Grzebaczowate
Grzebaczowate (Sphecidae) – rodzina owadów z rzędu błonkówek. Jedna z rodzin tradycyjnie zaliczanych do grzebaczy[1], obecnie zgrupowanych w nadrodzinie Apoidea[2]. W Polsce występuje około 230 gatunków.
| Sphecidae | |
| Latreille, 1802 | |
 Samica wytrzeszczki tarczówkowej atakująca larwę pluskwiaka z rodziny tarczówkowatych | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
grzebaczowate |
Charakterystyka edytuj
Należą tutaj gatunki karmiące larwy zabitymi lub sparaliżowanymi owadami, rzadziej pająkami[3]. Sparaliżowane owady zanoszą do gniazda, jednakże, w odróżnieniu od nastecznikowatych, w jednej komorze lęgowej umieszczają przeważnie kilka upolowanych owadów. Ofiara jest sparaliżowana i nie może uciec, jednak przez kilka tygodni pozostaje przy życiu zapewniając potomstwu grzebacza pożywienie. Postać dorosła żywi się nektarem kwiatów. Wykazują dużą specyficzność przy wybieraniu ofiar: każdy gatunek ma określony krąg gatunków owadów, na które poluje. Prowadzą samotniczy tryb życia. Gniazda budują w ziemi. Grzebaczowate są bardzo zróżnicowane morfologicznie: niektóre gatunki są wybitnie smukłe, inne krępe. Dominuje kolorystyka czarno-żółta i czarno-czerwona. Podobnie jak u pszczół, również u grzebaczowatych pierwszy pierścień tułowia (zaplecze) nie sięga do pokryw skrzydeł, czym różnią się od innych błonkówek. Są organizmami haplodiploidalnymi.
Niektóre gatunki edytuj
Szczerklina piaskowa, taszczyn pszczeli, wardzanka, wytrzeszczka tarczówkowa, gliniarz naścienny
Przypisy edytuj
- ↑ Wojciech J. Pulawski, Catalog of Sphecidae [online], California Academy of Sciences [dostęp 2019-12-27] (ang.).
- ↑ Integrated Taxonomic Information System [online], itis.gov [dostęp 2019-12-27].
- ↑ grzebaczowate, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-08-24].
Bibliografia edytuj
- Heiko Bellmann, Henryk Garbarczyk: Owady. Warszawa: Multico, 2007. ISBN 978-83-7073-418-3.
- Cezary Gębicki, Jacek Szwedo: Owady Polski. Atlas i klucz. Krzeszowice: Wydawnictwo Kubajak, 2000. ISBN 83-87971-19-7.