Illusion (zespół muzyczny)

Illusion – polski zespół muzyczny wykonujący szeroko pojętą muzykę rockową.

Illusion

Illusion (2023) (foto:J.Pijarowski)
Rok założenia	1992
Pochodzenie	Polska, Gdańsk
Gatunek	hard rock, grunge
Aktywność	1992–1999, 2008, od 2011
Wydawnictwo	Polton, PolyGram, J&J MusicArt, PRESSCOM
Powiązania	Flapjack, Tuff Enuff, Lipali, Oxy.gen
Skład
Paweł Herbasch – perkusja Tomasz Lipnicki – gitara, śpiew Jerzy Rutkowski – gitara Jarosław Śmigiel – gitara basowa
Strona internetowa

Historia

Biografia zespołu (1992–1999)

Zespół stworzyli w 1992 roku były muzyk grup She i Skawalker Tomasz „Lipa” Lipnicki, Jerzy „Jerry” Rutkowski oraz Paweł Herbasch. Pierwszy koncert grupy odbył się w lutym tego samego roku w Gdańsku. Jeszcze w sierpniu tego samego roku dołączył do nich Jarosław Śmigiel. Skład ów pozostał niezmieniony przez całą aktywną historię zespołu do 1999.

Grupa rozpoczęła działalność koncertową w drugiej połowie 1992 dając kilka koncertów w Niemczech. Illusion został zwycięzcą pierwszej edycji konkursu Marlboro Rock-in w maju 1993, w lipcu zagrał jako support przed występem Iggy Pop na warszawskim Torwarze, zaś w sierpniu zagrał na polskich festiwalach w Jarocinie i Festiwalu Energii Sztuki Żarnowcu (oba w sierpniu 1993), po czym pojawił się na festiwalu Gampel w Szwajcarii (zaraz po nich na scenie wystąpił były wokalista The Animals – Eric Burdon). Występ tamże stanowił jedną z nagród przewidzianych za zwycięstwo na festiwalu Marlboro Rock-in, natomiast inną było nagranie albumu i wydanie go przez wytwórnię Polton.

Debiutancka płyta grupy ukazała się w listopadzie 1993 pod nazwą Illusion. Wydawnictwo ujawniało fascynację członków grupy modnym wówczas grungem (w szczególności dokonaniami amerykańskich zepołów Soundgarden, Alice in Chains, Pearl Jam, Nirvana, Helmet, Rage Against the Machine), połączonym z ciężkim brzmieniem Pantery i elementami rapu, wprowadzonymi pod wrażeniem twórczości grupy Cypress Hill. Styl będący wypadkową ww. wpływów dopełniały teksty Lipnickiego, które w sposób prosty opisywały codzienne życie i rzeczywistość. Na albumie gościnnie pojawili się: wokalista Grzegorz „Guzik” Guziński (Ndingue, Red Rooster, później Flapjack) oraz gitarzysta Janusz Sokołowski (eks-Apteka). W grudniu 1993 debiutancki krążek wziął udział w cyklu Wojna z trzema schodami w Gdańsku. W kwietniu 1994 Illusion ruszył w trasę razem z Incrowd. W maju wystąpił podczas finału kolejnej edycji Marlboro Rock-in w Warszawie przed grupą The Mission, by w sierpniu być jedną z gwiazd Festiwalu w Jarocinie. W 1994 zespół zagrał na festiwalu w niemieckim Burscheld.

Druga płyta zespołu zatytułowana Illusion 2 z 1994 była bardziej dopracowana i przemyślana – cechowały ją potężne brzmienie, ostre i rwane riffy oraz agresywny wokal „Lipy”. Płyta była dziełem wyjątkowo spójnym zarówno pod względem muzycznym, jak i tekstowym – opisując brutalizację życia w Polsce. Z tego albumu pochodził utwór „Nóż”, do dziś będący (obok piosenki „Cierń” z pierwszej płyty) najbardziej rozpoznawalną wizytówką grupy. Głównie właśnie dzięki temu utworowi Lipnicki został nominowany w tym samym roku do statuetki „Fryderyka” w kategorii „Najlepszy wokalista”. W nagrywaniu płyty uczestniczyli perkusista Maciej „Ślimak” Starosta (Acid Drinkers, Flapjack) i ponownie „Guzik”.

