Józef i cudowny płaszcz snów w technikolorze

Józef i cudowny płaszcz snów w technikolorze (ang. Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat) – musical z tekstami Tima Rice’a i muzyką Andrew Lloyda Webbera. Historia oparta jest na życiorysie Józefa opisanym w Księdze Rodzaju. Jest to drugi w kolejności (po The Likes of Us) musical Webbera i Rice’a, lecz pierwszy który został publicznie wykonany.

Józef i cudowny płaszcz snów w technikolorze
Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat
Ilustracja
Muzyka

Andrew Lloyd Webber

Słowa

Tim Rice
Klaudyna Rozhin

Na podstawie

historii Józefa z Księgi Rodzaju

Teatr

Edinburgh Festival
Teatr Powszechny w Radomiu

Data premiery

25 sierpnia 1972

Obsada

Garry Bond – Józef
Peter Reeves – Narrator
Gordon Waller – Faraon

Joseph został po raz pierwszy zaprezentowany jako piętnastominutowa kantata w Colet Court School w Londynie w 1968 r., a następnie został w rozszerzonej formie zarejestrowany przez Decca Records w 1969 r. Po sukcesie kolejnego dzieła Webbera i Rice’a (Jesus Christ Superstar), Joseph wzbudził zainteresowanie i był od 1970 roku wystawiany w USA przez amatorskie zespoły, pierwsze amerykańskie wydanie albumu miało miejsce w 1971 roku. Musical miał swoją profesjonalną premierę na Edinburgh International Festival w 1972 roku. Wciąż modyfikowany i rozbudowywany został wystawiony na West Endzie w 1973 roku. Premiera na Broadwayu miała miejsce w 1982 roku. W 1999 roku powstała adaptacja filmowa z Donny Osmondem w roli tytułowej.

Produkcja edytuj

Powstanie dzieła edytuj

Andrew Lloyd Webber już jako nastolatek skomponował z Timem Rice’em w 1965 r. swój pierwszy musical -The Likes of Us[1]. Dzieło debiutantów nie uzyskało zainteresowania[2], dopiero czterdzieści lat później doczekało się swojej premiery scenicznej.

Niemniej w 1967 roku Alan Doggett (przyjaciel rodziny Lloyda Webbera), będący nauczycielem muzyki i pomagający przy The Likes of Us, zlecił Lloydowi Webberowi i Rice’owi napisanie utworu dla chóru szkolnego[1][3][4][2] Doggett poprosił o „kantatę popową”, opartą na Starym Testamencie wypłacając zaliczkę 100 gwinei.

Wczesne produkcje edytuj

Utwór został po raz pierwszy zaprezentowany jako piętnastominutowa kantata w Colet Court School w Londynie 1 marca 1968 r.[1][5] Ojciec kompozytora, William Lloyd Webber, zorganizował drugi występ w kościele Westminster Central Hall (w którym był organistą) w rozszerzonym formacie dwudziestominutowym w maju 1968 roku[6][7]. Jednym z widzów tego przedstawienia był Derek Jewell, krytyk muzyczny Sunday Times który napisał entuzjastyczną recenzję nazywając go popowym oratorium i chwaląc jego innowacyjność i entuzjazm[2][8]. W trzecim wykonaniu w listopadzie 1968 w katedrze św. Pawła musical został wydłużony do 35 minut[9].

Decca Records, zarejestrowała musical z katedry św. Pawła i opublikowała nagranie w 1969 r., David Daltrey, frontman zespołu Tales of Justine, odtwarzał rolę Józefa oraz grał na gitarze elektrycznej, autor libretta Tim Rice odtwarzał rolę Faraona, ojciec kompozytora grał na organach Hammonda, wystąpił również chór Colet Court School. Reedycja tego została wydane w USA przez Scepter Records w 1971 roku[10].

Lloyd Webber i Rice wykorzystali popularność swojego kolejnego musicalu, rockowej opery Jesus Christ Superstar, aby promować Josepha za oceanem (był reklamowany w Ameryce jako „kontynuacja” Superstar)[11][12]. Pierwsza amerykańska produkcja Josepha była amatorską produkcją sceniczną w maju 1970 roku w Cathedral College of the Immaculate Conception w Douglaston, Queens, Nowy Jork.

