Wikipedia

Gwiazdnica trawiasta

Gwiazdnica trawiasta (Stellaria graminea L.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Występuje w Eurazji, zawleczona została do Ameryki Północnej. W Polsce jest rośliną pospolitą na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Nazwy ludowe: gwiazdownica, muszec trawiasty.

Gwiazdnica trawiasta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

gwiazdnica

Gatunek

gwiazdnica trawiasta

Nazwa systematyczna
Stellaria graminea L.
Sp. pl. 1:422. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Morfologia edytuj

 
Pokrój
 
Kwiat
Łodyga
Wątła, krucha i łamliwa, zielona, 4-kanciasta. U nasady pokładająca się, często pnąca. Zwykle rozgałęziona. Długości 10–50 (60) cm.
Liście
Lancetowate lub równowąskie (trawiaste), siedzące, długo zaostrzone, ułożone naprzeciwlegle, u nasady i na brzegach orzęsione.
Kwiaty
Tworzą na szczycie łodygi wielokwiatową, rozpierzchłą wierzchotkę dwuramienną. Pięć płatków korony białych, głęboko podzielonych, podobnie długie lub dłuższe od działek kielicha. Działki 3-nerwowe. Pręcików 10, żółtych. Podsadki błoniaste, orzęsione.
Owoce
Wielonasienne, podługowate torebki dłuższe od kielicha.
Nasiona
Okrągłe lub nerkowate, o długości 0,8–1 mm i średnicy 0,4–0,7 mm, nieco spłaszczone. Powierzchnia matowa, szarobrunatna z szarymi zmarszczkami.

Zmienność edytuj

W naszej florze znane są cztery odmiany[3]:

  • równowąska (var. linearis Fenzl) – liście równowąskie, skórzaste, z zawijającymi się brzegami podczas zasychania,
  • lancetowata (var. lancoelata Fenzl) – liście lancetowate, dolne zwężone w krótki ogonek, miękkie,
  • bezrzęskowa (var. aciliata Fenzl) – liście u nasady oraz podsadki nagie,
  • Abromeita (var. abromeitiana H.Preuss) – łodyga na kantach i liście na brzegu szorstkie, owoce podłużne, nasiona pomarszczone i żółtawe.

Tworzy mieszańce z gwiazdnicą błotną (Stellaria x decipens Haussknecht) oraz z gwiazdnicą bagienną (Stellaria x adulterina Focke).

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do sierpnia, rzadziej do września. Występuje na łąkach, przydrożach, miedzach, skrajach pól, brzegach lasów. Szczególnie częsta na średnio żyznych łąkach o różnym stopniu uwilgotnienia i różnych glebach. Pospolita na łąkach śmiałkowych i pastwiskach z mietlicami i bliźniczką.

Roślina trująca
Gatunek uważany jest za trujący dla koni z powodu zawartości saponin. Zatrucie objawia się u koni biegunką, sztywnym chodem, porażeniem i w skrajnych przypadkach śmiercią zwierzęcia. Leczy się tylko objawowo[4]. Najbardziej trujące są nasiona[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ Jakub Mowszowicz: Rośliny wodne krajowe. Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe oddział w Łodzi, 1973.
  4. ↑ Maria Grynia: Trujące i szkodliwe rośliny łąk i pastwisk. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. ↑ Stefan Bagiński, Jakub Mowszowicz: Krajowe rośliny trujące. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 1963.

Bibliografia edytuj

  • Jakub Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986. ISBN 83-09-00771-X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwiazdnica_trawiasta&oldid=72986637”