W marcu i kwietniu 1995 odbyła się trasa obejmująca kilkanaście koncertów w klubach całego kraju. Illusion występował podczas niej w towarzystwie grupy Flapjack i okresowo również Dynamind. Koncerty stanowiły połączenie bezkompromisowej muzyki, żywiołowości i humoru. Illusion i Flapjack każdy występ kończyli utworem zagranym wspólnie. Podczas wspomnianej trasy zespół poprzedzał także koncert amerykańskiej formacji Pro Pain w warszawskim Colosseum. Ponadto grupa wzięła udział w katowickim Spodku w Pożegnaniu Karnawału i Odjazdach (podczas tej drugiej imprezy wyszła na scenę przed zespołami Therapy? i H-Blockx).

Następny album Illusion – noszący konsekwentny tytuł Illusion 3 – pojawił się jak zwykle w listopadzie, tym razem 1995. To najbardziej zróżnicowana płyta w całym dorobku kwartetu. Można znaleźć na niej nie tylko utwory typowo mocno gitarowe (np. „Nikt”, „Vendetta”), ale również spokojniejsze, lekko psychodeliczne (np. „Wrona”, „Don't Creep”). W warstwie tekstowej Lipnicki ponownie dał wyraz sprzeciwu wobec łamaniu praw człowieka, poniżania innych, przemocy. W nagraniu albumu uczestniczyli gościnnie Radosław Wołas z zaprzyjaźnionego zielonogórskiego zespołu Stillborn oraz realizator dźwięku Tomasz Bonarowski (instrumenty klawiszowe, perkusja). Album został nominowany do „Fryderyka” w kategorii „Muzyka alternatywna”, a Lipnicki ponownie w kategorii „Wokalista”.

Do lipca 1996 Illusion odbył dwie trasy koncertowe. Pierwszą w marcu ponownie z grupami Flapjack i Dynamind – trasa obejmowała kilkanaście największych miast Polski. Drugą w maju tego, zaś fragmenty z niej wykorzystane zostały do wydania w październiku tego samego albumu koncertowego Illusion 4 – Bolilol Tour. Płyta ta, zawierająca najlepsze kompozycje znane z poprzednich wydawnictw, potwierdziła opinię, że Illusion to jeden z najlepszych polskich koncertowych zespołów lat 90., grający porywające i energetyczne koncerty. Osobliwym elementem albumu są zarejestrowane komentarze Lipnickiego w czasie koncertu, najczęściej stanowiące humorystyczną treść. W lipcu zespół wystąpił na festiwalu w Węgorzewie. Na przełomie lutego i marca 1997 ruszył w kolejną trasę, tym razem z formacją Funny Hippos.

Jesienią 1996 ukazała się mało formatowa książeczka poświęcona Illusion zatytułowana Kły.

W 1998 została wydana kolejna płyta Illusion 6. Dzieło było pierwszym i jedynym wydanym nakładem wytwórni Izabelin Studio/Polygram Polska. Album został zrealizowany w sposób profesjonalny, zawierał jak zwykle zróżnicowane stylowo utwory, jednak generalnie ujawniał inne oblicze grupy – m.in. pojawiły się na nim również elektroniczne wstawki, co nie bardzo przypadło do gustu bardziej konserwatywnym słuchaczom. Sam Lipnicki przyznawał, że muzycy mają potrzebę grania innych dźwięków, a nowa płyta jest bardziej dojrzałą muzyką grupy, mającą transowy charakter. Teksty na albumie, tak jak na wcześniejszych, dotyczyły: głupoty, przemocy, wykorzystywania ludzi. Materiał muzyczny znów był bardzo zróżnicowany, obok wolnego „Niedaleko” pojawiły się także bardzo szybkie utwory jak „Zlew” czy „Pukany”. W realizacji albumu gościnnie udzielili się członkowie zespołu Tuff Enuff.