Wersje profesjonalne edytuj

Wielka Brytania edytuj

Dnia 25 sierpnia 1972[13] Joseph został zaprezentowany na festiwalu w Edynburgu przez Young Vic Theatre Company w reżyserii Franka Dunlopa[3]. W rolach głównych wystąpili: Gary Bond w roli tytułowej, Peter Reeves jako narrator i Gordon Waller jako Faraon. W październiku spektakl wystawiono w teatrze Young Vic, a w listopadzie w Roundhouse. Przedstawienie z Vic zostało wydane na płycie w wytwórni RSO w 1972 roku. Ta produkcja Josepha, wciąż w wersji trzydziestopięciominutowej była wyemitowana w Wielkiej Brytanii przez Granada Television w 1972 roku[14][15].

W lutym 1973 r. Producent teatralny Michael White i impresario Robert Stigwood zamontowali kolejną rozszerzoną wersję produkcji Young Vic w Albery Theatre na West Endzie, gdzie zrealizowano 243 przedstawienia[16][17]. Kolejna produkcja tego spektaklu w nowoczesnej miała miejsce w Haymarket Theatre w Leicester, który prezentował musical w latach 1974–1978.[18]

Z Jasonem Donovanem jako Józefem i poszerzoną wersją (obowiązującą do dziś) musical został wystawiony w 1991 roku w londyńskim Palladium. Album z obsadą tej produkcji dotarł na pierwsze miejsce brytyjskiej listy we wrześniu 1991 roku[19], a singiel Any Dream Will Do z tego albumu był również pierwszym singlem w Wielkiej Brytanii przez dwa tygodnie w okresie od czerwca do lipca 1991 roku[20].

Produkcja z udziałem Stephena Gately’ego zaprezentowana w Oxfordzie w grudniu 2002 r. przeniosła się do Liverpoolu w Boże Narodzenie 2002 r. i dotarła na West End do New London Theatre w marcu 2003 r.[21]

Wznowienie w 2007 roku w teatrze Adelphi poprzedził telewizyjny talent show Any Dream Will Do w BBC One, będący castingiem na rolę tytułową – głównym jurorem był Lloyd Webber. Widzowie zagłosowali na Lee Meada. Nowa produkcja Josepha, miała premierę 6 lipca 2007 r., z Preeya Kalidas jako Narratorem[22].

Wielomiesięczne tournée po Wielkiej Brytanii rozpoczęło się w lipcu 2010 roku z Keithem Jackiem jako Józefem i Jennifer Potts jako narratorem[23]. W kolejnej produkcji objazdowej w 2016 roku wystąpili Joe McElderry jako Joseph i Lucy Kay jako Narrator[24][25]. Trasa rozpoczęła się ponownie w lutym 2019 roku, w której główną rolę zagrał Jaymi Hensley, a Trina Hill wcieliła się w postać Narratora[26].

W listopadzie 2018 r. Joseph wrócił do londyńskiego Palladium na ograniczoną ilość przedstawień z okazji 50 rocznicy musicalu. Tytułową rolę zagrał absolwent szkoły teatralnej Jac Yarrow, Sheridan Smith grała rolę Narratora, Jason Donovan – Faraona. Produkcja trwała od 11 lipca do 8 września[27][28][29][30].

USA edytuj

W 1974 roku Joseph został wystawiony w Playhouse in the Park w Filadelfii[31][32]. W produkcji, która miała premierę 30 grudnia 1976 roku w nowojorskim Brooklyn Academy of Music w obsadzie wystąpił David-James Carroll jako Józef i Cleavon Little jako Narrator[33]. W 1979 roku Joseph zadebiutował w Connecticut w Downtown Cabaret Theatre przed przeprowadzką do Nowego Jorku[34].

Joseph trafił na Off-Broadway do Entermedia Theatre i był wystawiany od 18 listopada 1981 do 24 stycznia 1982 r. W obsadzie wystąpili Bill Hutton jako Joseph, Laurie Beechman jako Narrator i Tom Carder jako Faraon[35]. Produkcja została przeniesiona na Broadway do Royale Theatre 27 stycznia 1982 r. Do 4 września 1983 r. odbyły się 747 przedstawienia[36] Produkcja ta została nagrana przez wytwórnię Chrysalis i jako pierwsza zawiera Prologue (zatytułowany na płycie You are what you feel). Spektakl otrzymał kilka nominacji do nagrody Tony, w tym za najlepszy musical i najlepszą oryginalną ścieżkę dźwiękową. David Cassidy przejął rolę Józefa w marcu 1983, potem występował w obsadzie koncertowej w latach 1983–1984.

