Isurus
Isurus – rodzaj ryb chrzęstnoszkieletowych z rodziny lamnowatych (Lamnidae). W literaturze opisywane są nazwą ostronosy[6].
| Isurus | |||
| Rafinesque, 1810[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – ostronos atlantycki (I. oxyrinchus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Isurus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Isurus oxyrinchus Rafinesque, 1810 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Rozmieszczenie geograficzne edytuj
Zasiedlają strefę umiarkowaną i ciepłą wszechoceanu.
Morfologia edytuj
Długość ciała do 445 cm; masa ciała do 506 kg[7].
Systematyka edytuj
Rodzaj zdefiniował w 1810 roku francuski przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w publikacji własnego autorstwa poświęconej nowym rodzajom i gatunkom zwierząt i roślin Sycylii[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) ostronos atlantycki (I. oxyrinchus).
Etymologia edytuj
- Isurus: gr. ισος isos ‘równy, jednakowy’; ουρα oura ‘ogon’[8].
- Oxyrhina: gr. οξυς oxus ‘ostry, spiczasty’[9]; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos, pysk’[10]. Gatunek typowy (absolutna tautonimia): Lamna oxyrhina Cuvier & Valenciennes, 1835 (= Isurus oxyrinchus Rafinesque, 1810).
- Plectrostoma: gr. πληκτρον plēktron ‘ostroga koguta’[11]; στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’[12].
- Isuropsis: rodzaj Isurus Rafinesque, 1810; gr. οψις opsis, οψεως opseōs ‘wygląd, oblicze, twarz’[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Oxyrhina glauca Müller & Henle, 1839 (= Isurus oxyrinchus Rafinesque, 1810).
- Lamiostoma: rodzaj Lamia Risso, 1827; gr. στομα stoma, στοματος stomatos ‘usta’[12]. Gatunek typowy: †Lamiostoma belyaevi Glückman, 1964 (nomen dubium; = być może Isurus paucus Guitart Manday, 1966)
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[14]:
- Isurus oxyrinchus Rafinesque, 1810 – ostronos atlantycki[6]
- Isurus paucus Guitart Manday, 1966 – ostronos długopłetwy[15]
Uwagi edytuj
- ↑ Nowa nazwa dla Oxyrhina Agassiz, 1835.
Przypisy edytuj
- ↑ a b C.S. Rafinesque: Caratteri di alcuni nuovi generi e nuove specie di animali e piante della Sicilia, con varie osservazioni sopra i medesimi. Palermo: Sanfilippo, 1810, s. 11. (wł.).
- ↑ L. Agassiz: Recherches sur les poissons fossiles. T. 3. Neuchatel: Petitpierre, 1833–1843, s. 86. (łac.).
- ↑ J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. x. (niem.).
- ↑ T.N. Gill. Analytical synopsis of the order of Squali; and revision of the nomenclature of the genera. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 7 (32), s. 397, 1862. (ang.).
- ↑ Л.С. Гликман: Акулы палеогена и их стратиграфическое значение. Москва: Наука, 1964, s. 105. (ros.).
- ↑ a b Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ R. Froese & D. Pauly: Isurus. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-03-08]. (ang.).
- ↑ Ch. Scharpf: Family Lamnidae Bonaparte 1835 (Mackerel Sharks). The ETYFish Project. [dostęp 2024-03-08]. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 179.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 221.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 201.
- ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 249.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 175.
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2024 [dostęp 2024-03-08] (ang.).
- ↑ Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
Bibliografia edytuj
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).