W 1999 roku ich utwór znalazł się na drugiej składance Muzyka przeciwko rasizmowi, firmowanej przez Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”.

14 listopada 1999 roku w gdańskim klubie „Kwadratowa” odbył się pożegnalny koncert zespołu. Trwał on około 2,5 godziny i obejmował wszystkie bardziej znane utwory Illusion.

Dalsze losy, reaktywacje

Po przerwaniu działalności zespołu Tomasz Lipnicki powołał do życia grupę Lipali, zaś Paweł Herbasch i Jarosław Śmigiel współtworzyli formację Oxy.gen.

21 czerwca 2004 nakładem wytwórni Metal Mind Productions wydano wznowienia dotychczasowych albumów grupy w postaci zremasterowanych reedycji wraz z materiałami bonusowymi (niepublikowane dotąd utwory i teledyski).

13 grudnia 2008 roku w Hali Stulecia we Wrocławiu Illusion pojawił się na jednorazowym występie podczas wspólnego koncertu wraz z zespołami Acid Drinkers, Coma, Hunter. Grupa wystąpiła w pierwotnym składzie, jednak stanowisko gitarzysty zajął „Siwy” z formacji Tuff Enuff. Jerzy Rutkowski zagrał jedynie w trzech utworach na gitarze akustycznej.

Wznowienie działalności grupy nastąpiło w 2011. W czerwcu uruchomiono oficjalną stronę internetową Illusion, na której informowano o planach zespołu. Grupa stworzyła w tym czasie nowy singiel pod nazwą „Solą w oku”, do którego powstał teledysk. Grupa nagrała także drugi nowy utwór pt. „Tron” – obie piosenki zostały opublikowane na nowym albumie kompilacyjnym pt. The Best of Illusion, którego premiera odbyła się 8 listopada 2011.

Jesienią 2011 grupa wystąpiła na trzech dużych koncertach w ramach minitrasy. Występy odbyły się kolejno 1 października w Katowicach (Spodek), 5 listopada w Gdańsku (Ergo Arena) i 25 listopada w Warszawie (Torwar). Podczas koncertów rejestrowano materiał wideo na potrzeby wydawnictwa DVD. Podczas minitrasy wraz z Illusion wystąpiły zaprzyjaźnione z nimi, a zarazem również reaktywowane zespoły Tuff Enuff i Flapjack, a ponadto None.

2 lutego 2012 na stronie internetowej grupy poinformowano o trasie koncertowej z okazji 20-lecia istnienia zespołu. W marcu 2012 potwierdzono pierwsze terminy występów przewidziane na maj 2012 oraz udział w edycji festiwalu Ursynalia – Warsaw Student Festival 3 czerwca 2012 u boku takich zespołów jak Slayer, Billy Talent, Mastodon, Gojira, Michał Jelonek, Armia, Luxtorpeda i My Riot.

Powrót po 16 latach

Koncert zespołu, 2014

W 2012 Paweł Herbasch, Jerzy Rutkowski i Jarek Śmigiel rozpoczęli pracę nad nowym materiałem. Tomasz Lipnicki, zajęty wtedy Lipali, dołączył wiosną 2013. 26 lutego 2014 ukazał się singel pt. „O przyszłości”, który był zapowiedzią nowej płyty grupy. Album zatytułowany Opowieści miał swoją premierę 22 marca 2014 r.. Na płycie znalazło się dziewięć utworów, w tym jeden instrumentalny. Za produkcję, tak jak w przypadku poprzednich płyt, odpowiadał Adam Toczko. Masteringiem zajął się Adam Ayan (zdobywca statuetek Grammy) z Gateway Mastering w Portland, odpowiedzialny m.in. za brzmienie albumów Pearl Jam, Rolling Stones, Nirvany, The Animals czy Foo Fighters. W artbooku opracowanym przez Kacpra Rachtana wykorzystane zostały grafiki Istvána Orosza – węgierskiego grafika i ilustratora znanego z wykorzystywania w swoich pracach złudzeń optycznych, figur niemożliwych oraz anamorfozy.

