Język selkupski
 |
Ten artykuł od 2013-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Język selkupski (dawniej określany jako język ostiak-samojedzki)[2] – język z grupy języków samojedzkich należących do rodziny uralskiej.
| Obszar |
Rosja (Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny, Obwód tomski, Kraj Krasnojarski) | ||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
1023 (2010)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-2 | sel | ||
| ISO 639-3 | sel | ||
| IETF | sel | ||
| Glottolog | selk1253 | ||
| Ethnologue | sel | ||
| GOST 7.75–97 | сел 590 | ||
| WALS | skp | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
W 1989 r. podano, że ma 1800 użytkowników[3]. Według danych z 2010 r. posługuje się nim nieco ponad 1000 osób[4]. Dawniej służył jako regionalna lingua franca[4].
Selkupski razem z wymarłym językiem kamasyjskim (sajan-samojedzkim) należy do południowego zespołu języków samojedzkich. Używany jest przez ludność zamieszkującą zachodnią Syberię, między rzekami Ob i Jenisej. W języku selkupskim występuje kilka (ok. 5) zróżnicowanych dialektów. Różnice między poszczególnymi dialektami są dość duże, nawet sama nazwa języka selkupskiego w każdym z dialektów jest nieco odmienna. Po selkupsku język ten nazywany jest (w poszczególnych dialektach tego języka): šöľqumyt әty, čumyľ qumyt әty, śüssü qumyt әty, šöš qumyt әty, tüj qumyt әty.
T. Salminen (2007) uznaje selkupski za grupę trzech języków (północny, centralny, południowy)[5]. Najwięcej użytkowników ma selkup północny[3].
Język selkupski należy do języków zagrożonych wymarciem, jest bowiem wypierany przez język rosyjski.
Do zapisu języka selkupskiego stosowana jest cyrylica; język ten w formie pisemnej pojawił się po roku 1930.
Alfabet edytuj
Alfabet selkupskiego języka literackiego (oparty na dialekcie tazowskim)[6]:
| А а | Ӓ ӓ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ә ә | Ё ё | Ж ж | З з |
| И и | І і | Й й | К к | Ӄ ӄ | Л л | М м | Н н | Ӈ ӈ | О о | Ө ө |
| Ӧ ӧ | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ӱ ӱ | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч |
| Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Spis z 2010 r.
- ↑ Salminen 2007 ↓, s. 229.
- ↑ a b Salminen 2007 ↓, s. 263.
- ↑ a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Selkup, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Salminen 2007 ↓, s. 218, 231.
- ↑ A. Kuzniecowa: Selkupskij jazyk. Petersburg: filia wyd. Proswieszczenije, 2002, s. 14–15, 37. ISBN 5-09-005259-X.
Bibliografia edytuj
- Tapani Salminen, Europe and North Asia, [w:] Christopher Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733 (ang.).
