Iża
Iża (biał. Іжа) – agromiasteczko na Białorusi, na Wileńszczyźnie, w obwodzie mińskim, w rejonie wilejskim, w sielsowiecie Iża, nad rzeką Narocz.
 Cerkiew św. Józefa Oblubieńca | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet |
Iża |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375-1771 |
| Kod pocztowy |
222454 |
| Tablice rejestracyjne |
5 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°39′40″N 26°46′08″E/54,661111 26,768889
| |
Znajduje się tu parafialna cerkiew prawosławna pw. św. Józefa Oblubieńca[2].
Historia edytuj
W czasach zaborów miasteczko w powiecie wilejskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego[3].
W latach 1921–1945 wieś leżała w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, w gminie Iża, od 1 kwietnia 1932 w gminie Wojstom[4].
W II Rzeczypospolitej do 1932 roku była siedzibą gminy Iża.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 513 osób, 12 było wyznania rzymskokatolickiego a 501 prawosławnego. Jednocześnie 11 mieszkańców zadeklarowało polską, 499 białoruską a 3 rosyjską przynależność narodową. Były tu 93 budynki mieszkalne[5]. W 1931 w 107 domach zamieszkiwało 579 osób[6].
Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Wiszniewie i miejscowej prawosławnej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Wilejce i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu urząd pocztowy obsługujący znaczną część gminy[7].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[8][9]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[10].
Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia miejscowości
- Iża, miasteczko, powiat wilejski, gmina Iża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 337.
Uwagi edytuj
- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).
Przypisy edytuj
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Приход храма святого праведного Иосифа Обручника в аг. Ижа. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-14]. (ros.).
- ↑ Iża, miasteczko, powiat wilejski, gmina Iża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 337.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 marca 1932 r. o zniesieniu gminy wiejskiej Iża i o zmianie granic niektórych gmin wiejskich w powiecie wilejskim, województwie wileńskiem. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-03-09].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 78.
- ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 60.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 638.
- ↑ https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
- ↑ okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.