Halina Bortnowska

Halina Bortnowska
	; Halina Bortnowska; Warszawa, 10 października 2010 r.
Imię i nazwisko	Halina Bortnowska-Dąbrowska
Data i miejsce urodzenia	23 września 1931 ; Toruń
Narodowość	Polska
Dziedzina sztuki	publicystyka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Halina Bortnowska-Dąbrowska (ur. 23 września 1931 w Toruniu) – polska filozof, teolog, publicystka. Animatorka przedsięwzięć społecznych, uczestniczka ruchu ekumenicznego wyrażająca potrzebę zwołania kolejnego Soboru w Kościele katolickim. Od 2007 do 2012 przewodnicząca Rady Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, w której pozostała jako członkini Rady.

Życiorys edytuj

Szkołę podstawową ukończyła w Warszawie w 1944. W trakcie powstania warszawskiego została deportowana do niemieckiego obozu pracy.

Studiowała w Instytucie Katolickim we Wrocławiu, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (magisterium z filozofii, 1961), później w Leuven (1964). Podczas studiów pracowała z dziećmi i dorosłymi jako katechetka (we Wrocławiu i Lublinie). Od 1961 do 1983 redaktor i sekretarz redakcji miesięcznika Znak (m.in. dziennikarz-sprawozdawca trzeciej sesji Soboru Watykańskiego II; 1964).

W latach 70. XX wieku współtworzyła ruch hospicyjny w Polsce i pierwsze polskie hospicjum w Nowej Hucie. Przez pięć lat pomagała terminalnie chorym jako wolontariuszka (redaktorka książki „Sens choroby, sens śmierci, sens życia” – trzy wydania w wydawnictwie Znak). W latach osiemdziesiątych doradca Komisji Robotniczej Hutników w Nowej Hucie. Brała udział, jako doradca delegatów małopolskich, w I zjeździe NSZZ „Solidarność”. Uczestniczyła od 13 grudnia 1981 w kilkudniowym strajku w Kombinacie Metalurgicznym w Nowej Hucie. W stanie wojennym na krótko internowana^[1]. W 1986 została członkiem Komitetu Helsińskiego w Polsce. Zaangażowana w działania na rzecz pojednania polsko-niemieckiego.

Uczestniczyła w projektach Akcji Znaków Pokuty polegających na porządkowaniu ruin w Polsce (Oświęcim) i Niemczech (Drezno). Od 1967 do 1982 aktywnie uczestniczyła w pracach Światowej Rady Kościołów^[2]. Jest animatorką projektów upamiętnienia ofiar getta warszawskiego, Jedwabnego i Srebrenicy^[3].

Po 1989 współtworzyła Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna. Związana z organizacjami pozarządowymi. 21 października 1993 została wybrana zastępcą członka Trybunału Stanu^[4]. Współzałożycielka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, obecnie^[kiedy?] przewodnicząca Rady Fundacji. Przed wstąpieniem Polski do UE pracowała w Fundacji „Polska w Europie”. Współzałożycielka Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita” (2000).

W ramach prowadzonych przez siebie warsztatów dziennikarskich (m.in. dla studentów, młodych dziennikarzy, młodzieży szkolnej czy osób osadzonych w zakładach karnych) Halina Bortnowska zajmuje się promowaniem światowych standardów dziennikarstwa. Od 1992 animatorka Warsztatów Dziennikarskich Młodych „Polis” w Warszawie. Do 1999 redaktor naczelny „Polis – pisma o sztuce życia publicznego”. Inicjatorka projektu Internetowa Gazeta Festiwalu Nauki. Brała udział w dyskusjach publicznych dotyczących m.in. spraw społecznych (w tym na temat ruchu hospicyjnego) i religijnych, ekumenizmu, lustracji, praw człowieka, upamiętniania ofiar ludobójstwa, a także bioetyki^[5].

Jej publikacje ukazały się na łamach m.in.: Gazety Wyborczej, miesięcznika Znak, Tygodnika Powszechnego.

Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2001)^[6] i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2011)^[7]. Laureatka nagrody im. prof. Zbigniewa Hołdy w 2013^[8]. W 2016 roku odznaczona odznaką za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka^[9].

Żona Kazimierza Dąbrowskiego (inżyniera konstruktora), ma czworo dzieci. Prowadzi blog pt. Myślennik.

Twórczość edytuj

Już – jeszcze nie. Całoroczne rekolekcje z Ludźmi Adwentu (Znak, 2005, ISBN 83-240-0627-3)
Wszystko będzie inaczej. Z Haliną Bortnowską rozmawia Jolanta Steciuk (Znak, 2010, ISBN 978-83-240-1390-6)
Co to, to nie. Myślennik Haliny Bortnowskiej (Wydawnictwo Agora, 2011, premiera 23 września 2011

