Język drabinkowy
Język Drabinkowy/Logika Drabinkowa (LD lub LAD) (ang. Ladder logic (LD or LAD)) – Graficzny język programowania sterowników PLC, pierwotnie był pisemną metodą dokumentacji sterowania przekaźnikowego, stosowanego w produkcji i kontroli procesu. Każde urządzenie w szafie przekaźnikowej było reprezentowane przez symbol na schemacie drabinkowym razem z połączeniami między pokazanymi urządzeniami. Jako język graficzny jest on dla przeciętnego programisty prostszy oraz łatwiejszy w opanowaniu niż przeciętny klasyczny język programowania sterowników.
Ponadto na schemacie drabinkowym zostaną również pokazane inne elementy znajdujące się poza układem przekaźnikowym, takie jak:
- Elementy wykonawcze: pompy, grzejniki, silniki itp.
- Detektory najczęściej: czujniki laserowe, czujniki ciśnienia, czujniki światła oraz czujniki chemiczne itp.
Logika drabinkowa przekształciła się w język programowania, który reprezentuje zapisany program za pomocą symboli logiki przekaźnikowej. Zasady tworzenia programów w języku LD są zawarte w normie IEC 61131-3[1].
Nazwa wzięła się od wyglądu programu, który dwoma pionowymi szynami i szeregiem poziomych szczebli pomiędzy przypomina drabinę.
Symbole oraz zasady programowania edytuj
Program tworzy się poprzez umieszczanie symboli na schemacie oraz łączenie ich. Sygnał można interpretować jako prąd płynący od lewej szyny do prawej, w niektórych programach niewystępującej[2]. Różnice wynikają z przyjętych przez programistów sposobów działania środowisk programistycznych. Programowanie w języku LAD polega na umieszczaniu pomiędzy „nogami drabiny” ikon symbolizujących rzeczywiste lub istniejące w pamięci sterownika.
| Program napisany w środowisku
niewyświetlającym prawej szyny |
Program napisany w środowisku
wyświetlającym prawą szynę |
|---|---|
|
|
Symbole[3][4][5] edytuj
Podstawowymi symbolami są styki oraz cewki.
Styki (ang. contacts) służą jako wejścia w programie, sprawdzają czy zmienna ma wartość 0 lub 1.
-[ ]- Styk normalnie otwarty, bez sygnału sterującego tworzy przerwę w obwodzie, gdy pojawi się sygnał łączy swoje krańce
-[/]- Styk normalnie zamknięty, bez sygnału łączy swoje krańce, gdy pojawi się sygnał tworzy przerwę w obwodzie.
Cewki (ang. coils) Służą do manipulowania zmiennymi,
-( )- Cewka normalnie otwarta, gdy pojawi się na niej sygnał nadaje przypisanej zmiennej wartość 1; gdy nie pojawia się na niej sygnał, cewka przestaje nadawać wartość zmiennej.
-(/)- Cewka normalnie zamknięta, gdy nie pojawia się na niej sygnał, nadaje przypisanej zmiennej wartość 1; gdy dociera do niej sygnał, cewka przestaje nadawać wartość zmiennej.
Algebra Boole’a[6] edytuj
Logiczne NOT edytuj
Przycisk01 Lampka01
------[/]---------------------( )
Powyższy program realizuje funkcję logiczna NOT poprzez negację sygnału wejścia.
Przycisk01 Lampka01
------[ ]---------------------(/)
Powyższy program realizuje funkcję logiczna NOT poprzez negację sygnału wyjścia.
Oba powyższe programy działają w ten sam sposób.
Gdy Przycisk01 jest wyłączony, lampka01 świeci.
Gdy Przycisk01 jest włączony, lampka01 nie świeci.
Logiczne AND edytuj
| Przycisk01 Przycisk02 Lampka01
|------[ ]--------------[ ]----------------( )
|
|
Powyższy program realizuje funkcję:
Gdy Przycisk01 jest włączony oraz przycisk02 jest włączony, to wtedy Lampka01 jest włączona.
Logiczne OR edytuj
| Przycisk01 Lampka01
|-----+------[ ]------+-------------( )
| | Przycisk02 |
| +------[ ]------+
|
Powyższy program realizuje funkcję:
Gdy Przycisk01 jest włączony lub przycisk02 jest włączony, to wtedy Lampka01 jest włączona.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ IEC 61131-3:2013 | IEC Webstore | water automation, water management, smart city [online], webstore.iec.ch [dostęp 2018-05-21] (ang.).
- ↑ HTML:charset=windows-1250, PROGRAMOWANIE STEROWNIKÓW PLC [online], www.purand.pl [dostęp 2018-05-23].
- ↑ Ladder Logic Tutorial for Beginners – PLC Academy, „PLC Academy”, 4 września 2017 [dostęp 2018-05-23] (ang.).
- ↑ Programowanie PLC – oznaczenia w języku drabinkowym, „Czujniki i falowniki – automatyka”, 26 czerwca 2015 [dostęp 2018-05-21] (pol.).
- ↑ Ladder Logic Symbols – All PLC Diagram Symbols, „PLC Academy”, 28 czerwca 2015 [dostęp 2018-05-23] (ang.).
- ↑ IBM Knowledge Center [online], www.ibm.com [dostęp 2018-05-21] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Bogdan Broel-Plater, Układy wykorzystujące sterowniki PLC Projektowanie algorytmów sterowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008