Hieronim Gracjan, także Hieronim od Matki Bożej[1], właśc. hiszp. Jerónimo Gracián Dantisco (ur. 6 czerwca 1545 w Valladolid, zm. 21 września 1614 w Brukseli) – hiszpański duchowny, pierwszy prowincjał generalny zakonu karmelitów bosych.

Hieronim Gracjan
Hieronim od Matki Bożej
Ilustracja
Hieronim Gracjan (1791)
Data i miejsce urodzenia

6 czerwca 1545
Valladolid

Data i miejsce śmierci

21 września 1614
Bruksela

prowincjał karmelitów bosych
Okres sprawowania

1581–1585

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

karmelici bosi

Śluby zakonne

28 marca 1573

Prezbiterat

25 marca 1570

Życiorys edytuj

Urodził się 6 czerwca 1545 roku w Valladolid, jako syn Diega Graciana de Aldorete (sekretarza królów Karola V i Filipa II) i Juany de Antisco (córki Jana Dantyszka)[2]. Podstawowe wykształcenie odebrał w rodzinnym mieście i w kolegium jezuickim w Madrycie[3]. W 1559 roku jego rodzina przeniosła się do Toledo, gdzie kontynuował naukę greki i sztuki, na Uniwersytecie w Alcalá de Henares[2]. Podczas studiów wstąpił do zakonu jezuitów, a w 1564 roku uzyskał stopień magistra sztuk wyzwolonych[2]. Następnie studiował filozofię i teologię[3], a 25 marca 1570 roku przyjął święcenia kapłańskie[2]. Następnie przyłączył się do reformatorskiego ruchu Teresy z Ávili i 25 kwietnia 1572 wstąpił do nowo tworzącej się wspólnoty karmelitów bosych w Pastranie[2]. Profesję wieczystą złożył 28 marca 1573 roku[3].

Wkrótce potem został prowikariuszem generalnym prowincji Andaluzja[3]. W Sewilli założył konwent dla braci bosych i dla sióstr[3]. W Beas spotkał się z Teresą z Ávili i rozmawiał z nią na temat przyszłości zakonu[2]. Gdy nowym legatem został nieprzychylny reformom Filippo Sega wszystkich karmelitów bosych spotkały represje[3]. 22 czerwca 1580 roku Grzegorz XIII rozdzielił zakony karmelitów trzewiczkowych i bosych, a rok później odbyła się kapituła generalna, na której wybrano Hieronima pierwszym prowincjałem zakonu[2]. Jednym z jego najbliższych współpracowników był Jan od Krzyża[3]. W 1585 roku kolejna kapituła wybrała na prowincjała Dorię, natomiast Hieronim został wikariuszem prowincjalnym Portugalii[2]. Doria rozpoczął reformę zarządzania zakonem, która nie podobała się Hieronimowi[2]. Z tego powodu Doria sfałszował przeciw niemu dowody i rozsiał złą sławę[3]. Doprowadziło to do tego, że 17 lutego 1592 roku w Hieronim został wydalony z zakonu[3].

Udał się wówczas do Rzymu, by przedstawić sprawę Klemensowi VIII, jednak jego przeciwnicy go ubiegli i uprzedzili papieża[2]. 27 stycznia 1593 roku Klemens zakazał Hieronimowi powrotu do karmelitów, lecz zalecił wstąpienie do innego zakonu o zatwierdzonej regule[2]. W Gaecie wstąpił do augustianów i wkrótce potem miał udać się do Rzymu, lecz statek został porwany przez piratów i odpłynął do Bizerty[2]. Po dwóch latach pracy w niewoli, Hieronimowi udało się uzbierać sumę pieniędzy, dzięki której został wykupiony przez Żyda nazwiskiem Simón[2]. W 1595 roku powrócił do Genui, gdzie skąd wysłał listy z prośbą o możliwość powrotu do karmelitów bosych[2]. 6 marca kolejnego roku papież zrehabilitował go i zezwolił na powrót do macierzystego zakonu[3]. Aby nie zaogniać sytuacji przystąpił do karmelitów trzewiczkowych z zezwoleniem na praktykowanie zreformowanej reguły[3]. W 1600 roku miał głosić nastanie Roku Jubileuszowego w Maroku[2]. Zanim wyjechał przebywał w Hiszpanii, gdzie był przy swojej umierającej matce[2]. Po powrocie z Afryki spotkał się z królem w Aranjuez, a następnie miał udać się do Mediolanu, na prośbę kardynała Federica Borromea[2]. Ze względu na złą pogodę podróż nie odbyła się, a Hieronim zaczął pracę ewangelizacyjną w Kastylii i Walencji[2]. W 1606 roku przyjął zaproszenie od arcyksięcia Albersa i udał się do Brukseli[3]. Kontynuował pracę misyjną zwłaszcza w Persji, a około 1608/1609 roku został wybrany biskupem Cylicji, jednak nigdy nie przyjął sakry[2]. Zmarł 21 września 1614 roku w Brukseli[3].

Przypisy edytuj

  1. Richard P. Hardy: Św. Jan od Krzyża: człowiek i mistyk. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, 2004, s. 89. ISBN 83-7300-655-9. (pol.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Jerónimo Gracián Dantisco. Diccionario biográfico español. [dostęp 2023-12-20]. (hiszp.).
  3. a b c d e f g h i j k l m Jerome Gratian. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2023-12-20]. (ang.).