Guma karaya

związek chemiczny

Guma karaya (Indyjska tragakanta[1], Karaya; E416) – wydzielina otrzymywana ze zranionych lub nadpalonych pni drzewa Sterculia urens i innych gatunków z rodzaju zatwar Sterculia z rodziny ślazowatych rosnących w Afryce i Indiach. Guma nierozdrobniona przedstawia szarobiałe, czasem brunatnawe kawałki o wyraźnym zapachu kwasu octowego[1].

Drzewo Sterculia urens z którego powstaje guma karaya

Skład i właściwości edytuj

Głównym składnikiem surowca jest silnie rozgałęziony polisacharyd o masie cząsteczkowej 9500000, którego głównymi składnikami są: kwas galakturonowy (43%), D–galaktoza (14%) oraz L–ramnoza (15%). Dość dobrze rozpuszcza się w wodzie[2]. Silnie pęczniejąc tworzy kleiste roztwory (10% roztwór jest już kleistą masą)[1]. Guma karaya, w której prawie 10% grup hydroksylowych poddano reakcji acetylowania staje się trudno rozpuszczalna w wodzie, tworzy zole tiksotropowe, termoodwracalne. Guma karaya najwyższą stabilność w czasie wykazuje w zakresie pH od 5 do 9.[potrzebny przypis]

Zastosowanie [1][2] edytuj

Karaya wchodzi w skład preparatów przeczyszczających oraz jest głównym składnikiem klejów do protez zębowych. Dodawana jest też do past do zębów w celu likwidacji i zapobiegania osadzaniu się kamienia nazębnego. Może być składnikiem preparatów zmniejszających łaknienie. Służy w technologii postaci leku jako środek zagęszczający, stabilizujący. Ponadto guma karaya jest używana w kosmetyce, wchodząc w skład lakierów do włosów.

Indyjska tragakanta jest wyszczególniona w polskim urzędowym spisie dozwolonych substancji dodatkowych stosowanych w żywności jako E416.

Przypisy edytuj

  1. a b c d Stanisław Kohlmünzer: Farmakognozja: podręcznik dla studentów farmacji. Wyd. V unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 669. ISBN 83-200-2846-9.
  2. a b S. Janicki, A. Fiebig, M. Sznitowska: Farmacja stosowana: podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 719. ISBN 978-83-200-3778-4.