Helmut Kleinicke (ur. 19 listopada 1907 w Wildemann, zm. 1979 w Clausthal-Zellerfeld) – niemiecki inżynier nadzorujący projekty budowlane w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Wykorzystując swoją pozycję ratował Żydów z Holocaustu, za co w 2018 został odznaczony tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata.

Helmut Kleinicke
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1907
Wildemann, Niemcy

Data i miejsce śmierci

1979
Clausthal-Zellerfeld, Niemcy Zachodnie

Zawód, zajęcie

inżynier

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Okres przedwojenny edytuj

Helmut Kleinicke urodził się 19 listopada 1907[1] w Wildemann w rodzinie leśników. W młodości studiował inżynierię[2][3]. Wstąpił do partii nazistowskiej w 1933[4]. Chociaż niektórzy ocalali twierdzili, że był oficerem SS w randze Obersturmbannführera, dotychczas nie znaleziono na to dowodów, jak również zaprzecza temu jego siostrzenica[2].

Działalność w Auschwitz edytuj

W 1941 r. Kleinicke został zatrudniony w zespole, który miał za zadanie planowanie i budowę obozu koncentracyjnego w Auschwitz[2][4]. Ożenił się w tamtym czasie z kobietą imieniem Cilly[2][3] z którą przeprowadził się do Chrzanowa, miejscowości niedaleko miejsca tego pracy[4].

W Chrzanowie Kleinicke był odpowiedzialny m.in. za wybór zdolnych do pracy w obozie młodych Żydów. Inżynier traktował swoich robotników stosunkowo dobrze i starał się zapobiegać transportom do obozów śmierci w późniejszych latach wojny. Nie pozwalał członkom SS krzywdzić swoich pracowników[2], w miarę możliwości ostrzegał Żydów przed nadchodzącymi łapankami[5], ratował ich przed deportacją, ukrywał ich na strychu czy w szopie oraz pomagał w ucieczkach[4]. Pod koniec 1943 jego przełożeni podejrzewali, że pomaga Żydom w ucieczce po zauważeniu tendencji do znikania Żydów pod jego opieką. W konsekwencji został usunięty ze stanowiska i wcielony do Wehrmachtu do walki na froncie. Holokaust przeżyło wielu jego pracowników, którzy po wojnie przedstawili świadectwo jego czynów[2][4][6].

Okres powojenny edytuj

Po kapitulacji Niemiec Kleinicke został zaaresztowany przez Brytyjczyków w lipcu 1945 r. Na skutek deklaracji i pism składanych przez uratowanych przez niego Żydów został on uwolniony w marcu 1949[3]. Zamieszkał z żoną i jedyną córką w Clausthal-Zellerfeld. Według jego córki czuł się winny, że nie uratował więcej istnień[3][4], a jego wyrzuty sumienia powodowały, że nie był on w stanie odpowiadać na listy Żydów, które uratował[5]. W styczniu 1979 doznał udaru mózgu i zmarł kilka miesięcy później[3][4].

Oznaczenia edytuj

W maju 2018 roku Jad Waszem uznał Kleinicke za Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata w maju 2018[1][5]. Ceremonia odbyła się 14 stycznia 2020, a Kleinicke został 628. Niemcem, który został uhonorowany przez organizację[7].

Przypisy edytuj

  1. a b Yad Vashem, Kleinicke, Helmut [online].
  2. a b c d e f Christoph Gunkel, Holocaust-Überlebender: Die Suche nach Judenretter Helmut Kleinicke, Spiegel, 9 listopada 2016 (niem.).
  3. a b c d e Christoph Gunkel. Judenretter Helmut Kleinicke: Der stille Held von Chrzanów. „Spiegel Online”, 22 grudnia 2016. 
  4. a b c d e f g Claire Dana-Picard, Histoire bouleversante d’un nazi qui a sauvé des centaines de Juifs, Yad Vashem [dostęp 2020-03-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-20] (fr.).
  5. a b c Christoph Gunkel. Judenretter Helmut Kleinicke: „Der Schindler von Chrzanów”. „Spiegel”, 27 stycznia 2018. 
  6. Fotostrecke - Bild 3 - Judenretter Helmut Kleinicke: Chrzanóws vergessener Held. „Spiegel”. (niem.). 
  7. Yaakov Schwartz, Nazi official who risked life to save hundreds of Jews posthumously recognized, „Times of Israel”.