Gwara teksaska
Gwara teksaska – gwara etnolektu śląskiego, jedna z odmian śląszczyzny, używana przez potomków górnośląskich emigrantów głównie z okolic Strzelec Opolskich i innych rolniczych rejonów Górnego Śląska, którzy w 1852 r. osiedlili się w Teksasie w USA, zakładając wieś Panna Maria, a potem również Cestohowa i Pawelekville. Ze względu na odizolowanie śląskiej społeczności gwara teksaska jest tam używana do dziś i nie uległa zanikowi pośród języka angielskiego.
Wywodzi się z głównie gwar opolskich, strzeleckich, oleskich i toszecko-gliwickich, odróżniając się od nich głównie mniejszą ilością słów pochodzenia niemieckiego. Język niemiecki wywarł na gwary śląskie w Królestwie Prus największy wpływ dopiero w okresie uprzemysłowienia w II poł. XIX wieku, związanego z nazewnictwem technicznym i zwiększeniem się ludności niemieckiej rozwijającej przemysł. Posiada za to zapożyczenia z języka angielskiego. Z godką śląską dzisiejszego woj. opolskiego gwarę teksaską łączy mazurzenie i realizowanie grupy ym, yn jako am, an (np. czynsto – czansto).
Charakterystyczne słowa edytuj
| gwara teksaska | śląski | polski |
|---|---|---|
| turbacyjo | ńyprzileżytość | problem |
| zaszanować | naszporować | zaoszczędzić |
| kapudrok | zalůńik, kapudrok | surdut |
| furgocz | fliger | samolot |
| szczyrkowa | szczyrkówka | grzechotnik |
| po warszawsku | po polsku | po polsku |
| prastarzik | starzik, oupa | pradziadek |
| ćeżko | ciynżko | ciężko |
| kole tego | uo tym | o tym |
| pokłoud | gipsdeka | sufit |
| bejbik | bajtel | dzieciak |
| kara | autok | samochód |
| wjater | wjater | wiatr |
| korn | kukurzica | kukurydza |
| farmjyrz | gospodorz | rolnik |
| plumzy, piczesy | fyrzichy | brzoskwinie |
| garce | buncloki, gorki, garce | garnki |