Musical został wznowiony w USA w 1993 roku w Pantages Theatre w Los Angeles (przez 18 tygodni) oraz w San Francisco w Golden Gate Theatre (przez 8 tygodni), przed przeprowadzką na Broadway do teatru Minskoff 10 listopada 1993 r. Do 29 maja 1994 odbyło się 231 przedstawień[37]. W obsadzie wystąpili Michael Damian (Józef), Kelli Rabke (Narrator) i Robert Torti (Faraon)[38]. Kolejna amerykańska trasa koncertowa rozpoczęła się we wrześniu 2005 r. w Milwaukee, Wisconsin, z udziałem Patricka Cassidy’ego. Nowa trasa koncertowa w Ameryce Północnej rozpoczęła się 4 marca 2014 roku w Cleveland w stanie Ohio z udziałem Diany DeGarmo jako Narratora i Ace Young jako Józefa[39].

17 lutego 2020 r. W David Center Geffen Hall w Nowym Jorku w Lincoln Center odbyła się 50. rocznica amerykańskiej produkcji Josepha. W jednorazowej produkcji tytułową rolę zagrał Noah Galvin z Jessicą Vosk w roli Narratora i Merle Dandridge jako Faraon[40].

Polska edytuj

Polska premiera miała miejsce w 1996 roku w Teatrze Powszechnym im. Jana Kochanowskiego w Radomiu w reżyserii Wojciecha Kępczyńskiego[41][7]. Rolę Józefa zagrał Jan Bzdawka, a Faraona Dariusz Kordek.

Inne kraje edytuj

Już od 1974 roku Józefa wystawiano w Irlandii. Tytułową rolę zagrał Tony Kenny[42] Przedstawienie wystawiano na kilku scenach, zaczynając od Olympia Theatre w Dublinie, przechodząc do Limerick, a następnie Gaiety Theatre w Dublinie[43][44] W czerwcu 1992 musical wystawiono Toronto w teatrze Elgin z Donnym Osmondem jako Józefem[45]. Duża australijska produkcja oparta na brytyjskiej wersji z 1991 roku miała premierę 31 grudnia 1992 roku w State Theatre w Melbourne. W roli głównej występował David Dixon jako Józef i Tina Arena jako Narrator. Musical następnie przeniesiono do Brisbane i Sydney (występy do 1993 roku).

Postaci edytuj

  • Narrator: Postać niezwiązana z czasem ani miejscem akcji. Narrator prowadzi publiczność przez historię Józefa i jego braci. We wczesnych produkcjach postać odtwarzana przez mężczyznę, w późniejszych produkcjach bywa to kobieta.
  • Józef: Jedenasty syn Jakuba. Ulubieniec ojca, wykazuje talent do interpretowania snów i mówienia o przyszłości. Sprzedany do Egiptu, późniejszy doradca faraona.
  • Jakub: Ojciec dwunastu synów, ulubionym jest Józef. Aktor grający rolę czasem odtwarza również Potifara.
  • Ismaelici: Ludzie pustyni, kupują Józefa jako niewolnika, zabierają go do Egiptu i sprzedają go Potifarowi.
  • Potifar: Potężny i bogaty Egipcjanin, kupuje Józefa. Podejrzewa go o romans z żoną wtrącając do więzienia. Aktor czasem odtwarza również Jakuba.
  • Pani Potifar: Próbuje uwieść Józefa, ale bezskutecznie. Aktorka gra także jedną z żon braci Józefa.
  • Piekarz: Jeden ze sług faraona, przebywa w więzieniu z Józefem, aktor gra zwykle także jednego z braci Józefa.
  • Podczaszy: Kolejny ze sług faraona, w więzieniu z Józefem, aktor gra zwykle także jednego z braci Józefa.
  • Faraon: najpotężniejszy człowiek w Egipcie, uważany za boga na ziemi. W większości produkcji faraon jest przedstawiany jako parodia Elvisa Presleya, aktor gra czasem także jednego z braci Józefa.
  • Jedenastu braci Józefa: Chociaż zwykle działają w grupie, każdy z nich ma swoją własną osobowość, talenty i wady. Aktorzy zwykle odtwarzają również role Egipcjan oraz sług Potifara
    • Reuben: Najstarszy syn Jakuba. Lider utworu One More Angel in Heaven
    • Symeon: Drugi syn Jakuba. Lider utworu Those Canaan Days
    • Levi: Trzeci syn Jakuba.
    • Juda: Czwarty syn Jakuba. Przewodzi w utworze w Benjamin Calypso
    • Dan: Piąty syn Jakuba.
    • Naftali: szósty syn Jakuba.
    • Gad: Siódmy syn Jakuba.
    • Asher: Ósmy syn Jakuba.
    • Issachar: Dziewiąty syn Jakuba.
    • Zebulun: dziesiąty syn Jakuba.
    • Benjamin: najmłodszy syn Jakuba. Józef oskarża go o kradzież złotego kielicha.
  • Żony Jakuba. Aktorki grają także Egipcjanki i służki Potifara
  • Chór dorosłych
  • Chór dziecięcy

