Hemda ben Jehuda
Hemda ben Jehuda (ur. 7 kwietnia 1873 w Dryssie, zm. 26 sierpnia 1951 w Jerozolimie) – żydowska dziennikarka, pisarka i działaczka na rzecz praw kobiet. Jedna z pierwszych pisarek piszących w języku hebrajskim[1]. Żona Eliezera ben Jehudy.
_(cropped).jpg) Hemda ben Jehuda z mężem | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Bella Jonas |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 kwietnia 1873 |
| Data i miejsce śmierci |
26 sierpnia 1951 |
| Małżeństwo | |
Życiorys edytuj
Urodziłą się jako Bella Jonas, piąte dziecko pisarza i syjonisty Szlomo Naftalego Herza Jonasa i Rywki Leah[2]. Gdy miała 9 lat ojciec zmienił jej imię na Belle. W 1882 roku wraz z rodziną przeprowadziła się do Moskwy, ukończyła tam szkołę podstawową i średnią, a następnie studiowała chemię. Po przeprowadzce do Moskwy przyjęła imię Paula[2][3][4].
W 1891 roku na gruźlicę zmarła Debora, siostra Pauli i pierwsza żona Eliezera ben Jehudy. Po kilku tygodniach od jej śmierci Eliezer ben Jehuda poprosił o rękę Pauli, twierdząc, że taka była wola jej siostry[2]. W 1892 roku rodzina Jonasów postanowiła o wyjeździe do Palestyny, a Paula porzuciła studia. 29 marca tego samego roku Paula wzięła w Stambule ślub z Eliezerem ben Jehudą, przyjmując następnie imię Hemda[2][3][4]. Z Eliezerem ben Jehudą miała szóstkę dzieci: Deborę i Ehuda (zmarłe w dzieciństwie), Adę, Ehuda-Szlomo, Deborę-Dolę i Zilpę[2].
15 kwietnia 1892 roku dotarła wraz z rodziną do Palestyny i zamieszkała z mężem w Jerozolimie[2]. Współpracowała z mężem przy redakcji i drukowaniu gazety „Ha-Cwi”, od 1900 roku była właścicielką gazety Haszkafa. Od 1897 roku publikowała w gazetach we własnej kolumnie, prowadziła także pierwszą w języku hebrajskim kolumnę dotyczącą mody oraz była autorką jednych z pierwszych felietonów w tym języku[2][3].
Zajmowała się także zbieraniem funduszy na działalność Eliezera ben Jehudy, wraz z nim brała także udział w spotkaniach, wystąpieniach i innych wydarzeniach[2]. Brała udział w przygotowaniu i publikacji pierwszego słownika współczesnego języka hebrajskiego, a po śmierci męża w 1922 roku prowadziła starania dotyczące publikacji pozostałych części słownika[2][1][3]. W 1892 roku wspierała powstanie pierwszej gazety dla dzieci w języku hebrajskim, zajmowała się również tłumaczeniem poezji dla dzieci z języka rosyjskiego na hebrajski[2][3].
Podczas I wojny światowej przebywała wraz z mężem w Stanach Zjednoczonych[5]. Od 1915 roku publikowała w hebrajskich czasopismach w USA, publikowała także fikcję literacką oraz książki dla dzieci. Była także autorką trylogii na temat rodziny ben Jehudów, z której opublikowano jednak tylko dwie części. Jej książki wydawano m.in. we Wiedniu, Krakowie, Wilnie i Warszawie[2][3][5].
Promowała także równouprawnienie kobiet w ramach osadnictwa żydowskiego w Palestynie, uważała jednak, że emancypacja kobiet może mieć miejsce dopiero po powstaniu państwa Izrael[2]. Wzywała również kobiety do aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym w Palestynie[2][3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Hemda Ben-yehuda, Widow of Hebrew Lexicographer, Dies in Jerusalem; Was 78 Years Old [online], Jewish Telegraphic Agency, 20 marca 2015 [dostęp 2023-11-24] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Hemdah Ben-Yehuda [online], Jewish Women's Archive [dostęp 2023-11-24] (ang.).
- ↑ a b c d e f g חמדה בן-יהודה [online], library.osu.edu [dostęp 2023-11-25].
- ↑ a b 1784 | Encyclopedia of the Founders and Builders of Israel [online], tidhar.tourolib.org [dostęp 2023-11-25].
- ↑ a b 1785 | Encyclopedia of the Founders and Builders of Israel [online], www.tidhar.tourolib.org [dostęp 2023-11-25].