Pod koniec 2017 roku odbyła się trasa koncertowa z okazji 25-lecia istnienia zespołu. 9 marca 2018 roku został wydany szósty album studyjny, zatytułowany Anhedonia, na którym znalazł się singel „Kto jest winien?”.

Dyskografia

Albumy Rok Tytuł Pozycja na liście Certyfikat ZPAV POL 1993 Illusion Data: 2 sierpnia 1993 Wydawca: Polton — złota płyta 1994 Illusion 2 Data: 11 listopada 1994 Wydawca: Polton — złota płyta 1995 Illusion 3 Data: 6 czerwca 1995 Wydawca: Polton — złota płyta 1996 Illusion 4 – Bolilol Tour Data: 7 października 1996 Wydawca: Polton — 1998 Illusion 6 Data: 6 kwietnia 1998 Wydawca: PolyGram Polska — 2012 Live Data: 19 czerwca 2012 Wydawca: J&J MusicArt 17 2014 Opowieści Data: 22 marca 2014 Wydawca: PRESSCOM 3 2018 Anhedonia Data: 9 marca 2018 Wydawca: PRESSCOM 3 „—” pozycja nie była notowana.

Kompilacje Rok Tytuł Pozycja na liście POL 2011 The Best of Illusion Data: 8 listopada 2011 Wydawca: J&J MusicArt 22 Notowane utwory Rok Tytuł Pozycja na liście Album SLiP LP3 NRD 1995 „Bracie” 5 — — Illusion 2 „Wojtek” 17 — — „To co ma nadejść” 28 — — Illusion 3 1996 „Vendetta” 6 — — „KEFF” 36 — — „140” 30 — — 1998 „Trzy ptaki” 31 46 — Illusion 6 „Skoczny” 25 — — 1999 „Niedaleko” 40 — — 2011 „Solą w oku” 17 — 10 The Best of Illusion „Tron” — 19 — 2014 „O przyszłości” — 19 — Opowieści „O trudzie wyboru” — 41 — 2018 „Kto jest winien?” — 34 — Anhedonia „—” pozycja nie była notowana.

Teledyski

Rok	Tytuł	Reżyseria/Realizacja	Album	Źródło
1993	„Cierń”	—	Illusion
1994	„Wojtek”	Yach Paszkiewicz	Illusion 2
	„Nóż”
1995	„Vendetta”	—	Illusion 3
	„Nikt”	—
1996	„140”	—
1998	„Trzy ptaki”	—	Illusion 6
2011	„Solą w oku”	Marcin Pawełczak, Holeinmoon, Musicart	The Best of Illusion
2014	„O przyszłości”	Mateusz Winkiel, Mania Studio	Opowieści
2017	„Kto jest winien?”	Mateusz Winkiel	Anhedonia
2019	„Śladem krwi”	Ania Kocińska, Adam Rotnicki	Anhedonia

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Kategoria	Nagroda	Uwagi
1995	„Wokalista roku” (Tomasz Lipnicki)	„Fryderyk”	Nominacja
1996	„Wokalista roku” (Tomasz Lipnicki)		Nominacja
	„Album roku – muzyka alternatywna” (Illusion 3)		Nominacja
1999	„Album roku – hard & heavy” (Illusion 6)		Nominacja
2012	„Piosenka roku” („Solą w oku”)		Nominacja
2020	„Album roku – rock” (Anhedonia)		Nominacja

Bibliografia

• Illusion. Biografia na podstawie „Encyklopedia polskiego rocka”, wydawnictwo In Rock [online], muzyka.interia.pl [dostęp 2011-09-28]  (pol.).
• RobertR. Urny RobertR., Illusion: Bez jubileuszu. Reaktywacja czy tylko reedycja? [online], muzyka.onet.pl [dostęp 2011-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-04]  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona grupy