Grzegorz papież

Grzegorz papież – opowieść średniowieczna ze zbioru Gesta Romanorum, odpowiednik mitu o Edypie opartego na motywie incestu.

Pewien baron, współżyjący kazirodczo z własną siostrą, postanawia zmyć swój grzech i wyrusza na wyprawę krzyżową do Palestyny, gdzie ginie. Tymczasem siostra rodzi syna. Musi pozbyć się dziecka – dowodu grzechu, bo o jej rękę zabiega władca sąsiedniego królestwa. Wkłada więc niemowlę wraz z listem do łódki i puszcza z biegiem rzeki.

Chłopca wyławiają z wody zakonnicy, chrzczą go imieniem Grzegorz i wychowują. Grzegorz dorasta i wyrusza do Ziemi Świętej. Po drodze udziela pomocy królowej napadniętej przez nieprzyjaciół i poślubia ją. Gdy okazuje się, że królowa jest jego matką, Grzegorz ucieka i osiada jako pustelnik na wyspie.

Po latach, podczas papieskiego konklawe, głos z niebios poleca wybrać na papieża pokutnika. Odnaleziony cudownym sposobem i sprowadzony do Rzymu Grzegorz zostaje papieżem, rozgrzesza z podwójnego występku matkę i osadza ją jako ksieni w klasztorze.

Historyjka ta była popularna w całej Europie, także w Polsce (gdzie znano do XVIII wieku kilka jej wariantów) i na Rusi (obecna tak w prozie, jak i w poezji).

Bibliografia

• Julian Krzyżanowski (red.), Słownik folkloru polskiego, Wiedza Powszechna 1965