Hybris

Hybris (gr. ἡ ὕβρις [he hýbris] – ’pycha’) – duma, buta, pycha rodowa lub majestat władcy, które uniemożliwiają prawidłowe rozpoznanie sytuacji, w której znalazł się bohater. Pojęcie to było używane w kulturze starożytnej Grecji. Pycha stanowi przekroczenie miary, którą bogowie wyznaczyli człowiekowi (zob. Dike), stanowi więc wyzwanie wobec bogów i ściąga na człowieka ich karę. Termin hybris występuje zwłaszcza w odniesieniu do tragedii greckiej, ponieważ często jest on głównym czynnikiem prowadzącym do katastrofy bohatera (np. Edypa, Kreona, Agamemnona czy Klitajmestry).

Ceramika czarnofigurowa (550 r. p.n.e.) przedstawiająca Prometeusza odbywającego karę, przywiązanego do kolumny

Słowo hybris jest rodzaju żeńskiego. Dlatego możemy mówić o tej hybris np. tak: „powodowała nim hybris”.

Zobacz też

• efekt Dunninga-Krugera
• egotyzm atrybucyjny
• kompleks Ikara
• megalomania
• próżność
• pycha

Bibliografia

• Filip Bardziński. Pojęcie hybris w kulturze i filozofii greckiej. „Ethics in Progress”. t. 7, s. 31-57, 2016. ISSN 2084-9257.