Irizar ie
Irizar ie (dawniej Irizar i2e[1]) – niskopodłogowy miejski autobus elektryczny produkowany od 2014 r. przez hiszpańskiego producenta Irizar w Adunie w Kraju Basków.
.jpg) Irizar i2e w wersji 12-metrowej | |
| Dane ogólne | |
| Inne nazwy |
Irizar ie bus |
|---|---|
| Producent | |
| Premiera |
2014 |
| Lata produkcji |
od 2014 |
| Miejsce produkcji | |
| Dane techniczne | |
| Typy nadwozia | |
| Liczba drzwi |
2–5 |
| Wysokość podłogi |
320–340 mm |
| Po zastosowaniu przyklęku |
250–270 mm |
| Szerokość drzwi |
1200 mm |
| Silniki |
Siemens Synchronic |
| Moc silników |
180 kW (245 KM) |
| Długość |
10 850–18 760 mm |
| Szerokość |
2550 mm |
| Wysokość |
3209–3400 mm |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc ogółem |
maks. 155 |
| Informacje dodatkowe | |
| ABS |
|
| ASR |
|
| EBS |
|
| ESP |
|
| Klimatyzacja |
|
Historia edytuj
Na początku drugiej dekady XXI wieku hiszpański producent autobusów Irizar postanowił wejść na rynek miejskich autobusów elektrycznych. W 2014 r. zaprezentowano efekt prac w ramach europejskiego programu ZeEUS na rzecz bezemisyjnego transportu publicznego – model i2e. Stylistycznie model nawiązuje do zaprezentowanego dwa lata wcześniej modelu i3. Uwagę zwraca duża przednia szyba, zaokrąglona osłona agregatu klimatyzacji i zestawu baterii na dachu, trapezowa ściana tylna, a także charakterystyczne dla marki światła przednie. Konstrukcyjnie model różni się jednak od modelu i3, gdyż był on projektowany jako konstrukcja integralna z nadwoziem samonośnym, a nie jak poprzednik jako zabudowa podwozia innych producentów. Zgodnie z założeniami, autobus jest w stanie przejechać do 250 km na jednym ładowaniu przy średniej prędkości 17 km/h. Napęd stanowi silnik Siemens Synchronic o mocy 180 kW (245 KM) i momencie obrotowym 1400 Nm. Energia magazynowana jest w bateriach sodowo-niklowych So-Nick o napięciu 600-650 V i pojemności 375 kWh. Czas całkowitego ładowania baterii to 5 godzin. Ponadto w przypadku większych podjazdów, wykorzystywane są superkondensatory o napięciu 125 V. Są one także przeznaczone do odzyskiwania energii z hamowania[2].
Początkowo model i2e był dostępny wyłącznie w wersji maxi, tzn. o długości 12 m. Pierwsze testy z pasażerami odbyły się na ulicach Madrytu i Marsylii. Jeszcze w 2014 r. został zamówiony przez przewoźników miejskich z Barcelony i San Sebastián[2].
W 2016 r. oddano do użytku nowy zakład produkcyjny Irizar w miejscowości Aduna, który jest w całości przeznaczony do produkcji autobusów z napędem elektrycznym[3]. W tym samym roku Irizar ubiegał się o tytuł Autobusu Roku 2017 dla modelu i2e. Podczas Bus Euro Test 2016 na ulicach Brukseli, i2e zmierzył się z Van Hoolem Exqui.City, Ebusco 2.1, Mercedesem-Benz Citaro C2 NGT oraz Solarisem Urbino 12 electric, który ostatecznie okazał się zwycięzcą[4][5].
W kolejnych latach Irizar rozszerzył ofertę autobusów elektrycznych o kolejne modele – model midi o długości 10 m, a także model mega – o długości 18,75 m. Podczas targów Busworld 2017 zaprezentowano przegubowy model Irizar ie tram przeznaczony głównie dla systemów bus rapid transit[6][7]. W autobusach przegubowych zastosowano inne napędy oraz systemy baterii niż w modelach 10- i 12-metrowych. Zamiast napędów Siemens, wykorzystano produkty przedsiębiorstwa Alconza wchodzącego w skład grupy Irizar. Baterie sodowo-niklowe zastąpiono też litowo-jonowymi o mniejszej pojemności, lecz także mniejszej masie i krótszym czasie ładowania[8][9]. Irizar ie tram został wybrany w Hiszpanii „Autobusem Roku 2018”[10]. Jego premiera u przewoźnika odbyła się na początku grudnia 2018 r. w Barcelonie[11]. Irizar ie tram brał także udział w Bus Euro Test 2018, w którym na ulicach Zagrzebia zmierzył się z Mercedesem-Benz Citaro C2 Light Hybrid oraz Heuliezem GX Elec full electric Bus. Ostatecznie tytuł Autobusu Roku 2019 trafił do Mercedesa[12][13]. W 2020 r. Irizar ie bus w wersji 12-metrowej został odznaczony tytułem Bus of the year 2021[1].
