Wikipedia

Józef Stefan Szper

polski lekarz, chirurg

Józef Stefan Szper (ur. 1 lutego 1883 w Woli Wydrzynej, zm. 30 stycznia 1942 w Perth) – polski lekarz, chirurg.

Życiorys edytuj

Urodził się 1 lutego (według innych źródeł 13 listopada[1], 13 lutego[2][3]) 1883 roku w Woli Wydrzynej w powiecie noworadomskim, jako syn Ludwika i Adeli z Lange'ów. Miał młodszego brata Ignacego (ur. 1890)[3], siostrę i dwóch starszych braci, Leona i Władysława. Jego ojciec był dzierżawcą rolnym i później administratorem domów czynszowych w Warszawie[2]. Uczęszczał do szkoły Liśkiewicza w Warszawie, potem do szkoły Pankiewicza, a od roku 1903 uczył się w College de Genéve. Dodatkowe egzaminy zdał w 1914 roku w Lublinie[4].

Studiował medycynę w Paryżu od 1911 do 1912 roku, dyplom otrzymany w 1912 roku nostryfikował w 1914 roku na Uniwersytecie św. Włodzimierza w Kijowie. Przez dwa lata pracował na Oddziale Chirurgii prof. Bernarda Cunéo w Paryżu, potem na Oddziale Wewnętrznym prof. Fedinanda Widala, od 1914 do 1915 roku w lazarecie im. Sobańskich u dra Lewensterna, a następnie w szpitalu dla rannych w Hotelu Rzymskim u Wertheima. Specjalizował się w chirurgii i urologii[4].

Od 31 maja 1919 roku służył w Wojsku Polskim; najpierw jako kapitan lekarz w Szpitalu Polowym 114, potem (od 17 stycznia 1920) w baonie zapasowym 21, 14 stycznia 1920 został przeniesiony do Szpitala Polowego 114, następnie do Szpitala Polowego 905, a 29 października 1920 do Szpitala Polowego 306 w 7 Dywizji Piechoty. 13 grudnia 1921 roku został lekarzem baonu 21 pp, a 16 marca następnego roku został przeniesiony do rezerwy. W 1934 roku został rzecznikiem dyscyplinarnym Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej. Od września 1934 był ordynatorem oddziału chirurgicznego Szpitala na Czystem. Mieszkał przy ul. Nowogrodzkiej 19[5].

Brał udział w kampanii wrześniowej. Przedostał się do Rumunii, przez Jugosławię i Włochy dostał się do Francji. Uczestniczył w kampanii francuskiej w 1940 roku jako lekarz komendant pociągu lazaretowego. Razem z rannymi trafił do Anglii i do obozu w Crawford Castle[2]. Zmarł 30 stycznia 1942 roku w Perth, pochowany jest na tamtejszym cmentarzu (grób 18C)[4][6]. Nekrolog ukazał się w „Lekarzu Wojskowym”[7].

Zaprzyjaźniony z rodziną Zofii Nałkowskiej. Był znajomym Michała Choromańskiego i pomagał mu przy pisaniu Zazdrości i medycyny[2]. Leczył Bolesława Leśmiana[8]. Dwukrotnie sportretował go (w 1929 i 1930) Witkacy[2].

Pierwszy raz ożenił się jako student w Paryżu. Potem był narzeczonym Eugenii Beylin, a po jej śmierci ożenił się z jej siostrą Marią (ur. 1892) i rozwiódł w 1919 roku[2]. Syn Konstanty zmarł w wieku dwóch lat na błonicę. 30 października 1919 ożenił się po raz trzeci, z lekarką Natalią Emilią z Kamińskich (1896–1959)[3]. Mieli syna Andrzeja (1921–1985).

Prace edytuj

  • Dwa przypadki pęknięcia kiszki z ciężkiemi powikłaniami. Pam Klin Szpitala Dzieciątka Jezus 2, s. 138–141 (1918)
  • Przypadek przepukliny pachwinowej z krwotokiem wewnętrznym. Pam Klin Szpitala Dzieciątka Jezus 2, s. 163–164 (1918)
  • Przypadek ropnia płucnego z ciężkiemi powikłaniami. Pam Klin Szpitala Dzieciątka Jezus 2, s. 61–62 (1918)
  • Leczenie chirurgiczne słoniowatości. Polski Przegląd Chirurgiczny 1, 1–2, s. 136–145 (1922)
  • Przyczynek do etiologii zgorzeli prącia. Polski Przegląd Chirurgiczny 3, 1, s. 73 (1924)
  • Sympaticektomia na kończynie dolnej. Polski Przegląd Chirurgiczny 3, 4, s. 387–390 (1924)
  • Leczenie operacyjne raka warg (Odczyt). Polski Przegląd Chirurgiczny 6, 1, s. 179–182 (1927)
  • Stany żółtaczkowe a chirurgja. Polski Przegląd Chirurgiczny 6, 2, s. 300–334 (1927)
  • Ś. p. Andrzej Ciechomski. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 5, 12, s. 328–329 (1928)
  • Leczenie żylaków kończyn dolnych środkami chemicznemi. Medycyna Warszawska 4, 12, s. 382–384 (1930)
  • Przypadek nadwichnięcia urazowego stawu biodrowego u dorosłego. Polski Przegląd Chirurgiczny 10, 4, s. 505–507 (1931)
  • Symptomatologia raka trzustki. Polski Przegląd Chirurgiczny 10, 5–6, s. 660–672 (1931)
  • Szper J., Modrzejewski Z. W sprawie choroby Reclus. Polski Przegląd Chirurgiczny 12, 4, s. 479–483 (1933)
  • Postępowanie chirurgiczne i jego wyniki w kamicy żółciowej. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 9, 33, s. 519–522, 34, s. 539–542 (1934)
  • Fejgin M, Szper J. Przypadek zespołu Reynaud o niezwykłym przebiegu. Medycyna 9, 12, s. 427–428 (1935)
  • Szper J, Dworecki I, Amsterdamski D. Pleuritis typhosa. Chirurgia Polska 3, 1, s. 48 (1938)
  • Szper J, Dworecki I, Ciężar M. Przypadek zapalenia opłucnej, wywołany pałeczkami durowemi. Polski Przegląd Chirurgiczny 17, 1, s. 86–88 (1938)
  • Szper J, Zeldowicz Ch, Ciężar M. W sprawie cięgotki (priapismus) i jej leczenia. Medycyna 12, 15, s. 583–586 (1938)

Przypisy edytuj

  1. ↑ Instytut Historyczny imienia Generała Sikorskiego: Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945.
  2. ↑ a b c d e f Zofia Nałkowska: Dzienniki: 1909–1917, T. 2. Czytelnik, 1975.
  3. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprawozdania. Warszawa: 1939, s. 303. [dostęp 2021-11-10].
  4. ↑ a b c Gliński JB: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów – ofiar drugiej wojny światowej. T. 3 / Naczelna Izba Lekarska. – Wrocław: Urban & Partner, 2003 ISBN 83-87944-89-0, s. 357.
  5. ↑ Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. R. Olesiński, W. Merkel i S-ka 1924/25 s. 331.
  6. ↑ Polish War Grave – Perth, Scotland. Józef Stefan Szper.
  7. ↑ K.D. „Śp. Kapitan dr Józef Szper”. Lekarz Wojskowy 34, 4, s. 255–256 (1942).
  8. ↑ Kędziora A. Akta osobowe Bolesława Leśmiana w zbiorach Archiwum Państwowego w Zamościu PDF.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Stefan_Szper&oldid=65227965”