Odtwórcy ról edytuj

Postać West End
(1973)
Broadway
(1982–83)
Film
(1999)
Radom
(1996)[41]
Józef Gary Bond Bill Hutton Donny Osmond Jan Bzdawka
Narrator Peter Reeves Laurie Beechman Maria Friedman Adriana Gostkowska
Jakub Henry Woolf Gordon Stanley Richard Attenborough Marek Rajski
Potifar Gavin Reed David Ardao Ian McNeice Dariusz Kowalski
Pani Potifar Joan Heal Randon Lo Joan Collins Agnieszka Oksanowicz
Faraon Gordon Waller Tom Carder Robert Torti Dariusz Kordek
Piekarz Riggs O’Hara Barry Tarallo Christopher Biggins Piotr Słota-Grabowski
Podczaszy Andrew Robertson Kenneth Bryan Alex Jennings Grzegorz Pierczyński
Ruben Paul Brooke Robb Hyman Nicholas Colicos Robert Łuchniak
Symeon Riggs O’Hara Kenneth Bryan Jeff Blumenkrantz Grzegorz Pierczyński
Lewi Mason Taylor Steve McNaughton Robert Torti Adam Biernat
Neftali Richard Kane Charlie Serrano Shaun Henson Sasza Janowicz
Issachar Gavin Reed Peter Kapetan Patrick Clancy Jacek Bołądź
Asser Gordon Waller David Asher Martin Callaghan Piotr Słota-Grabowski
Dan Ian Trigger James Rich Sebastian Torkia Marcin Brykczyński
Zabulon David Wynn Doug Voet Michael Small Dariusz Kowalski
Gad Ian Charleson Barry Tarallo Peter Challis Igor Kryszyłowicz
Juda Andrew Robertson Stephen Hope Gerry McIntyre Tadeusz Woszczyński
Beniamin Jeremy James-Taylor Philip Carrubba Nick Holmes Maciej Starnawski

Streszczenie fabuły edytuj

Musical jest oparty na historii Józefa z biblijnej Księgi Rodzaju.

Akt I edytuj

Narrator przedstawia Józefa (Prologue), który śpiewa swoje credo (Any Dream Will Do). Narrator następnie opisuje rodzinę Józefa, ojca Jakuba i jego 12 synów (Jacob and Sons). Jakub faworyzuje Józefa, obdarowuje go wielobarwnym[46] płaszczem, bracia są zazdrośni (Joseph’s Coat).

Zazdrość braci potęgują sny Józefa sugerujące, że jego przeznaczeniem jest panowanie nad nimi (Joseph’s Dreams). Aby temu zapobiec próbują go zabić, lecz zmieniają zdanie i sprzedają go jako niewolnika przechodzącym Ismaelitom (Poor, Poor Joseph). Aby ukryć ten fakt, bracia Józefa i ich żony informują Jakuba, że jego ukochany syn został zabity przez kozę – jako dowód pokazując zakrwawiony płaszcz (One More Angel in Heaven). Kiedy załamany Jakub wychodzi, bracia i żony z radością świętują zniknięcie Józefa (Hoedown).

