Henryk Zamkowski (ur. 1852 w Nowogródku, zm. ok. 1 lutego 1933 w Grodnie), znany również jako G. Samkowski, Г.Т. Замковский, „Zameczek” i Hirsz Zamków – polski lekarz. Pełnił funkcję ordynatora w szpitalu żydowskim w Grodnie zyskując reputację jednego z najbardziej kwalifikowanych lekarzy w mieście[1]. Był wieloletnim lekarzem domowym i serdecznym przyjacielem Elizy Orzeszkowej.

Pochodził z biednej żydowskiej rodziny. Szkołę średnią ukończył w Kownie w 1871 roku. Ukończył z odznaczeniem fakultet medyczny w Berlinie w 1875 roku, a rok później zdał egzamin państwowy na Uniwersytecie Kijowskim. Rozpoczął praktykę lekarską w Grodnie, rodzinnym mieście matki, gdzie później pełnił funkcję ordynatora w miejscowym szpitalu żydowskim od 1882 roku[1].

Podczas wojny rosyjsko-tureckiej w 1877 roku pracował jako lekarz w grodzieńskim oddziale Czerwonego Krzyża. W czasie I wojny światowej wyjechał w głąb Rosji, lecz po zakończeniu konfliktu powrócił do Grodna, gdzie kontynuował swoją pracę w szpitalu żydowskim.

Był wieloletnim lekarzem domowym i serdecznym przyjacielem Elizy Orzeszkowej i Stanisława Nahorskiego. Często spędzał wakacje w miejscowościach, gdzie Orzeszkowa i Nahorski wypoczywali latem.

Zamkowski był aktywnym członkiem społeczności medycznej, włączając się w działania Towarzystwa Lekarzy Grodzieńskiej Guberni i biorąc udział w walce z cholerą od 1890 roku. W 1903 roku padł ofiarą tzw. „krwawego pomówienia”. Podczas niemieckiej okupacji w okresie I wojny światowej uczestniczył w organizacji miejskiego szpitala, a w 1919 roku był jednym z organizatorów grodzieńskiego związku zawodowego lekarzy.

Podczas radzieckiego panowania został mianowany starszym lekarzem lokalnego szpitala w 1920 roku i wybrany do Warszawsko-Białostockiej Izby Lekarskiej w 1923 roku. Był również członkiem Komitetu Budowy Pomnika Elizy Orzeszkowej w 1925 roku. Społeczność Grodna świętowała pięćdziesięciolecie jego praktyki zawodowej w 1926 roku. Zamkowski był także znany z publicznego zaangażowania. Mieszkał przy ulicy Kirchowa 2, a później przy ulicy Zamkowej 2 w Grodnie[2][3]. Jego syn J.G. Zamkowski pracował jako profesor okulistyki w Uniwersytecie w Charkowie. Jego córka, po mężu (Zoltán Csáktornyai; 1886-1921) Czaktornay, była cenioną skrzypaczką.

Jego pogrzeb odbył się w czwartek, 2 lutego 1933 roku[4].

Przypisy edytuj

  1. a b N N. Jubileusz. „Nadniemeński Kurjer Polski”. R.3, s. 1, 23 marca 1926. (pol.). 
  2. Andrzej Czarniakiewicz: Pamięć o Grodnie 1919–1939. Grodno: JurSAPrint, 2015, s. 107.
  3. Polski Kalendarz Lekarski na rok 1928. Wyd. R. 3. Lwów: Księgarnia Nowości, 1928. [dostęp 2024-04-27].
  4. „Wieczorny Kurier Grodzieński”, s. 4, 1933-02-04. [dostęp 2024-04-27].