Józef Mikułowski-Pomorski

polski polityk, minister, chemik, rektor SGGW

Józef Mikułowski-Pomorski (ur. 1 lipca 1868 w Malicach Kościelnych, zm. 4 maja 1935 w Warszawie) – polski profesor chemii rolnej, polityk, wolnomularz[1], pierwszy rektor SGGW.

Józef Mikułowski-Pomorski
Ilustracja
Józef Mikułowski-Pomorski, ok. 1894 r.
Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1868
Malice Kościelne, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

4 maja 1935
Warszawa, Polska

Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego
Okres

od 16 grudnia 1922
do 26 maja 1923

Poprzednik

Kazimierz Władysław Kumaniecki

Następca

Stanisław Głąbiński

Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego
Okres

od 15 maja 1926
do 7 lipca 1926

Poprzednik

Stanisław Grabski

Następca

Antoni Sujkowski

Józef Mikułowski-Pomorski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1868
Malice Kościelne

Data i miejsce śmierci

4 maja 1935
Warszawa

profesor
Profesura

1900

Doktor honoris causa
Uniwersytet Poznański – 24 kwietnia 1929
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

Był synem Władysława i Julii z Horochów. Ukończył Szkołę Realną w Warszawie. Studia na Wydziale Agronomicznym Politechniki w Rydze, w latach 1885–1889 zakończył uzyskaniem dyplomu z wyróżnieniem. Podczas studiów został przyjęty do korporacji akademickiej Arkonia. Od 1893 roku zajmował stanowisko asystenta w Akademii Rolniczej w Dublanach i wykładał chemię rolną. Zorganizował tam chemiczno-rolniczą stację badawczą i doświadczalną i od 1900 roku pracował jako profesor. W latach 1906–1911 był jej dyrektorem. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (18 czerwca 1903 - 24 czerwca 1910)[2].

W 1911 r. przeszedł do pracy w Warszawie. W 1916 roku był członkiem zarządu Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej[3]. W latach 1918–1920 oraz 1928–1929 był rektorem SGGW. 24 kwietnia 1929 Uniwersytet Poznański przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

Zaangażował się w życie polityczne Królestwa Polskiego, powstałego w 1916 roku na mocy Aktu 5 listopada. Był wicemarszałkiem w Tymczasowej Radzie Stanu (1916–1917) oraz członkiem jej Komisji Przejściowej. W rządzie Jana Kucharzewskiego (1917–1918) pełnił funkcję wicepremiera i ministra rolnictwa. Rada Regencyjna powołała go do Rady Stanu, w której został wybrany na wicemarszałka. W latach 1922–1923 i 1926 był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922[4].

Zmarł 4 maja 1935 i 7 maja[5] został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 187-VI-4)[6].

W 2022 roku z inicjatywy Premiera RP Mateusza Morawieckiego grób ministra w został poddany konserwacji. Cały projekt był realizowany przez Fundację Stare Powązki[7] we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.

Upamiętnienie edytuj

 
Popiersie w Pałacu Ursynowskim
 
Grób Józefa Mikułowskiego-Pomorskiego przed konserwacją
  • W 1936 roku w gmachu SGGW ustawiono popiersie Mikułowskiego-Pomorskiego
  • W 1988 w Malicach upamiętniono postać prof. Mikułowskiego ustawiając na jego cześć obelisk[8]

Publikacje (wybór) edytuj

  • Skutki zastosowania nawozów sztucznych w naszych gospodarstwach, 1909[9]
  • Nauka o żyzności gleby i nawozach, 1912[10]
  • Racyonalny plan stałych pól doświadczalnych, 1914[11]
  • Reforma agrarna w Rosji w r. 1917, 1919[12]
  • Działanie nawozów azotowych w rozmaitych warunkach: przyczynki do metodyki doświadczeń wazonowych, 1923[13]
  • Znaczenie i organizacja konkursów rolniczych młodzieży wiejskiej, 1928[14]
  • Podręcznik uprawy łąk, 1930
  • Działanie supertomasyny na glebie kwaśnej i alkalicznej, 1934
  • Głosy w sprawie nawożenia azotem w dobie obecnej, 1934
  • Uprawa roli i roślin, 1937
  • Wpływ dodatku soli sodowych, magnezowych i wapniowych na działanie nawozowe potasu, 1938[15]
  • Czym jest przysposobienie rolnicze, 1957

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. SĘP, Forpoczty masonerii w Polsce, w: Myśl Narodowa 1933 nr 30, s. 343.
  2. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1903,s. 822; 1904, s. 822; 1905, s. 822; 1906, s. 869; 1907, s. 869; 1908, s. 869; 1909, s. 927; 1910, s. 927.
  3. Józef Stemler, Dzieło samopomocy narodowej. Polska Macierz Szkolna 1905–1935, Warszawa 1935, s. 173.
  4. Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
  5. Ś. p. Mikułowski-Pomorski. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 103 z 7 maja 1935. 
  6. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  7. Trwają prace konserwatorskie przy nagrobkach Ministrów II RP – Fundacja Stare Powązki [online] [dostęp 2023-03-26] (pol.).
  8. Obelisk ku czci twórcy SGGW. [dostęp 2013-08-18].
  9. Józef Mikułowski-Pomorski, Skutki zastosowania nawozów sztucznych w naszych gospodarstwach [online], polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  10. Józef Mikułowski-Pomorski, Nauka o żyzności gleby i nawozach [online], polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  11. Józef Mikułowski-Pomorski, Racyonalny plan stałych pól doświadczalnych [online], Odb.: Gazeta rolnicza. 1914, z. 1., polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  12. Józef Pomorski-Mikułowski, Reforma agrarna w Rosji w r. 1917 [online], polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  13. Józef Mikułowski-Pomorski, Działanie nawozów azotowych w rozmaitych warunkach : przyczynki do metodyki doświadczeń wazonowych [online], Odb.: Rocznik Nauk Rolniczych. 1923, t. 8 z. 2., polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  14. Józef Mikułowski-Pomorski., Znaczenie i organizacja konkursów rolniczych młodzieży wiejskiej [online], Odb.: Wychowanie rolnicze młodzieży wiejskiej., polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  15. Wpływ dodatku soli sodowych, magnezowych i wapniowych na działanie nawozowe potasu [online], Odb.: Roczniki Nauk Rolniczych i Leśnych. T. 44: [1938], z. 1., polona.pl [dostęp 2020-01-30].
  16. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.

Linki zewnętrzne edytuj