Józef zostaje wywieziony do Egiptu (Journey to Egypt). Zostaje kupiony przez bogatego urzędnika Potifara. Ciężko pracując zostaje zarządcą majątku właściciela, przyciąga jednak uwagę pani Potifar. Ponieważ odrzuca jej awanse, żona Potifara doprowadza do dwuznacznej sytuacji. Urzędnik wtrąca wiarołomnego (w swoim mniemaniu) sługę do więzienia (Potiphar).

Osadzony Józef powierza stoicko swój los Bogu (Close Every Door). Interpretuje sny współwięźniów, byłych sług Faraona, Podczaszemu wróży powrót do łask władcy, Piekarzowi przepowiada śmierć (Go, Go, Go Joseph).

Akt II edytuj

Narrator wprowadza do opowieści postać Faraona – męczą go sny, których nikt nie potrafi zinterpretować (Pharaoh Story). Uwolniony wcześniej Podczaszy opowiada władcy o umiejętnościach Józefa w odczytywaniu snów (Poor, Poor Pharaoh). Faraon uwalnia Józefa i opisuje swój sen (o siedmiu grubych i siedmiu chudych krowach oraz siedmiu zdrowych i siedmiu zgniłych kłosach kukurydzy) (Song of the King). Józef interpretuje, że nastąpi siedem obfitych lat zbiorów, po których nastąpi siedem lat głodu (Pharaoh’s Dream Explained). Pod wrażeniem przepowiedni faraon powierza Józefowi przygotowania zapasów czyniąc byłego niewolnika swoją prawą ręką (Stone the Crows).

Rodzina Józefa głoduje, bracia żałują tego, co mu zrobili (Those Canaan Days). Dowiadując się o dobrobycie w Egipcie wyruszają w podróż aby prosić o zapasy (The Brothers Come to Egypt). Stają przed Józefem, nie rozpoznając go w bogatych szatach (Grovel, Grovel). Józef daje jedzenie, ale ukradkiem wkłada złoty kielich do worka należącego do Benjamina, najmłodszego brata. Kiedy bracia odchodzą, Józef zatrzymuje ich, oskarżając o kradzież. Każdy brat opróżnia swój worek (Who’s the Thief?). Gdy puchar zostaje znaleziony w worku Benjamina, Józef oskarża go o kradzież. Pozostali bracia błagają Józefa, by ocalił Benjamina – po kolei oferując siebie w niewolę w zamian za najmłodszego brata (Benjamin Calypso).

Józef widzi, że jego bracia się zmienili. Ujawnia swą prawdziwą tożsamość (Joseph All the Time). Józef posyła po swojego ojca (Jacob in Egypt), który przywozi przechowywany przez lata kolorowy płaszcz (Any Dream Will Do (Reprise)/Give Me My Colored Coat). Spektakl kończy często składanka piosenek z serialu. (Megamix)

Lista utworów edytuj

Tytuły polskie pisane kursywą pochodzą z polskiej inscenizacji w Radomiu z 1996 (tłumaczenie Klaudyny Rozhin)[41].

Prologue został po raz pierwszy włączony do produkcji na Broadwayu w 1982 roku; włączenie Any Dream Will Do na początku programu nastąpiło we wznowieniu w 1991 roku.

Styl muzyczny edytuj

Styl muzyczny większości utworów jest pastiszem[7]:

  • Joseph’s Dreams jest utrzymany w stylistyce jazzu
  • One More Angel in Heaven jest utworem stylizowanym na country
  • Potiphar jest utworem w stylu charlestona
  • Go, Go, Go Joseph nawiązuje do popularnego w latach sześćdziesiątych XX wieku stylu go-go
  • Song of the King jest parodią rock and rollową w stylu Elvisa, odtwórca roli naśladuje jego manierę wokalną
  • Those Canaan Days to parodia francuskich ballad z tekstem upstrzonym francuskimi słowami[47]
  • Benjamin Calypso bezpośrednio nawiązuje do calypso

