Jądro czerwienne (łac. nucleus ruber, ang. red nucleus) – struktura układu nerwowego znajdująca się w przedniej części śródmózgowia, utworzona ze średnich neuronów tworzących synapsy z włóknami nerwowymi ramion spajających móżdżku, i dużych neuronów wysyłających aksony tworzące drogę czerwienno-rdzeniową. Nazwa pochodzi od różowawej barwy którą odznacza się na świeżych przekrojach mózgowia, mającej związek z obecnością zawierającego żelazo barwnika.

Rycina przedstawiająca przekrój przez śródmózgowie na wysokości wzgórków górnych, zaznaczono jądro czerwienne (red nucleus). Według Graya
Preparat sekcyjny ludzkiego mózgowia, zaznaczono jądro czerwienne (8)

Jądro czerwienne otrzymuje impulsację z:

  • jądra wsuniętego móżdżku (nucleus interpositus),
  • jądra móżdżku bocznego,
  • gałki bladej,
  • wzgórza,
  • wzgórków górnych,
  • ipsilateralnej kory motorycznej.

Wysyła impulsację do:

  • przeciwległej części tworu siatkowatego tyłomózgowia (tractus rubroreticularis),
  • do rdzenia kręgowego. Aksony eferentne z obu jąder czerwiennych krzyżują się po stronie brzusznej jądra i zstępują wzdłuż śródmózgowia do rdzenia, gdzie powstały pęczek czerwienno-rdzeniowy (Monakowa, tractus rubrospinalis) przebiega brzusznie względem drogi korowo-rdzeniowej bocznej i sznurów bocznych rdzenia,
  • nieskrzyżowane aksony tworzą drugi pęczek (tractus rubroolivaris), przebiegający przez środkową część nakrywki do oliwki dolnej,
  • wysyła też impulsację do wzgórza (tractus rubrothalamicus).

Funkcją jądra czerwiennego jest regulacja napięcia mięśniowego. Jego uszkodzenia powodują ataksję, drgania mięśni przeciwległej strony ciała oraz ruchy pląsawicze[1].

Jako pierwszy opisał je i zilustrował Santorini w 1775. Vicq-d’Azyr również uwzględnił je w swoich tablicach anatomicznych w 1786, jako tâche rougeâtre. Pierwszy szczegółowy opis tej struktury pozostawił Burdach[2].

Przypisy edytuj

  1. Orrison W. W.: Atlas funkcjonalny mózgu. Wyd. I. Warszawa: PZWL, 2010, s. 122. ISBN 978-83-200-4028-9.
  2. Meyer A. Karl Friedrich Burdach and his place in the history of neuroanatomy. „Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry”. 33. 5, s. 553-61, 1971. PMID: 4922393. 

Bibliografia edytuj