Huế
Huế ⓘ − miasto w środkowym Wietnamie, nad rzeką Hương, 11 km od jej ujścia do Morza Południowochińskiego, ośrodek administracyjny prowincji Thừa Thiên-Huế. W 2009 roku liczyło 302 983 mieszkańców. Do XVII w. nazywane Phú Xuân. Siedziba rzymskokatolickiej archidiecezji Huế.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+84(0)54 |
| Kod pocztowy |
530000–539999 |
Położenie na mapie Wietnamu  | |
 16°28′N 107°35′E/16,466667 107,583333
| |
| Strona internetowa | |
Pod koniec XVI w. Wietnam, nominalnie rządzony przez dynastię Lê, został podzielony między dwa rody magnackie: Trịnh i Nguyễnów. Nguyễnom przypadło południe Wietnamu, dawne ziemie Czamów, zajęte wówczas do przełęczy Cù Mông. W 1687 r., Nguyễnowie założyli nową siedzibę, stolicę domeny, w miejscowości Phú Xuân, leżącej nad rzeką Perfumową, kilkanaście kilometrów od ujścia. W pobliżu miasta wybudowano ogromną cytadelę, na terenie której dwór Nguyễnów rezydował do 1775 r. Na przełomie 1774 i 1775 r. Trịnhowie wykorzystując zamieszanie spowodowane powstaniem Tajsonów niespodziewanym atakiem przekroczyli, rozdzielający domeny, mur Đồng Hới. Dwór Nguyễnów w panice porzucił Phú Xuân i przeniósł się do Gia Định. Miasto znalazło się pod panowaniem Tajsonów. W początkach grudnia 1788 r. średni z braci Nguyễn Huệ ogłosił się cesarzem północy. Tymczasową stolicę swojego cesarstwa ustanowił w Phú Xuân. Panowanie Tajsonów było krótkie. 15 czerwca 1801 r. miasto zostało zdobyte przez wojska Nguyễn Ánha, który nie czekając na opanowanie Hanoi ogłosił się cesarzem, a stolicę Wietnamu przeniósł do swojego rodzinnego miasta. Pochodzenie nazwy Huế nie jest znane. Pojawiła się w dokumentach już w XVII w., a z czasem wyparła całkiem poprzednią.
Jako stolica Huế funkcjonowało do 1945 r. 2 września rząd Hồ Chí Minha proklamował republikę ze stolicą w Hanoi. Po konferencji genewskiej Huế znalazło się w bezpośredniej bliskości linii demarkacyjnej, co przyniosło fatalny skutek. W czasie wojny wietnamskiej było wielokrotnie niszczone przez obie strony. Tragiczny skutek miała ofensywa Tết w 1968 r. Miasto zostało zdobyte przez komunistyczną Wietnamską Armię Ludową i Việt Cộng 31 stycznia 1968 r. Następnie w ciągu 24 dni okupacji specjalne grupy Việt Cộngu dokonały masowych aresztowań i egzekucji ludzi uznanych za wrogów komunizmu: południowowietnamskich urzędników, policjantów, nauczycieli, intelektualistów. Zabito także wielu duchownych i kilku cudzoziemców. Łącznie komuniści zamordowali w Huế 3 000-4 500 osób (liczbę zaginionych oszacowano na 5000). Masowe groby ofiar tej masakry zaczęto odkrywać kilka miesięcy później. Do 26 lutego 1968 r. miasto zostało odbite przez siły USA i ARW, lecz w wyniku ciężkich walk i bombardowań było kompletnie zniszczone. Komuniści zajęli Huế ostatecznie w marcu 1975 r. podczas decydującej ofensywy na Południowy Wietnam.
Po wojnie miasto odbudowano, restaurując również cytadelę i zakazane purpurowe miasto, w czym spory udział miał zespół polskich konserwatorów kierowany przez Kazimierza Kwiatkowskiego.
Miasta partnerskie edytuj
Bibliografia edytuj
- Wiesław Olszewski, Historia Wietnamu, Wrocław [etc.]: Ossolineum, 1991, ISBN 83-04-03550-2, OCLC 834073572.