Rejestracja musicalu edytuj

Muzyczna edytuj

  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (1969) W obsadzie David Daltrey i The Mixed Bag[48]
  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat: Original London Cast (1972) Peter Reeves’ Gary Bond[49].
  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (1974) Gary Bond, Peter Reeves[50]
  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat: Original Broadway Cast (1982) Laurie Beechman, Bill Hutton & Gordon Stanley[51].
  • Andrew Lloyd Webber’s New Production of Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (1991) Jason Donovan, Linzi Hateley, David Easter[52].
  • Andrew Lloyd Webber’s New Production of Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat: Original Canadian Cast Recording (1992) Donny Osmond, Janet Metz, Johnny Seaton[53].
  • Andrew Lloyd Webber’s New Production of Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat: U.S. Cast (1993) Michael Damian, Kelli Rabke, Clifford David i Robert Torti[54].
  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat: Original Soundtrack Album (1999), Donny Osmond, Maria Friedman, Robert Torti i Richard Attenborough[55].
  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (2005) US Tour Cast Recording Patrick Cassidy i Amy Adams.
  • Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (2009) UK Tour Cast Recording Craig Chalmers, Abigail Jaye, Henry Metcalfe i Simon Bowman.

Filmowa edytuj

W 1999 r. Webber wyprodukował adaptację filmową w reżyserii Davida Malleta na podstawie produkcji Stevena Pimlotta z londyńskiego Palladium. W rolach głównych wystąpili:

