Ibn asz-Szajch al-Libi
Ibn asz-Szajch al-Libi (arab. إبْنُ ٱلشَّيْخِ اللّيبي), właściwie Ali Muhammad Abd al-Aziz az-Zar’ani al-Fachiri (ur. w 1963 w Adżdabiji[1], zm. 9 maja 2009[2] w Trypolisie) – libijski terrorysta, członek Al-Ka’idy. Jego wymuszone torturami zeznania rząd Stanów Zjednoczonych uznał za dowód na istnienie związków między Al-Ka’idą a irackim reżimem Saddama Husajna, co było jednym z pretekstów inwazji wojsk USA i sojuszników na Irak w 2003.
| Imię i nazwisko |
Ali Muhammad Abd al-Aziz az-Zar’ani al-Fachiri |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1963 |
| Data i miejsce śmierci |
9 maja 2009 |
| Zawód, zajęcie |
terrorysta |
| Narodowość |
libijska |
Życiorys edytuj
Al-Libi był szefem położonego w Afganistanie obozu szkoleniowego Al-Ka’idy Al-Chaldan[3], gdzie szkolenie odbył m.in. Zacarias Moussaoui, uwikłany w organizację zamachów z 11 września 2001[4][5]. W listopadzie 2001 został zatrzymany przez służby pakistańskie[6], próbując przekroczyć granicę afgańsko-pakistańską[3]. Przesłuchiwany przez funkcjonariuszy amerykańskich i egipskich (ci ostatni poddali go torturom, m.in. stosując waterboarding, przetrzymując go przez 17 godzin w ciasnej skrzyni, a następnie bijąc przez 15 minut) zeznał, że Irak szkolił członków Al-Ka’idy do użycia broni biologicznej i chemicznej[7][3]. Administracja prezydenta Stanów Zjednoczonych George'a W. Busha przedstawiła zeznania al-Libiego jako dowód na powiązania reżimu Saddama Husajna z Al-Ka’idą[7][8], co Stany Zjednoczone wykorzystały do usprawiedliwienia inwazji na Irak w 2003[9]. DIA już w lutym 2002 wyraziła jednak opinię, że al-Libi celowo wprowadzał w błąd przesłuchujących go funkcjonariuszy[10]. Podobne wątpliwości co do wiarygodności świadectwa al-Libiego wyraziła CIA w raporcie sporządzonym latem 2002[11]. Sam al-Libi odwołał swoje zeznania w styczniu 2004, twierdząc, że sfabrykował je, chcąc uniknąć dalszej przemocy ze strony śledczych[7], co potwierdził opublikowany w 2006 raport Komisji do spraw Wywiadu Senatu Stanów Zjednoczonych[12]. Wiosną 2006 al-Libi został wydany Libii, gdzie w tajnym procesie został skazany na dożywocie[3]. Al-Libi, chorujący na gruźlicę i cukrzycę[3], zmarł w więzieniu Abu Salim w Trypolisie, krótko po wizycie zespołu z organizacji Human Rights Watch[13]. Według władz Libii, miał popełnić samobójstwo[2]. Z kolei zdaniem Ajmana az-Zawahiriego, jednego z przywódców Al-Ka’idy, al-Libi został zamęczony torturami przez władze libijskie[14].
Przypisy edytuj
- ↑ AL FAKHIRI ALI MOHAMED ABDUL AZIZ AL ZAR'ANI. Interpol. [dostęp 2021-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-18)].
- ↑ a b Ibn Sheikh al-Libi. The Rendition Project. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ a b c d e Ibn al-Shaykh al-Libi. CAGE, 2014-01-08. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ Indictment of ZACARIAS MOUSSAOUI. Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ WORLD EXCLUSIVE: New Revelations About The Torture Of Ibn al-Shaykh al-Libi. Andy Worthington, 2009-06-18. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ CIA Puts Harsh Tactics On Hold (s. 2). The Washington Post, 2004-06-27. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ a b c Rand Beers: No Torture. No Exceptions.. Washington Monthly, styczeń 2008. [dostęp 2021-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-23)].
- ↑ Michael Isikoff: Did High-Value Detainee Commit Suicide in Libya?. Newsweek, 2009-05-11. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ Cliff Schecter: The Real McCain. PoliPointPress, 2008, s. 124. ISBN 978-0-9794822-9-8.
- ↑ Report on Postwar Findings ↓, s. 106.
- ↑ Michael Isikoff, Mark Hosenball: Spies, Lies and the White House. Newsweek, 2008-06-11. [dostęp 2021-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-21)].
- ↑ Report on Postwar Findings ↓, s. 107-108.
- ↑ Libya/US: Investigate Death of Former CIA Prisoner. Human Rights Watch, 2009-05-11. [dostęp 2021-08-19].
- ↑ Inal Ersan: Zawahri says Libya killed man who linked Iraq, Qaeda. Reuters, 2009-10-04. [dostęp 2021-08-19].
Bibliografia edytuj
Report on Postwar Findings about Iraq's WMD Programs and Links to Terrorism and How they Compare with Prewar Assessments [online], Senat Stanów Zjednoczonych, 8 września 2006 [dostęp 2009-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-21].