Opracowania edytuj

Bezimienni mówią o modlitwie (wybór i układ; wstęp Marek Skwarnicki; Znak, 1973, 1982)
Sens choroby, sens śmierci, sens życia (opracowanie i redakcja; Znak, 1982; 1984, ISBN 83-7006-065-X; 1993, ISBN 83-7006-265-2)
Polacy – Niemcy '93. Konferencja Fundacji „Polska w Europie” 23–24.10.1993, Ośrodek Konferencyjny PAN w Mądralinie (opracowanie; wespół z Markiem Cichockim i Katarzyną Leszczyńską; „Exit”, staraniem Fundacji „Polska w Europie” 1993; seria: Studia Fundacji „Polska w Europie”, 1234-7841, nr 4 )
Chrześcijańska demokracja w XXI wieku (red. merytoryczna oraz popr. tł. Halina Bortnowska-Dąbrowska i Kazimierz Dąbrowski; pod red. Josefa Thesanga; FKA 1997, ISBN 83-86771-06-2)
polska://niemcy@2011. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Fundację Konrada Adenauera w dniach 13–15 kwietnia 2000 r. w Warszawie (redakcja merytoryczna; przekł. z jęz. niem. Mariusz Matwiejczuk, Halina Bortnowska, przekł. z jęz. ang. Halina Bortnowska; Fundacja Konrada Adenauera. Przedstawicielstwo w Polsce 2001, ISBN 83-86771-12-7)

Przekłady edytuj

Marie-Dominique Chenu, Lud boży w świecie (wespół z Zofią Włodkową; przedmowa Jerzy Turowicz; Znak, 1968)
Mark Schoof, Przełom w teologii katolickiej: początki, drogi, perspektywy (Znak, 1972)
Michel Philibert, Paul Ricoeur, czyli wolność na miarę nadziei (szkic o twórczości i wybór tekstów; wespół z Ewą Bieńkowską i Stanisławem Cichowiczem; PAX 1976)

Przypisy edytuj

↑ Moje obchody, „Znak”, nr 11 (606), 2005
↑ „Kilka myśli o postawie ekumenicznej” [w:] „Pamięć przyszłości Stefanowi Wilkanowiczowi na początek dziewiątej dekady”, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005
↑ Czytając My z Jedwabnego, „Gazeta Wyborcza”, nr 226, 2004; „Tora ku pamięci”, „Znak”, nr 2 (609), 2006; Patrzeć na ekshumację, „Gazeta Wyborcza”, nr 30, 2008; „Irena i Anna”, „Polis”, „Polis”, nr 3 (21), 1997
↑ M.P. z 1993 r. nr 55, poz. 825
↑ „Sąd nad...” – cykl dyskusji publikowanych na łamach „Gazety Wyborczej”, prowadzonych przez Teresę Torańską z udziałem Hanny Świdy-Ziemby, Haliny Bortnowskiej, prof. Krzysztofa Kicińskiego i gości
↑ M.P. z 2001 r. nr 21, poz. 345
↑ M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 778
↑ Nagroda im. Prof. Zbigniewa Hołdy, „Stowarzyszenie im. prof. Zbigniewa Hołdy”, 20 października 2016 [dostęp 2017-12-17] (pol.).
↑ Lista odznaczonych odznaką za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka. rpo.gov.pl. [dostęp 2016-06-26].

Bibliografia edytuj

„Już – jeszcze nie. Całoroczne rekolekcje z Ludźmi Adwentu” (Wydawnictwo Znak, 2005) – książka Haliny Bortnowskiej
Wysokie Obcasy nr 35, dodatek do „Gazety Wyborczej” nr 205, 2000 portret Haliny Bortnowskiej
Ethos skutecznego współczucia, „Ethos”, nr 6–7, 1989
„Thou Shalt Not Kill. Poles on Jedwabne” wybór artykułów z polskiej prasy na temat mordu w Jedwabnem; w tłumaczeniu na język angielski (w tym Halina Bortnowska – When a Neighbor Has No Name, „Gazeta Wyborcza”, styczeń 27–28, 2001

Linki zewnętrzne edytuj

[1] Moje obchody, „Znak”, nr 11 (606), 2005

[2] „Kilka myśli o postawie ekumenicznej” [w:] „Pamięć przyszłości Stefanowi Wilkanowiczowi na początek dziewiątej dekady”, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

[3] Czytając My z Jedwabnego, „Gazeta Wyborcza”, nr 226, 2004; „Tora ku pamięci”, „Znak”, nr 2 (609), 2006; Patrzeć na ekshumację, „Gazeta Wyborcza”, nr 30, 2008; „Irena i Anna”, „Polis”, „Polis”, nr 3 (21), 1997

[4] M.P. z 1993 r. nr 55, poz. 825

[5] „Sąd nad...” – cykl dyskusji publikowanych na łamach „Gazety Wyborczej”, prowadzonych przez Teresę Torańską z udziałem Hanny Świdy-Ziemby, Haliny Bortnowskiej, prof. Krzysztofa Kicińskiego i gości

[6] M.P. z 2001 r. nr 21, poz. 345

[7] M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 778

[8] Nagroda im. Prof. Zbigniewa Hołdy, „Stowarzyszenie im. prof. Zbigniewa Hołdy”, 20 października 2016 [dostęp 2017-12-17] (pol.).

[9] Lista odznaczonych odznaką za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka. rpo.gov.pl. [dostęp 2016-06-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]