Przypisy edytuj

  1. a b c Ken Bloom: Broadway. Its history, people, and places. An encyclopedia. New York: Routledge, 2004. ISBN 978-1-135-95020-0.
  2. a b c Ellis, Samantha. „Joseph, London, February 1973”. The Guardian. 24 September 2003.
  3. a b About the show – Really Useful Group [online], web.archive.org, 25 grudnia 2008 [dostęp 2020-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-25].
  4. Robert Gordon, Olaf Jubin, The Oxford Handbook of the British Musical, Oxford University Press, 21 listopada 2016, ISBN 978-0-19-998875-4 [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  5. Joseph and the Amazing Techicolor Dreamcoat the stage musical in London from 2 July through to 6 September 2020 – theatre information and tickets [online], www.thisistheatre.com [dostęp 2020-04-26].
  6. David Hummel: The collector’s guide to the American musical theatre. Scarecrow Press, 1984. ISBN 978-0-8108-1637-4.
  7. a b c Daniel Wyszogrodzki, Ale Musicale! Złote stulecie, wyd. I, s. 251–253, ISBN 978-83-65973-91-7.
  8. Jewell, Derek. „Pop Goes Joseph”. Sunday Times. 19 May 1968. Retrieved from TheMusicalCompany.com on 15 August 2017.
  9. Paulanne Simmons, IT’S JUST ’AMAZING’ • Brooklyn Paper [online], Brooklyn Paper [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  10. BroadwayWorld.com – Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat [Concept Album (1969)] [full cast & staff] [online], web.archive.org, 21 października 2012 [dostęp 2020-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-21].
  11. Andrew Lloyd Webber: Joseph and the amazing technicolor dreamcoat. Milwaukee: H. Leonard, 1994. ISBN 978-0-7935-3427-2.
  12. Messages From Visitors To The Coda Website [online], www.coda-uk.co.uk [dostęp 2020-04-26].
  13. Benedict Nightingale, Great Moments in the Theatre, Oberon Books, 1 listopada 2012, ISBN 978-1-84943-744-8 [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  14. Christopher Coward: Kaleidoscope british christmas television guide 1937-2014. KALEIDOSCOPE Publishing, 2014. ISBN 978-1-900203-60-9.
  15. Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat (TV Movie 1972) – IMDb [online], www.imdb.com [dostęp 2020-07-09].
  16. Chronology, 1973 guidetomusicaltheatre.com, accessed 17 March 2011.
  17. Andrew Lloyd Webber and „Jesus Christ Superstar” [online], Springfield Contemporary Theatre [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  18. Garratt, David. „The Haymarket Theatre, Leicester”, ArthurLloyd.co.uk, accessed 18 March 2011.
  19. joseph and his amazing technicolor dreamcoat – full Official Chart History – Official Charts Company [online], www.officialcharts.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  20. All the Number One Singles [online], web.archive.org, 9 czerwca 2010 [dostęp 2020-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-09].
  21. Whats on stage [online] [dostęp 2020-04-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-20].
  22. BBC One – Any Dream Will Do [online], BBC [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  23. Keith Jack to Join U.K. Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat Tour in July – Theater News – Apr 9, 2010 [online], web.archive.org, 12 stycznia 2012 [dostęp 2020-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-12].
  24. Wood, John. Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat – Palace Theatre, Manchester, North West End. Retrieved 30 March 2016; Duke, Simon. Joe McElderry to take lead role in Joseph & the Amazing Technicolor Dreamcoat Chronicle Live (2 September 2015). Retrieved 20 March 2016; and Cheesman, Neil. BGT’s Lucy Kay joins Joe McElderry in Joseph UK Tour LondonTheatre1.com.Retrieved 28 March 2016.
  25. Mayo, Simon. Joseph and The Amazing Technicolour Dreamcoat 2016 UK Tour, britishtheatre.com, 23 September 2015. Retrieved 20 March 2016.
  26. Jaymi Hensley to star in Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat touring production – WhatsOnStage [online], www.whatsonstage.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  27. „Palladium” whatsonstage.com.
  28. „Sheridan Smith” whatsonstage.com.
  29. „Jason Donovan” whatsonstage.com.
  30. „'Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’ cast to be led by Jac Yarrow at The London Palladium” whatsonstage.com, 20 March 2019.
  31. Repp v. Webber, 892 F. Supp. 552 (S.D.N.Y. 1995) :: Justia [online], law.justia.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  32. Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat – Media Theatre [online], NealsPaper, 23 listopada 2013 [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  33. Barnes, Clive. „Stage:Technicolor Dreamcoat”, The New York Times, 31 December 1976, p. 37.
  34. BWW News Desk, MAMMA MIA! Comes to Downtown Cabaret Theatre [online], BroadwayWorld.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  35. Gussow, Mel. „Theater: 'Joseph And The Dreamcoat'”, The New York Times, 19 November 1981.
  36. „Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’ Listing, 1982”. Internet Broadway Database, accessed 17 March 2011.
  37. The Broadway League, Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat – Broadway Musical – 1993 Revival IBDB [online], www.ibdb.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  38. „'Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’, 1993” Internet Broadway Database, accessed 17 March 2011.
  39. BWW News Desk, Diana DeGarmo and Ace Young to Lead JOSEPH AND THE AMAZING TECHNICOLOR DREAMCOAT National Tour; Launches 3/4 in Cleveland [online], BroadwayWorld.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  40. BWW News Desk, Meet The Cast of MCP’s JOSEPH AND THE AMAZING TECHNICOLOR DREAMCOAT! [online], BroadwayWorld.com [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  41. a b c Józef i cudowny płaszcz snów w technikolorze, Teatr Powszechny [online], www.teatr.radom.pl [dostęp 2020-04-26].
  42. Tony Kenny [online], www.irish-showbands.com [dostęp 2020-04-26].
  43. Joseph and The Amazing Bank of Ireland Chequebook Magill [online], magill.ie [dostęp 2020-04-26].
  44. Amazing Technicolour Dreamcoat [online], RTÉ Archives [dostęp 2020-04-26] (ang.).
  45. Murray, Karen.„Review: 'Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat'” Variety (subscription required), June 1992.
  46. Genius.com, W treści utworu wymieniono 29 różnych kolorów i odcieni płaszcza. [online]
  47. Andrew Lloyd Webber – Those Canaan Days. [dostęp 2020-04-26].
  48. The Joseph Consortium – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  49. Tim Rice And Andrew Lloyd Webber* – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  50. Tim Rice And Andrew Lloyd Webber* – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  51. Tim Rice And Andrew Lloyd Webber* – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  52. Andrew Lloyd Webber, Tim Rice Starring Jason Donovan – Andrew Lloyd Webber’s New Production Of: Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  53. Andrew Lloyd Webber, Tim Rice Starring Donny Osmond – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat (Original Canadian Cast Recording) [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  54. Andrew Lloyd Webber, Tim Rice – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  55. Andrew Lloyd Webber, Tim Rice Starring Donny Osmond, Richard Attenborough & Joan Collins – Joseph And The Amazing Technicolor Dreamcoat – Original Soundtrack Album (Original Cast Recording) [online], Discogs [dostęp 2020-05-01] (ang.).
  56. Meet The Cast of MCP’s JOSEPH AND THE AMAZING TECHNICOLOR DREAMCOAT!.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj