, Z. Cycenia do libretta Bertolda Brechta, T. Bielskiego i B. Choińskiego. Widowisko było prezentowane także podczas Jazz Jamboree’72. Skład grupy tworzyli: H. Szemplińska (ex-Grupa Bluesowa „Stodoła”; śpiew), B. Erie (ex-Grupa Bluesowa „Stodoła”) - śpiew, B. Teper (ex-Grupa Bluesowa „Stodoła”; śpiew), Z. Cyceń (ex-Grupa Bluesowa „Stodoła”; gitara), J. Jasiński (ex-Grupa Bluesowa „Stodoła”; gitara basowa) i Z. Mrozowski (ex-Grupa Bluesowa „Stodoła”; perkusja).

W czerwcu 1973 r. po występie na IV Lubelskich Spotkaniach Wokalistów Jazzowych doszło do reorganizacji składu. Zespół tworzyli: H. Szemplińska, Sylwia Zalewska (śpiew), Urszula Pluta (śpiew), Ewa Jurkiewicz (śpiew, wiolonczela), Hanna Żarnowiec (Surzyn) (śpiew, wiolonczela), Remigiusz Kossacz (gitara), Jerzy Dobrzyński (ex-Ogień; saksofon altowy, śpiew), Tomasz Szachowski (ex-Dylemat; pianino), W. Zalewski (ex-Grupa Bluesowa Stodoła; gitara basowa), Piotr Rossa (ex-Ogień, instrumenty perkusyjne) i Kazimierz Jonkisz (perkusja).

W tym składzie zespół nagrał longplay pt. Gramine (maj 1974)[4] na którym zaproponował mieszankę bluesa, rhythm and bluesa, soulu i gospel, wystąpił także z recitalami na XIV MFP w Sopocie i na XVII Festiwalu Jazz Jamboree (1974).

Skład formacji nieustannie się zmieniał i już w 1974 r. w skład zespołu wchodzili: H. Szemplińska (śpiew), U. Pluta (śpiew), Anna Anyszek (śpiew), Tamara Pajewska (śpiew), J. Dobrzyński (saksofon altowy), Bogdan Krajewski (ex-Ogień) (gitara), W. Zalewski (gitara basowa) i Andrzej Wójcik (ex-zespół Stana Borysa; perkusja).

W następnych latach Gramine przedstawił programy estradowe: To nie jest łatwe (1975), o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, Pan Zagłoba i małpy (1975), Smuga cienia (1976), Tygrysia łapa w oknie (1978) i Żywot św. Rozalii dziewicy, patronki od morowego powietrza. Grupa wzięła również udział w nagraniu albumu Marka Grechuty pt. Magia obłoków (Pronit, 1974).

W drugiej połowie lat siedemdziesiątych związała się ze Studiem Victoria i występowała w lokalach rozrywkowych. Przez zespół przewinęli się kolejni muzycy, jak m.in.: Anna Blaszyńska (śpiew), Ewa Strzeszewska (śpiew), Remigiusz Filipowicz (saksofon), Jacek Mikuła (instrumenty klawiszowe), Ryszard Rynkowski (w latach 1977–1978; pianino)[5], Paweł Markowski (perkusja).

W 1979 roku kontrakt został rozwiązany i pojawiła się szansa nagrania drugiego longplaya. Zespół opracował repertuar w konwencji funky, lecz do realizacji albumu nie doszło. W ostatnim okresie członkami Gramine byli: Krystyna Ignaciuk (śpiew), Ewa Jaryczewska (śpiew), H. Szemplińska (śpiew), Z. Cyceń (gitara), J. Jasiński (gitara basowa), Marek Krasowski (instrumenty klawiszowe), Andrzej Malicki (saksofon) i Andrzej Kacała (perkusja).

W 1980 r. pod nazwą Traffic Lights grupa ponownie wyjechała na kontrakt zagraniczny. Występowała m.in. w Syrii, Libanie, Jordanii, Iraku, Kuwejcie i Bagdadzie[6].

W 1981 r. w jej skład wchodzili: H. Szemplińska (śpiew), Anna Mrożek (śpiew), Roman Wojciechowski (ex-Aerobus i Transport Band[7]; śpiew), M. Krasowski (instrumenty klawiszowe), Zbigniew Jaremko (saksofon)[6], Paweł Dąbrowski (gitara basowa)[6] i Marek Surzyn (ex-Breakout i Aerobus[7]; perkusja).

We wrześniu 1982 r. dołączył gitarzysta Adam Otręba[8]. W składzie pojawił się ponownie J. Dobrzyński (saksofon, instrumenty klawiszowe)[6]. Zespół ostatecznie przestał istnieć w 1988 roku.

Dyskografia edytuj

Albumy edytuj

Single edytuj

Nagrania radiowe edytuj

1970: Zaśnij, W szeregu zbiórka

1973: Kamienny blues

Przypisy edytuj

  1. a b Rafał Szczęsny Wagnerowski. Nowy start. „Jazz”. 1, s. 5, 6, styczeń 1972. Warszawa: Krajowe Wydawnictwo Czasopism RSW „Prasa”. 
  2. a b c d e Rafał Szczęsny Wagnerowski. Nowy start. „Jazz”. 1, s. 5, styczeń 1972. Warszawa: Krajowe Wydawnictwo Czasopism RSW „Prasa”. 
  3. Blusełka. waw.pl. [dostęp 2014-12-26]. (pol.).
  4. Gramine. waw.pl. [dostęp 2014-12-26]. (pol.).
  5. Home-Biografia. art.pl. [dostęp 2014-12-26]. (pol.).
  6. a b c d Wywiady: Adam Otręba (Dżem). magazyngitarzysta.pl. [dostęp 2014-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-27)]. (pol.).
  7. a b Pazur. zanet.pl. [dostęp 2014-12-26]. (pol.).
  8. Adam Otręba. dzem.com.pl. [dostęp 2014-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-06)]. (pol.).
  9. Grupa Bluesowa Stodoła – Blusełka. art.pl. [dostęp 2014-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-27)]. (pol.).
  10. Gramine. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2014-12-31]. (pol.).
  11. Blusełka. waw.pl. [dostęp 2014-12-26]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Jan Kawecki, Wojciech Zajac, Encyklopedia Polskiej Muzyki Rockowej - Rock 'n' Roll 1959-1973, Kraków 1995, Rock Serwis, ISBN 83-85335-25-0.
  • Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasło Gramine, s. 62.