Dane techniczne edytuj
| i2e 10 m | i2e 12 m | i2e 18 m | i2e tram | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 10 850 | 11 980 | 18 760 | 18 760 | [mm] |
| Szerokość | 2550 | 2550 | 2550 | 2550 | [mm] |
| Wysokość | 3209 | 3209 | 3400 | 3400 | [mm] |
| Rozstaw osi | 4645 | 5770 | 5980
6540 |
5980
6540 |
[mm] |
| Kąt natarcia/zejścia | 6,5/7 | 6,5/7 | 7,5/7 | 7,5/7 | [°] |
| Zwis przedni/tylny | 2805/3405 | 2805/3405 | 2805/3405 | 2805/3405 | [mm] |
| Średnica zawracania | 18 600 | 20 870 | 23 700 | 23 700 | [mm] |
| Baterie | sodowo-niklowe
600-650 V 282-329 kWh |
sodowo-niklowe
600-650 V 282-376 kWh |
litowo-jonowe
600-650 V 90-150 kWh |
litowo-jonowe
600-650 V 90-150 kWh |
|
| Ładowanie | plug-in
125 A 6-7 h |
plug-in
125 A 6-7 h |
plug-in
125 A 3 h |
plug-in
125 A 3 h |
|
| Silnik elektryczny | Siemens
180 kW 1500 Nm |
Siemens
180 kW 1400 Nm |
Alconza (grupa Irizar)
235 kW 2300 Nm |
Alconza (grupa Irizar)
235 kW 2300 Nm |
|
| Układ drzwi | 2-2-0 | 2-2-2 | 2-1-2-2-1 | 1-2-2-2 | |
| Szerokość drzwi | 1200 | 1200 | 1200[a] | 1200[b] | [mm] |
| Wysokość podłogi w wejściu z przyklękiem/bez przyklęku | drzwi I: 250/320
drzwi II: 270/340 |
drzwi I: 250/320
drzwi II i III: 270/340 |
drzwi I: 250/320
pozostałe: 270/340 |
drzwi I: 250/320
pozostałe: 270/340 |
[mm] |
| Wysokość wnętrza w przejściu | 2400 | 2400 | 2400 | 2400 | [mm] |
| Liczba miejsc pasażerskich | maks. 76 | maks. 82 | maks. 155 | maks. 155 | |
| Klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej | Hispacold
chłodzenie 35 kW, ogrzewanie 28 kW |
Hispacold
chłodzenie 35 kW, ogrzewanie 28 kW |
Hispacold
chłodzenie 35 kW, ogrzewanie 28 kW |
Hispacold
chłodzenie 35 kW, ogrzewanie 28 kW |
|
| Klimatyzacja kabiny kierowcy | Hispacold
chłodzenie 3,5 kW, ogrzewanie 8 kW |
Hispacold
chłodzenie 3,5 kW, ogrzewanie 8 kW |
Hispacold
chłodzenie 35 kW, ogrzewanie 28 kW |
Hispacold
chłodzenie 35 kW, ogrzewanie 28 kW |
|
| [14] | [14] | [8] | [9] |
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Irizar ie bus wins the Bus of the Year 2021 award [online], irizar.com, styczeń 2020 (ang.).
- ↑ a b Zbigniew Rusak, Irizar i2e – autobus elektryczny z Ormaiztegi [online] [dostęp 2018-12-29] (pol.).
- ↑ Irizar z fabryką tylko dla elektrobusów [online], infobus.pl [dostęp 2018-12-23] (pol.).
- ↑ Zbigniew Rusak, Bus Euro Test 2016 w Brukseli, czyli „Umarł Diesel. Niech żyje elektryczność” [online] [dostęp 2018-12-29] (pol.).
- ↑ Elektryczny Solaris Urbino autobusem roku 2017! - Transport Publiczny [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2018-12-23].
- ↑ Busworld 2017: Irizar z elektrycznym przegubem i2e18 [online], infobus.pl [dostęp 2018-12-23] (pol.).
- ↑ Busworld 2017: Elektryczny przegub od Irizara [FILM] [online], infobus.pl [dostęp 2018-12-23] (pol.).
- ↑ a b Irizar ie bus 18m [online], irizar.com [dostęp 2018-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-24] (ang.).
- ↑ a b Irizar ie tram [online], irizar.com [dostęp 2018-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-11] (ang.).
- ↑ Przegubowy Irizar i2e [online], infobus.pl [dostęp 2018-12-23] (pol.).
- ↑ Europejska premiera Irizar ie tram w Barcelonie [online], infobus.pl [dostęp 2018-12-23] (pol.).
- ↑ Zagreb to host the International Bus Euro Test 2018 [online], busworld.org [dostęp 2018-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-29] (ang.).
- ↑ IAA 2018: Mercedes z elektrykiem i kompletem nagród [FILM] [online], infobus.pl [dostęp 2018-12-29] (pol.).
- ↑ a b Electric buses [online], irizar.com [dostęp 2018-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-30] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Opis modelu w serwisie producenta. irizar.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-30)].
- Opis modelu w serwisie Grupy Wanicki – oficjalnego importera autobusów Irizar w Polsce