Józefa Lipartowska

polska pokojówka, uczestniczka powstania styczniowego

Józefa Lipartowska (ur. 1842 w Gromcu, zm. najprawdopodobniej w Bączalu Dolnym) – polska pokojówka, jedna z nielicznych kobiet - uczestniczek powstania styczniowego. Walczyła w oddziale Klemensa Miaskowskiego. Skazana na karę więzienia za aktywny udział w powstaniu narodowym.

Józefa Lipartowska
Data i miejsce urodzenia

1842
Gromiec

Data i miejsce śmierci

nieznana
Bączal Dolny

Zawód, zajęcie

uczestniczka powstania styczniowego

Życiorys edytuj

Urodziła się w Gromcu, jako córka miejscowego zegarmistrza[1]. Od lat wczesnej młodości była na służbie jako pokojówka u baronów Gostkowskich w majątku w Bączalu Dolnym. Tam pobierała naukę w zakresie szkoły powszechnej. Po wybuchu powstania w 1863 jako dwudziestoletnia dziewczyna wraz z bratem Franciszkiem, siostrą (służącą u Choynowskich w sąsiednim Bączalu Górnym) oraz Florianem Gostkowskim wyjechała do Krakowa i wzięła udział w powstaniu styczniowym w oddziale Klemensa Miaskowskiego[2]. Bohatersko walczyła z bronią w ręku na terenie Małopolski: w bitwie pod Szycami, Gałęzowicami i Mrzygłodem[3][4]. Została aresztowana 7 czerwca 1863 i odesłana pod nadzorem policyjnym do domu rodzinnego. Po dwóch miesiącach ponownie udała się do Krakowa, gdzie odszukała współwalczących w oddziale Miaskowskiego. Później wraz z kilkoma z nich została zakwaterowana w majątku Gostkowskich w Bączalu Dolnym. Powtórnie aresztowana 15 września 1863 roku i osadzona w więzieniu w Jaśle[5]. Postawiona 8 maja 1864 przed sąd w Tarnowie nie wydała nikogo[6]. Została skazana na 8 tygodni więzienia ze względu na młody wiek i brak wykształcenia. Po wyjściu z więzienia powróciła do Bączala i kontynuowała swoją profesję. Jej dalsze losy są nieznane.

Przypisy edytuj

  1. Lipartowski - Katalog Powstańców Styczniowych [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2019-07-27].
  2. Krystyna Held-Olsińska, Bohaterki powstania styczniowego [online], www.polityka.pl, 2014 [dostęp 2019-07-27] (pol.).
  3. Józefa Lipartowska. Kobiety Powstania Styczniowego
  4. Zapomniane bohaterki Powstania Styczniowego [online], Wiadomości Znad Wilii, 8 lutego 2014 [dostęp 2019-07-27] (pol.).
  5. PROJEKT POWSTANIE [online], www.chrobry1lo.pl [dostęp 2019-07-27].
  6. Zofia Chyra-Rolicz, Kobiety w powstaniu styczniowym. Powstanie styczniowe z różnych stron widziane., 2016.