Historia pewnego życia
Historia pewnego życia (oryg. fr. Une vie ou L’Humble Vérité) – powieść Guya de Maupassanta z 1883 roku.
Okoliczności powstania utworu edytuj
Pomysł napisania powieści pojawił się u Maupassanta jesienią 1877, jednak po dwóch latach, zniechęcony trudnościami, zarzucił projekt. Swoje wątpliwości skonsultował z Gustawem Flaubertem, który zachwycił się literackim konceptem Maupassanta i zachęcał go do dalszej pracy. W maju 1882 pisarz ukończył pierwszy szkic powieści; od lutego 1883 zaczęła się ona pojawiać w czasopiśmie Gil Blas. W tym samym roku ukazało się wydanie książkowe. Utwór został zadedykowany Flaubertowi.
Postać głównej bohaterki miała wyraźne korzenie flaubertowskie: Janina posiada wiele cech Pani Bovary i pani Aubain, bohaterki opowiadania Proste serce. Z kolei inspiracją dla postaci ojca głównej bohaterki stał się dziadek autora. Głównym celem Maupassanta było jednak stworzenie postaci typowych, reprezentatywnych dla przedstawianej warstwy społecznej, nie zaś wyróżniających się indywidualnością.
Treść edytuj
Jest rok 1819: siedemnastoletnia Janina opuszcza klasztor w Rouen, gdzie wychowywała się podobnie jak inne dziewczynki również pochodzące ze sfery arystokratycznej, i powraca do rodzinnego zamku w Peuples. Jest pełna nadziei i marzeń o księciu z bajki, z którym może stworzyć szczęśliwą rodzinę. Tymczasem rodzice planują jej ślub z wicehrabią Julianem de Lamare, będącym idealną partią z finansowego punktu widzenia. Po pierwszym spotkaniu z nim Janina jest zachwycona i pewna szczęśliwej przyszłości. Ślub dochodzi do skutku, jednak już noc poślubna przynosi młodej dziewczynie wstrząs: Julian brutalnie wymusza na niej stosunek płciowy, po czym zasypia. Dalsze lata małżeństwa są dla Janiny jednym pasmem rozczarowań: Julian okazuje się egoistą, skąpcem i domowym tyranem, poza tym zdradza żonę ze służącą. Spodziewanego szczęścia nie przynosi bohaterce nawet macierzyństwo; w dodatku dowiaduje się, że jej matka również była w małżeństwie skrajnie nieszczęśliwa i przez wiele lat zdradzała męża. Widząc brak perspektyw życiowych, Janina skupia się jedynie na miłości macierzyńskiej. Będąc po raz drugi w ciąży, dowiaduje się, że mąż znalazł sobie stałą kochankę – Gilbertę de Fourville. Gdy wiadomość ta dochodzi do jej męża, doprowadza on do śmierci obojga w wypadku. Wskutek szoku Janina wydaje na świat martwą córeczkę.
Nie umiejąc samodzielnie gospodarować pieniędzmi, Janina musi sprzedać posiadłość Peuples i skromnie zamieszkać w Batteville w towarzystwie jedynej przyjaciółki – byłej służącej Rozalii. Jej dorastający syn Paweł dostarcza jej kolejnych powodów do zmartwień; w końcu oznajmia, że ma zamiar ożenić się z kobietą, o której jego matka ma fatalne zdanie. Próby porozumienia i spotkania z nim nie przynoszą rezultatów. Kiedy jednak Janina dowiaduje się, że jego żona jest ciężko chora – bez wahania zgadza się wychowywać ich córeczkę, dzięki temu odzyskując znów radość życia.
Adaptacje edytuj
- Historia jednego życia – film Toïvo Särkkä (1947)
- Historia jednego życia – film Alexandre’a Astruca (1958)
- Historia jednego życia – serial telewizyjny Élisabeth Rappeneau (2004)