Józef Stotko

powstaniec wielkopolski, żołnierz polski

Józef Stotko (ur. 5 marca 1899 w Grąbkowie, powiat Rawicz, zm. 21 października 1939 w Lesznie[1]) – polski kupiec, powstaniec wielkopolski, kapral Wojska Polskiego[2].

Życiorys edytuj

Syn Teodora i Marii z d. Wachowiak[2]. Brał udział w powstaniu wielkopolskim, a następnie jako żołnierz Wojska Polskiego uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920. Żonaty 1928 ze Stanisławą (z d. Cichowlas) mieli dwoje dzieci. Po demobilizacji prowadził działalność gastronomiczną. Skarbnik leszczyńskiego Koła Związku Powstańców Wielkopolskich. Zmobilizowany w sierpniu 1939. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939.

Józef Stotko już przed wybuchem II wojny światowej został wytypowany jako jeden ze „szczególnie niebezpiecznych dla Rzeszy” (niem.Sonderfahndungsbuch Polen”) przez V kolumnę miejscowych Niemców.

Po powrocie do Leszna 18 października 1939 został aresztowany[3]. Według odpisu niemieckiego wykazu wydanych kar śmierci Józef Stotko w rubryce zawierającej informacje obciążające wpisane ma: Skarbnik Związku Powstańców[4]. Rozstrzelany podczas publicznej egzekucji przeprowadzonej w ramach Operacji Tannenberg pod murem więzienia[5].

Pochowany w nieoznakowanej zbiorowej mogile, poza murem cmentarnym na alei do Borowej Karczmy. W każdą rocznicę egzekucji, pod tablicą[6] (odsłoniętą 21 października 1945) upamiętniającą to wydarzenie odbywa się uroczysty apel poległych. 21 października 1986 odsłonięto też tablicę z nazwiskami ofiar mordu na zbiorowej mogile.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Akt zgonu: USC Leszno nr 90 1940
  2. a b Kolekcja ↓, s. 3, 5.
  3. Archiwum Głównej Komisji BZH w Polsce sygn.Bd 349 /
  4. Jerzy Zielonka: Egzekucja 20 października 1939 r[oku]. Kościan: Leszno: "Aga" : na zlec. ZML, 1994, s. 23. ISBN 83-82570-91-4.
  5. Archiwum Głównej Komisji BZH w Polsce sygn.489 z/
  6. Tablica placu Kościuszki na ścianie więzienia. [dostęp 2012-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-19)].

Bibliografia edytuj

  • Józef Stotko (Slotko). [w:] Kolekcja akt powstańców wielkopolskich, sygn. I.487.4926 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-19].
  • Jerzy Zielonka: Egzekucja 21 października 1939 r[oku]. Kościan: Leszno: "Aga" : na zlec. ZML, 1994. ISBN 83-82570-91-4.
  • Kalendarium miasta Leszna. Leszno: Urząd Miasta, 1996. ISBN 83-906806-3-7.
  • K. Radziwończyk, Akcja Tannenberg grup operacyjnych Sipo i SD w Polsce. Jesień 1939, Przegląd Zachodni 1966, nr 5, s. 103