Joan Gamper

szwajcarski działacz sportowy, współtwórca klubu FC Barcelona
(Przekierowano z Hans Gamper)

Joan Gamper (znany również jako Joan Kamper, Hans Gamper oraz Hans Kamper), (ur. 22 listopada 1877 w Winterthur, zm. 30 lipca 1930 w Barcelonie[1]) – szwajcarski pionier piłki nożnej, jeden z pierwszych piłkarzy i działaczy. Założył oraz sponsorował wiele klubów piłkarskich w Szwajcarii i Hiszpanii, m.in. FC Barcelonę.

Joan Gamper
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 listopada 1877
Winterthur

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1930
Barcelona

Rodzaj działalności

działacz sportowy

8. prezydent FC Barcelony
Okres urzędowania

od 1908
do 1909

Poprzednik

Vicenc Reig

Następca

Otto Gmelin

10. prezydent FC Barcelony
Okres urzędowania

od 1910
do 1912

Poprzednik

Otto Gmelin

Następca

Moxo Setmenat

15. prezydent FC Barcelony
Okres urzędowania

od 1917
do 1919

Poprzednik

Gaspar Roses

Następca

Ricard Graells

18. prezydent FC Barcelony
Okres urzędowania

od 1921
do 1923

Poprzednik

Gaspar Roses

Następca

Enric Cardona

20. prezydent FC Barcelony
Okres urzędowania

od 1924
do 1925

Poprzednik

Enric Cardona

Następca

Arcadi Balaguer

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i młodość edytuj

Urodził się jako Hans-Max Gamper Haessig. W młodości łączył naukę ze sportem: był lekkoatletą, rugbistą, pływakiem i kolarzem. Najbardziej interesował się jednak piłką nożną. W swoim rodzinnym mieście Zurychu, założył Excelsor, następnie grał dla FC Basel oraz FC Zürich. W wieku 18 lat opuścił Szwajcarię i zamieszkał we Francji, w Lyonie.

Powstanie FC Barcelona edytuj

W 1899 roku, w czasie wizyty u wuja, Emila Gaisserta, mieszkającego w Barcelonie, Gamper został przekonany do osiedlenia się w stolicy Katalonii, gdzie kontynuował swoją karierę piłkarską. Wraz z grupą kilku znajomych, postanowił założyć jeden z pierwszych klubów piłkarskich w Hiszpanii. 29 listopada 1899 roku powstała Barcelona Football Club. Po 9 latach Gamper objął urząd prezesa klubu, jego kadencja rozpoczęła się po rezygnacji ze stanowiska trenera Vicenç Reiga po 22 dniach pracy. Sytuacja klubu była trudna pod względem finansowym, sportowym i społecznym, w związku z czym Barça była bardzo blisko rozwiązania. W reakcji na odezwę zawodników, Gamper postanowił odbudować zespół przy pomocy zarządu. Jedną z jego idei było sprowadzenie z powrotem byłych członków klubu: w efekcie było ich ponad dwustu. Powstał zespół, który w sezonie 1908-1909 zdobył Mistrzostwo Katalonii. Ostatnim osiągnięciem Gampera podczas pierwszej kadencji był zakup terenów od Carrer Indústria i wybudowanie własnego stadionu.

Konflikt z Hiszpańską i Katalońską Federacją piłkarską edytuj

14 października 1909 roku, po 322 dniach kierowania klubem, Gamper zakończył kadencję, lecz zdecydował się na pozostanie w zarządzie. 17 listopada 1910 roku, podczas zebrania zarządu, jego członkowie wybrali Gampera ponownie na prezesa klubu. Jego druga kadencja trwała do 30 czerwca 1913 roku. Podczas sezonu 1910-1911 Gamper musiał nie tylko zmagać się z wewnętrznymi problemami Barcelony, lecz także z niechęcią hiszpańskiej federacji piłkarskiej do katalońskiego klubu. Następny sezon był także bardzo kontrowersyjny, a podczas posiedzenia zarządu, Gamper był znów bliski ustąpienia ze stanowiska prezesa FC Barcelona, na co się jednak nie zdecydował. Zespół zdobył Mistrzostwo Hiszpanii oraz Puchar Pirenejów. W latach 1912-1913 konflikt z Hiszpańską i Katalońską Federacją osiągnęły szczyt: zniewagi ze strony obu Federacji zmusiły FC Barcelonę do opuszczenia związku. W efekcie pod koniec sezonu Gamper, zmęczony ciągłymi sporami ze Związkiem, zrezygnował z prezesury, lecz nie na długo. 17 czerwca 1917 roku Gamper jeszcze raz objął fotel prezesa w celu zrekonstruowania klubu. Od razu zdecydował się na pozyskanie Anglika, Jacka Greenwella, pierwszego profesjonalnego menadżera FC Barcelona.

Czwarta kadencja edytuj

Dwa lata później, 17 lipca 1921 roku, założyciel Gamper zostaje prezesem Barcelony po raz czwarty. 20 maja 1920 roku do użytku został oddany nowy stadion w Les Corts. Sezon 1921-1922 zapisał się w historii: Barça zdobyła mistrzostwa Hiszpanii i Katalonii. Sytuacja finansowa klubu poprawiła się. Z końcem sezonu 1922-1923 Barça miała już ponad 10 tys. zwolenników. Po 742 dniach prezesury, Gamper ponownie opuścił urząd. 1 czerwca 1924 roku, tuż przed świętowaniem Srebrnej Rocznicy, Gamper po raz ostatni obejął urząd prezesa. Prezesura Gampera złagodziła konflikty wewnątrz klubu, a świętowanie rocznicy przebiegło bez problemów. 17 grudnia 1925 roku Gamper wraz z całym zarządem zostali odsunięci od klubu przez dyktatora Primo de Riverę. Obraźliwe zachowania ze strony kibiców Barcelony pod adresem królewskiej parady tuż przed meczem zakończyły się zamknięciem stadionu w Les Corts. Po tych incydentach Hans Gamper ostatecznie pożegnał się z prezesurą.

Gamper popełnił samobójstwo 30 lipca 1930 roku w wieku 52 lat, w swoim barcelońskim domu[1]. Na jego pogrzeb przyszły tłumy fanów FC Barcelony. Został pochowany na cmentarzu znajdującym się na wzgórzu Montujic[1].

Kadencje prezesa FC Barcelona edytuj

  • 1908-1909
  • 1910-1913
  • 1917-1919
  • 1921-1923
  • 1924-1925

Upamiętnienie edytuj

W 1966 z inicjatywy prezydenta FC Barcelony Enrica Llaudeta powstał turniej Trofeu Joan Gamper, który jest hołdem złożonym Gamperowi[2]. W celu uczczenia jego pamięci, FC Barcelona przyznała mu w 2009 roku numer "1" jego karty członkowskiej socio[1]. W Barcelonie, w dystrykcie Les Corts, znajduje się ulica jego imienia, oddalona o niecałe dwa kilometry od stadionu Camp Nou[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Ideowiec, wygnaniec i samobójca. Płakała za nim cała Barcelona [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2023-03-01] (pol.).
  2. Telewizja Polska S.A, Puchar Gampera, czyli hołd Barcy dla pioniera. "Lewy" z trofeum w debiucie na Camp Nou? [online], sport.tvp.pl, 7 sierpnia 2022 [dostęp 2023-03-01] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj