Język komi
język z rodziny uralskiej używany głównie w Rosji
Język komi (zyriański) – język z grupy permskiej języków ugrofińskich (rodzina uralo-ałtajska). Posługuje się nim ok. 345 tys. Komiaków (dawniej Zyrian), ludu zamieszkującego głównie Republikę Komi w północno-zachodniej części Rosji[1].
| Obszar | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
ok. 300 tys. | ||||||
| Pismo/alfabet | |||||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| język urzędowy | Republika Komi (Rosja) | ||||||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| ISO 639-1 | kv | ||||||
| ISO 639-2 | kom | ||||||
| ISO 639-3 | kom | ||||||
| IETF | kv | ||||||
| Glottolog | komi1267 | ||||||
| Ethnologue | kom | ||||||
| Dialekty | |||||||
| ISO 639-3: kpv – komi-zyriański ISO 639-3: koi – komi-permiacki | |||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Do zapisu języka używany był w przeszłości oparty na cyrylicy i piśmie greckim alfabet staropermski, który jednak w XVI wieku wyszedł z użycia na rzecz dostosowanej doń cyrylicy. Literatura w języku komi istnieje od XIV w.
Alfabet edytuj
| А а | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | З з | И и | І і | Й й | К к | Л л |
| М м | Н н | О о | Ӧ ӧ | П п | Р р | С с |
| Т т | У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
| Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Fonologia edytuj
Samogłoski edytuj
Język komi ma siedem samogłosek.
| przednie | środkowe | tylne | |
|---|---|---|---|
| wysokie | i | ɨ | u |
| średnie | e | ə | o |
| niskie | a |
Samogłoski [u] i [o] są zaokrąglone, pozostałe są płaskie.
Spółgłoski edytuj
Język komi ma 26 spółgłosek.
| wargowe | przedniojęzykowe | środkowo- językowe |
tylno- językowe | ||
|---|---|---|---|---|---|
| zębowe | zadziąsłowe | ||||
| zwarte | p b | t d | tʲ dʲ | k ɡ | |
| zwarto-szczelinowe | (ʦ) | ʧ ʤ | ʨ ʥ | ||
| szczelinowe | (f) v | s z | ʃ ʒ | ɕ ʑ | (x) |
| nosowe | m | n | ɲ | ||
| drżące | r | ||||
| boczne | l | lʲ | |||
| półsamogłoski | j | ||||
Spółgłoski [f], [ʦ] i [x] występują tylko w niedawnych zapożyczeniach z języka rosyjskiego[2].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Metzler Lexikon Sprache, 2000, s. 719 podaje liczbę 242 500 użytkowników.
- ↑ Komi language and alphabet [online], omniglot.com [dostęp 2023-09-25].
Bibliografia edytuj
- A.-U. Hausenberg: Komi. W: The Uralic Languages. D. Abondolo (red.). London: 1998, s. 305–326. ISBN 0-415-08198-X. (ang.).
- Р.М. Баталова: Коми(-зырянский) язык. W: Языки мира: Уральские языки. В.Н. Ярцева (red.). Москва: 1993, s. 214–229. ISBN 5-02-011069-8. (ros.).
- Metzler Lexikon Sprache. Zweite, überarbeitete und erweiterte Auflage, hrsg. von Helmut Glück.Stuutgart – Weimar: Verlag J. B. Metyler, 2000, iSBN 3-476-01519-X.